अहिले नाफाका लागि व्यापार होइन, सेवाका लागि काम गर्न आवश्‍यक छ

A+ A A-

कोरोनाको संक्रमण निरन्तर फैलिइरहँदा विश्‍व अर्थतन्त्रले अहिले ठूलो चुनौती उठाएको छ । अर्थतन्त्रमा कम क्षति पुगोस्, निजी क्षेत्र निरुत्साहित नबनोस् भनेर विश्वका धेरै देशहरूले आर्थिक तथा राहत प्याकेज घोषणा गरेका छन् । नेपाल सरकारले पनि गत आइतबार आर्थिक प्याकेज घोषणा गरेको छ ।

सरकारले घोषणा गरेको आर्थिक प्याकेजलाई निजी क्षेत्रले कसरी लिएको छ ? अहिले निजी क्षेत्रले पूरा गर्नुपर्ने दायित्व के हो ? लगायतका विषयमा केन्द्रित रहेर नेपाल चेम्बर अफ कमर्सका वरिष्ठ उपाध्यक्ष राजेन्द्र मल्लसँग शिलापत्रका लागि भागवत भट्टराईले गरेको कुराकानी :

कोरोनाको त्रास र यसलाई रोक्नका लागि अवलम्बन गरिएको विधिका कारण अर्थतन्त्रमा परेको प्रभावलाई हेरेर धेरै देशहरूले आर्थिक प्याकेज घोषणा गरेका छन् । नेपाल सरकारले पनि आइतबार घोषणा गरेको छ । यसले तपाईंहरूका माग सम्बोधन भएका छन् ?

‘समथिङ इज बेटर देेन नोथिङ’ वा केही नहुनुभन्दा केही भयो । यसलाई सकारात्मक पाटोबाट हेर्नुपर्छ । केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय तह परिचालन गर्ने र राहत दिने विषय राम्रो पक्ष हो ।

अहिले सबैभन्दा पहिले सरकारले ध्यान दिनुपर्ने क्षेत्र नै ज्यालादारी मजदुरको हो । यस विषयमा सरकारले सम्बोधन गरेको छ । निजी क्षेत्रको दृष्टिबाट हेर्दा व्याज तिर्ने समय केही सारिएको छ । ऋण र व्याजको पुन:तालिकीकरण गरिएको छ ।

यो हाम्रो माग थियो, सरकारले सम्बोधन गर्ने प्रयास गरेको छ । तर, हामीले चेम्बरमार्फत् व्याजदरमा सहुलियत माग गरेका थियौँ । यस विषयलाई खासै सम्बोधन गर्न खोजेको देखिएन । लकडाउन समय छ । काम भएको छैन । हामीले व्याजदरमा मागेको सहुलियत दिनुपर्ने थियो तर सरकारले अत्यन्तै न्यूनत्तम सहुलियत मात्र हेर्‍यो ।

तर, पनि केही नहुनुभन्दा केही भएको छ, यो सकारात्मक छ ।

अर्थतन्त्र सुस्त भएको छ अहिले, कसरी यसलाई टेवा पुर्‍याउन सकिन्छ ?

मैले संस्थागत रूपमा राहतका कुरा गरेको हो तर अर्थतन्त्र सुस्त भए पनि अथवा अन्य अनेक समस्याका बीच पनि अहिलेको हाम्रो मुख्य चुनौती संक्रमण बढ्न नदिने हो । अहिले अन्य विषयको खोजी भन्दा पनि कसरी कोरोना रोकथाम गर्न सकिन्छ, त्यही विषय हेर्ने हो ।

सरकारले केही प्रयासहरू गरेको छ । ‍तपाईंले राहतको प्रसङ्ग उठाएको भएर मात्र मेरो धारणा राखेको हो ।

अहिले दायाँबायाँँ, तलमाथि सोच्ने समय होइन । सरकारले आवश्‍क कदम चाल्न पछि नपरोस्, यसमा हामी सबैको सहयोग हुन्छ । हाम्रो स्वास्थ्यका लागि गरिएको कामलाई हामीले सहयोग गर्नै पर्छ ।

