विदेशका अवैध नेपाली कामदारलाई कोरोना परीक्षण गर्न समस्या

A+ A A-

इलामका जीवन राई (नाम परिवर्तन) मलेसिया गएको ५ वर्ष भयो । जीवनको करार अवधि सकिएको २ वर्ष बितिसकेको छ । राम्रो कम्पनी र मलेसिया बस्ने बानी परेका कारण अवैध भएर काम गर्दै बसेको उनी बताउँछन् । नेपालबाट गएको ६ महिनाभित्रै उनी कम्पनी छोडेर अवैध रूपमा मलेसियामा काम गरिरहेका छन् ।

आफूले मलेसियाको राजधानीदेखि दक्षिण (क्यामरुन हाइलाइन) को एक कृषि फार्ममा काम गरिरहेको जीवनले बताए ।

‘१ महिनादेखि कोरोना भाइरसको त्रास फैलिएपछि डरले बाहिर निस्कन सकेको छुइनँ । स्वास्थ्य परीक्षा गर्न जाऊँ आफूसँग न पासपोर्ट छ, न त भिसा नै छ । मलेसियन पुलिसले पक्राउ पर्ने डरले अस्पतालसम्म समेत जान सकिनँ,’ उनले भने, ‘मसँग अन्य ३ जना नेपाली कामदार छन् । उनीहरू पनि अवैध नै हुन् । हामी कोही पनि स्वास्थ्य परीक्षण गराउन अस्पतालसम्म जान सकेका छैनौँ ।’

कोरोना त्रास फैलिएसँगै स्वदेश फर्कन मन लागेर पनि फर्कन सक्ने अवस्था नभएको जीवनको गुनासो छ । उनका अनुसार मलेसियाका मुहार, जोहोरबारू, मलेसिया क्यामरुनलगायतका क्षेत्रमा धेरै अवैध नेपाली श्रमिक रोजगारी गरेर बसेका छन् ।

मलेसिया सरकारले घर फर्कन चाहने अवैध रूपमा बसोबास गर्दै आएका विदेशी श्रमिकहरूलाई गत जनवरीसम्म ‘ब्याक फर गुड’ कार्यक्रम ल्याएको थियो । जीवन र उनका साथीले यो कार्यक्रम समय सकिएपछि मात्र थाहा पाए ।

कोरियामा कोरोना भाइरस संक्रमण फैलिएसँगै यहाँ रोजगारीमा कार्यरत नेपालीहरूमा पनि ठूलो त्रास फैलिएको छ । सन् २०१३ मा कोरियन भाषा परीक्षा (ईपीएस) उत्तीर्ण गरेर रोजगारीका लागि कोरिया पुगेका झापाका महेन्द्र थापा (नाम परिवर्तन) हालसम्म नेपाल फर्किएका छैनन् । उनी अहिले कोरोनाको त्रासमा छन् । कोरियन भाषा उत्तीर्ण गरेर कोरिया गएका कामदारको करार अवधि ५ वर्षको मात्र हुन्छ । महेन्द्रको श्रम अवधि सकिएको २ वर्ष भइसकेको छ । उनी रोजगारीका लागि कोरिया गएको ७ वर्ष भयो ।

अवैध रूपमा बसेकै कारण कोरोना भाइरसको स्वास्थ्य परीक्षण गराउन समस्या भइरहेको महेन्द्रले बताए । ‘कोरोना भाइरस संक्रमण फैलिएसँगै त्रासमा छु । स्वास्थ्य परीक्षण गर्न जाने अवस्था नै छैन । साथमा कागजात नभएका कारण स्वास्थ्य परीक्षण गराउन समस्या भइरहेको छ,’ उनले भने, ‘कोरियामा रहेको नेपाली दूतावाससँग गुहार मागिरहेको छु । कम्पनीलाई कोरोना परीक्षण गराउन आग्रह गर्दै छु । हेरौँ, के हुन्छ । धेरै कमाउने लोभमा अवैध बन्दा फसियो ।’

कोरियामा ३ हजारभन्दा धेरै नेपाली अवैध रूपमा बसेर काम गरिरहेको कोरियास्थित नेपाली दूतावासको अनुमान छ ।

जीवन र महेन्द्रजस्तै कतारमा अवैध रूपमा बसेर काम गरिरहेका चितवनका प्रदीप क्षत्री (नाम परिवर्तन)लाई पनि कोरोना भाइरसको स्वास्थ्य परीक्षण गराउन समस्या भइरहेको बताउँछन् । कोरोना भाइरसको त्रास फैलिएसँगै स्वास्थ्य परीक्षण गर्न समस्या भएको उनको भनाइ छ । कतार जाने कामदारको श्रम अवधि २ वर्षको हुन्छ । कतारमा ७० हजारभन्दा धेरै नेपाली श्रमिक अवैध रूपमा बसेर काम गरिरहेको कतारस्थित नेपाली दूतावासको अनुमान छ ।

अवैध भएर बसेकै कारण कोरोना भाइरस परीक्षण गर्न समस्या भइरहेको अवैध श्रमिकहरूको गुनासो छ । अवैध बसेर काम गरिरहेका श्रमिकलाई सरकारले उपचार र कागजातका लागि पहल गरिदिनुपर्ने उनीहरूको माग छ ।

खाडीका देश र मलेसियामा मात्र ७ लाखभन्दा बढी नेपाली श्रमिक श्रम अवधि सकिए पनि स्वदेश नफर्की उतै बसेर काम गरिरहेको सरकारी अनुमान छ । यी देशमा अवैध रूपमा बसेका नेपाली श्रमिकलाई कोरोना भाइरसको त्रास भए पनि अवैध भएका कारण कोरोना परीक्षण गराउन समस्या भइरहेको छ ।

यसरी अवैध रूपमा बसेका श्रमिकहरू सम्बन्धित देशले स्वदेश फर्किने अवसर दिए पनि उनीहरू अटेर गरेर रोजगारदाता कम्पनीमा शरण लिएर काम गर्दै बसिरहेका छन् ।

सरकारले गत वर्षदेखि सुरू गर्ने भनेको पुनः श्रम स्वीकृति कूटनीतिक नियोगमार्फत जारी नगर्दा पनि अवैध भएर काम गर्ने श्रमिकको संख्या बढ्दो छ ।

कोरोना भाइरस गत डिसेम्बरमा चीनको हुवेई प्रान्तको वुहान शहरमा देखापरेको थियो । यो भाइरस हाल चीनसहित ६७ वटा देशमा फैलिइसकेको छ । यसको सबैभन्दा ठूलो संक्रमण युरोपेली, एसियाली र मध्यपूर्वी देशहरूमा फैलिइरहेको छ ।

यी देशमा नेपाली रोजगारी, अध्ययन र अन्य पेसा व्यवसायका लागि बसोबास गर्दै आएका छन् । युरोपेली देश, एसियाली मुलुक र मध्यपूर्वीका देशमा ३५ लाख नेपाली रोजगारी, अध्ययन र अन्य पेसा गर्दै आएको सरकारी अनुमान छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, फागुन २२, २०७६ १३:३६