कोरोना कहरबाट मुक्ति: सतर्कता, सुरक्षा र सचेतता

A+ A A-

प्राकृतिक विपदहरू स्वाभाविक हुन् । कहिले बाढी पहिरो, कहिले आँधी तुफान, सुनामी कहिले त कहिले आगलागी र भूकम्पले विश्वमा समय समयमा बबण्डर मच्चाउँदै आएका छन् ।

कहिलेकाहीँ विभिन्न प्रकारका रोग र महामारीको चपेटामा विश्व पर्दै आएको छ । यस्ता गम्भीर रोग र महामारीका कारण विश्वमा लाखौँ मानिसको ज्यान गएको छ ।

विगतमा फैलिएका प्लेग, इबोला, सार्सलगायतका महामारी जस्तै केही समय अगाडि चीनको वुहानबाट एक्कासि कोभिड- १९ नामक भाइरस विश्वका लगभग सबै देशसम्म फैलिएको छ ।

यस्ता महामारीको निश्चित समय हुने गरेको छ । एउटा निश्चित समयभित्र यस्ता महामारीले ताण्डव गरिसकेर केही मानिसको ज्यान लिएर हराउने गरेका छन् ।

कोभिड- १९ ले पनि १५ हजारभन्दा बढीको ज्यान लिइसकेको छ विश्वभरमा भने ३ लाखभन्दा बढीलाई सङ्क्रमित गरेको छ र यो क्रम बढ्दो रूपमा छ ।

विपद पूर्वसूचना दिएर आउँदैन तर एक ठाउँमा आइसकेको विपद अर्को ठाउँमा पनि आउन सक्छ भन्ने पूर्वानुमान भने हुन्छ, हुनुपर्छ ।

चीनमा केही महिना अगाडि मात्र एउटा शहरमा देखिएको उक्त भाइरस चीनले यति तीब्रता र सतर्कताका साथ एक प्रकारले नियन्त्रण गरेको छ कि त्यो चीनको प्रयास आज कोरोनाबाट अतिप्रभावित युरोपका इटाली, स्पेन तथा अमेरिकाका लागि पनि उपयोगी बन्न सक्छ । तर, यसका लागि ती देशले चीनसँग सल्लाह र सहयोग माग्ने तत्परता देखाउन जरुरी छ ।

हामी भौगोलिक हिसाबले नै चीनसँग अतिनिकट छौँ । यस्तो परिस्थितिमा नेपाल चीनमा फैलिएको भाइरसको जोखिमबाट मुक्त हुने कुरै थिएन, छैन । यसर्थ नेपाल, भारत जस्ता चीन निकटका देशले यतिन्जेलसम्ममा ठूलै पूर्वसावधानी र सुरक्षा सतर्कता अपनाउन जरुरी थियो ।

विशेषगरी सङ्क्रमित पहिचानका लागि सामग्री सम्पन्न जाँच कक्ष, आवश्यक स्वास्थ्य जनशक्तिको व्यवस्था, आईसीयू, क्वारेन्टाइन, आइसोलेसन कक्षलगायत तयारी अवस्थामा राख्न वा नयाँ बनाउनसमेत बीचको समय पर्याप्त थियो ।

यस्तो समय पर्याप्त हुँदासम्म सरकार र सम्बन्धित निकायले आफूतिर वेगिएर आएको बाढीलाई कुन बाटो हुँदै जाला भनेर ट्वाँ परेर हेरी मात्र रहे ।

खासमा यहीबीच वा १५ दिनभन्दा अगाडि नै चीन र भारतसँगका नाका बन्द, अन्तर्राष्ट्रिय उडान रोक्कालगायतका काम गरिसक्नुपर्ने थियो । आन्तरिक रूपमा यहाँ अर्थात स्वदेशमा रहेका मानिसबीचको भौतिक सम्पर्क कम गराउन १५ दिन अगाडि नै लकडाउन गरिनु राम्रो हुन्थ्यो ।

तर, अहिले फ्रान्सबाट आएकी एउटी युवतीमा कोरोना पोजिटिभ देखिएपछि मात्र सरकारको आँखा र कान खुले अनि मुख खोल्न बाध्य भयो- ७ दिन लकडाउन भनेर । यद्यपि, अझै केही बिग्रिएको छैन ।

हरेक व्यक्तिले एकअर्कासँगको भौतिक दूरी कायम राख्ने, घरभित्र बस्ने, सरसफाइमा ध्यान दिने, पोषिला खानेकुरा खाने, आफ्नो र अरूको स्वास्थ्यप्रति विशेष गम्भीर बन्ने अवस्था छ । यस्तो बेलामा सरकारले खाद्यान्न, औषधिलगायतका अत्यावश्यक वस्तु र सेवाको अभाव हुन नदिन विशेष ख्याल गर्नुपर्छ ।

स्वयंसेवी संघसंस्था, व्यापारिक प्रतिष्ठान/घराना, सामाजिक संघसंस्था आदिले सक्दो सहयोग देशलाई गर्न सक्छन भने हामीले व्यक्तिगत तवरबाट पनि कुनै न कुनै रूपबाट देशलाई, देशवासीलाई यस्तो विपद्को घडीमा सहयोग गर्न सक्छौँ ।

यसबेला अधिकांशका हातमा स्मार्ट फोनहरू छन, ट्याब्लेट छन, कुनै न कुनै प्रकारका सञ्चारका साधन छन । यस्तो बेलामा हाम्रा साधनबाट सामाजिक सञ्जालमार्फत होस वा व्यक्तिगत कुनै माध्यम- ईमेल, फोन आदिबाट पनि सकारात्मक सन्देश, सूचना र जानकारीहरू, कोरोनाबाट बच्ने उपायहरू आदिबारे प्रवाह गर्नु आवश्यक छ ।

अन्त्यमा, विपद सधैँ नराम्रो हो । विपद सधैँ दुखद र पीडादायी हुन्छ । तर, विपद सधैँ रहिरहँदैन, यो बिस्तारै टर्छ । तर, यो टरुञ्जेलमा ठूलो धन-जनको नोक्सानि गरिसकेको हुन्छ ।

यद्यपि, हामीले गर्न सक्ने भनेको विपद जोखिम न्यूनीकरण हो । हरेक विपदमा संयमित, सचेत, धैर्य र सुरक्षित भएर सामना गर्न सक्ने सामर्थ्य हामी आफैँले निर्माण गरेर विपदलाई जित्नु छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत ११, २०७६ १३:०६