सरकारले तीनै तहको संयन्त्र प्रयोग गरेर काम गर्नुपर्छ । रुघाखोकी लागेको छ भने क्वारेन्टाइमा चैत ३-४ बाट विदेशबाट जो आउनुभएको छ, सबै क्वारेन्टाइनमा बस्नुपर्छ । यसका लागि मुख्यतया: स्थानीय तह परिचालन गर्नुपर्छ । लकडाउन छ भने सरकार पनि चुपाचाप बस्ने होइन, निरन्तर किटनाशकहरू छर्कनेलगायतका कार्य पनि गर्न आवश्‍यक छ । गाउँगाउँमा किटनाशक पुर्‍याउनुपर्छ ।

निजी क्षेत्रको प्रतिनिधिमूलक संस्थाको प्रतिनिधित्व गर्नुहुन्छ । यो समयमा निजी क्षेत्रमा पनि स्वास्थ्य क्षेत्रमा सरकारले सहयोग खोजेको छ तर सहयोग भएको जस्तो देखिएको छैन नि ?

हो, सरकारलाई समस्या पर्नु भनेको जनताको समस्या हो । हामीले यस समस्यालाई मध्यनजर गरेर चेम्बरका प्रदेश तथा जिल्ला र स्थानीय तहका संयन्त्रमार्फत् मेडिकल किटहरू वितरण गरेका छौँ । उत्पादनमा समस्या पर्न सक्ने देखेर चेम्बर पदाधिकारीले सिड मनी जम्मा गरेर उत्पादन सुरु गरेका छौँ । अन्य मेडिकलहरूले अहिले सुरक्षित रहँदै सेवामा लाग्नुपर्छ । यस्तो समयमा पनि सेवाबाट भाग्नु राम्रो होइन । तर, सुरक्षाको विषयलाई मध्यनजर गर्नुपर्छ ।

अहिले भन्सारमा पनि केही सम्या देखिएको छ, अत्यावश्‍यक वस्तुको उत्पादन बढाउनुपर्ने देखिएको छ । अहिले कसरी काम भइरहेको छ ?

अहिले जब भयो राती तब बुढी ताती भने जसरी उत्पादन बढाउन सकिँदैन । तर, हामीले चुनौतीका बीच अवसर उठाउने ठाउँँ छन् । कतिपय क्षेत्रमा हामीले क्षमताअनुसार उत्पादन गर्न नसकेको अवस्था पनि हो ।

अहिले क्षमताअनुसारको उत्पादन गर्न सकिन्छ । खासगरी औषधि र कृषि क्षेत्रमा उत्पादन बढाउन र आत्मनिर्भर बन्न यो चुनौती सहयोगी हुने छ ।

सरकारले अहिले अत्यावश्यक क्षेत्रमा बिहान-बेलुका पसल खोलेर बिक्री गर्न भनेको छ तर अत्यावश्‍यक नभनिएका क्षेत्रमा पनि खुलेका देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा चेम्बर आफ्ना सदस्यलाई के भन्न चाहन्छ ?

हो, अहिले अत्यावश्‍यक वस्तुहरूको सहज आपूर्ति गर्नुपर्ने चुनौती छ । आवश्‍यक सजगता अपनाएर बिक्री पनि गर्नुपर्‍यो तर मात्र के हो भने अहिले हामीले सरकारलाई पूर्ण सहयोग गर्ने बेला हो ।

सरकारका निर्देशन हाम्रा लागि औषधि हुन सक्छन् । अक्षरश: हामीले यी निर्देशन पालना गर्नुपर्छ । कसैले पालना गर्दैन भने सरकारले कारबाही पनि गर्नुपर्छ । अहिले नाफाका लागि व्यापार होइन, सेवाका लागि व्यापार गर्नुपर्छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत १८, २०७६ १७:१६