पैसाबाट पनि कोरोना सर्छ ! कसरी चलाउने दैनिकी ?

A+ A A-

विश्वभर फैलिएको कोरोना भाइरस पैलावट रोक्नको लागि नेपाल सरकारले पनि देशलाई लकडाउनमा लगेको छ । लकडाउन प्रभावकारी बनाउन प्रहरी प्रशासनले थप सक्रियता देखाएको छ । शुक्रबार काठमाडौंका गल्ली-गल्ली प्रहरी गएर बाहिर ननिस्कनको लागि आग्रह गरेको छ ।

खाद्य सामाग्री बेच्ने पसलहर" भने खोल्नको लागि सरकारले अनुमति दिएको छ । तर, बाहिर निस्कन नपरोस् भनेर घरमै सामान ल्याउने होम डेलिवरी को व्यवस्था पनि गरिएको छ ।

लकडाउन गर्ने संकेत गर्दा गर्दै नेपालीको बैंकिङ च्यानलबाट सर्वसाधरणले धेरै रकम निकाले । जस्तो अवस्था आए पनि खाना खानै पर्‍यो पैसा चाहिनै हाल्छ ।

चार दिन लकडाउन लाग्दै गर्दा दैनिक ज्यालादारी गर्नेलाई समस्या भएको छ । दिनभर काम गर्थे बेलुका पैसा लिएर जान्थे अहिले पैसा भएको छैन । नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रसका अध्यक्ष पुष्कर आचार्य यस्तो समसयमा रोजगारदाता र सरकारले मजदुरको समस्या बुझेर केही रकम उपलब्ध गराउनु पर्ने माग गर्छन् ।

कोरोना फैलन नदिनको लागि असमान्य परिस्थितिको सामान गरिएको वअस्थामा असमान्यका बीच निरन्तर प्रयोग गर्नै पर्ने पैसाबाट पनि कोरोना भाइरसको संक्रमण बढ्ने संभावना उच्च देखिएको छ ।

केही समयअघि पैसाकै माध्यमबाट कोभिड–१९ नामक कोरोना भाइरस फैलने खतरालाई मध्यनजर गर्दै भर्खरै चीन सरकारले केन्द्रीय बैंकको गुआङझोउ ब्रान्च र पिपुल्स बैंक अफ चाइनाको संयोजकत्वमा प्रभावित क्षेत्रमा ६ सय विलियन युआन अर्थात् ८६ बिलियन डलर नोट नष्ट गरेको थियो ।

सामान्यतय १७ दिनसम्म जीवित हुने भनेको भाइरस कुनै एक संक्रमितको हातमा पर्‍यो भने त्यसबाट धेरै व्यक्तिमा सर्ने भएकोले खतरा बढी देखिएको हो ।

त्यसो भए के गर्ने त ?

सावधानी अपनाउनुको अर्को विकल्प छैन । शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवारोग अस्पतालका डाक्टर शेरबहादुर पुन पैसासँग विशेष सतर्क हुन आग्रह गर्छन् । उनले सकेसम्म पैसाको प्रयोग कम गर्न सुझाव दिएका छन् । गर्नै पर्ने अवस्थामा पनि पैसा मुखको नजिक नुपर्‍याउन सुझाव दिन्छ । फोहोर हातले पैसा नसमाउन र पटकपटक साबुन पानीले हात धुन आग्रह गर्छन् । पटकपटक पैसा खेलाउनु राम्रो मानिदैन ।

तर, उत्तम विल्प त प्रयोग नै गर्नु हो । अहिले विश्‍वभर नै लेस क्यासलाई प्राथमिकता दिएको अवस्थामा कम्तिमा काठमाडौंमा यसरी कारोबार गर्न सम्भव हुने विज्ञहरूले बताएका छन् ।

राष्ट्र बैंकको प्रोत्साहन

नेपाल राष्ट्र बैंक र बैंकर्स संघले सकेसम्म ई-बैकिङ प्रणालीमा नै कारोबार गर्नको लागि आग्रह गरेका छन् । नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता डा. गुणाकरण भट्टले इ-बैंकिङबाट कारोबार गर्दै सबैलाई राम्रो हुने भन्दै ई-बैकिङलाई प्रोत्साहन गरिएको बताए । अहिले राष्ट्र बैंकले ई-बैंकिङ कारोबार सिमा पनि बढाएको छ ।

मोबाइल, इन्टरनेट बैंकिङबाट कारोबार गर्दा शुल्क नलाग्ने व्यवस्था गरेको छ । बैंकर्ष संघले पनि नगद ई-बैकिङ कारोबार गर्न र बैंकमा नआउन आम सर्वसाधरणसँग आह्वान गरेको छ ।

ई-सेवाको सहायता क्यूआर कार्डबाट भुक्तानी गर्न सकिन्छ भने काठमाडौंका धेरै पसलहरू पिओएस मेसिनबाट बैंकमा भएको रकम एटिएम कार्डबाट तान्न सकिन्छ । सामान पसलहरूमा पनि क्युआर कोर्ड राखेर कारोबार गर्न सकिने बैंकर्स संघले जनाएकमो छ । यसो हुँदा कम मात्रामा पैसाको प्रयोग गर्दा पुग्ने छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत १४, २०७६ १५:२२