व्यापारका 'मास्टर माइण्ड' आलम यसरी बने सफल उद्यमी

A+ A A-

घ्यूसँग नुन साट्ने बटौली बजारमा गाउँका मानिसहरू टिनका टिन घ्यू लिएर बटौली झर्थे । बटौलीका व्यापारीहरूलाई बिक्री गर्थे र नुन, तेलसँगै आवश्यक घरायसी सामग्रीहरू खरिद गरेर पुनः गाउँ फर्कन्थे ।

गाउँबाट घ्यू लिएर आउनेहरू जमसेद आलमको पसलमा पनि पुग्थे । बटौली (हाल पारि बुटवल)मा रहेको आलमको पसल त्यस बेलाको चर्चित पसल हो ।

विस्तारै शहर विकास हुँदै गयो । घ्यूसँग नुन साट्न बुटवलमै आउनुपर्ने बाध्यता हट्यो । त्यसपछि जमसेद आलम प्लाष्टिकको व्यापारमा लागे । बुटवलको अमरपथमा जमसेदलले सर्फास ट्रेडर्स खोले ।

व्यापार राम्रो थियो । प्लाष्टिकका सामानहरू गाउँबाट आएका व्यापारीहरूलाई बिक्री गर्थे । पछि त्यो व्यापार उनका जेठा छोरा सर्रफराज आलमले सम्हाले । बुबा र दाजुले गरेको व्यापार अर्का छोरा एजाज आलमले नजिकबाट नियालेका थिए । पढ्दापढ्दैको समय मिलाएर उनी पनि पसलमा सघाउँथे । दाजु सर्रफराजको पसलमा उनले १ वर्ष राम्रोसँग सघाए ।

पढ्ने उमेरमा बुबाको व्यापारतिर आकर्षित भएका आलमलाई व्यापारमा बढी, पढाइमा कम रुचि हुँदै गयो । किताबका अक्षरभन्दा बढी पसलका सामानलाई चिन्न थाले अनि उनलाई लाग्यो– ‘पढाइ मेरा लागि हुँदै होइन ।’

पसलमा बुबालाई सघाउनुबाहेक उनले घरमै पनि कुखुरा पालन गरे । कुखुरा बिक्री पनि गरे ।

त्यसपछि एजाज आलमलाई व्यापारको भूत चढ्यो । बुबा जमसेदलाई भने, ‘म पनि व्यापार गर्छु ।’ बुबाले गरेकै व्यापार गर्ने भनेपछि एजाजलाई त्यसबेला ३ लाख रुपैयाँ दिएर पसल सञ्चालन गर्न बुबाले अह्राए । यो कुरा २०४६ सालको हो ।

बुबाबाट ३ लाख रुपैयाँ पाएपछि एजाज आलमले आलम इन्टरप्राइजेज सुरु गरे । प्लाष्टिकका सामानहरू दाङ, गुल्मी, अर्घाखाँची, स्याङ्जा, पाल्पाका व्यापारीहरूले खरिद गरेर लगे । दिन दुई गुना, रात चौगुना भएजसरी आलमले आलम इन्टरप्राइजेजबाट सफलता प्राप्त गर्न थाले । ८ वर्षसम्म इन्टरप्राइजेज सञ्चालन गरेका उनलाई लाग्यो, प्लाष्टिकका सामान बिक्री मात्र होइन, आफैँ उत्पादन गर्नुपर्छ । त्यसपछि एजाज आलम २०५४ सालतिर उद्योगमा लागे ।

देशमा द्वन्द्व बढ्दै थियो । उद्योग क्षेत्रको विस्तार हुन सकेको थिएन । त्यसमाथि विद्युत आपूर्तिको समस्या थियो तर पनि आलमले हार खाएनन् । त्यसपछि ५० लाख रुपैयाँको लगानीमा उनले बुटवलको औद्योगिक क्षेत्रमा ‘आलम प्लाष्टिक इन्डष्ट्रिज’ खोले ।

प्लाष्टिकका भाँडाहरू बनाउने थालियो । ड्रम, जर्किन उत्पादन गरेर सुरु गरेको यस व्यापारले पनि आलमलाई व्यापार अपार रहेछ भन्ने ढाडस दियो ।

उनले औद्योगिक क्षेत्रमै अर्को नयाँ प्रोजेक्टको परिकल्पना गरे । अब भाँडाकुँडा मात्र होइन, घरायसी प्लाष्टिकका सामानहरू पनि उत्पादन गर्ने योजना बनाए अनि सानो टिम बनाएर उनले २०६७ सालमा औद्योगिक क्षेत्रमै सामूहिक लगानीमा ‘युनाइटेड प्लाष्टिक इन्डष्ट्रिज सुरु गरे । २० करोड रुपैयाँको लगानीमा सुरु भएको उद्योगले छोटो समयमै नेपालभरको बजार ओगट्यो ।

प्लाष्टिकबाट बनेका कुर्सी, टेबलले जनताको मन जित्यो । व्यापार पुनः आक्रामक बन्यो । अहिले पनि युनाइटेड कम्पनीले उत्पादन गरेका कुर्ची, टेबल अन्य कम्पनीको तुलनामा विशिष्टीकृत छन् । हलुङ्गो, पुनः प्रयोग गर्न सकिने, टिकाउ र कम मूल्य पर्ने हुँदा अहिले सबैको रोजाइमा छ ।

त्यसपछि एजाजले २०७३ सालमा तिलोत्तमाको पत्थर डाँडामा युनाइटेड प्लाष्टिक प्रोडक्ट सञ्चालनमा ल्याए । त्यहाँ पनि प्लाष्टिकबाट बाटा, बाल्टीहरू बनाउन थालियो । त्यो उद्योग उनले १३ करोड रुपैयाँको लगानीमा सुरु गरे । अहिले उक्त उद्योगबाट उत्पादित सामानहरू पनि नेपालको बजारमा फैलिएका छन् ।

अर्ब हारहारीमा कारोबार, २ सयलाई रोजगारी

एजाज आलमले सञ्चालन गरेका ३ वटै उद्योगले वार्षिक १ अर्ब रुपैययाँको हारहारीमा कारोबार गर्दै आएका छन् । आलम प्लाष्टिक इन्डष्ट्रिज, युनाइटेड प्लाष्टिक इन्डष्ट्रिज र युनाइटेड प्लाष्टिक प्रोडक्टले वार्षिक ७० देखि ९० करोड रुपैयाँको कारोबार गर्ने आलम बताउँछन् । त्यस्तै, ३ वटै उद्योगमा गरेर २ सय जनाभन्दा बढीले रोजगारी पनि पाएका छन् ।

पढाइका सुस्त, व्यापारका चनाखा

५ वैशाख २०२९ मा जन्मिएका एजाज आलम बुटवलका रैथाने हुन् । पारि बुटवलमा रहेको सरस्वती प्राथमिक विद्यालयमा कक्षा १ देखि ५ सम्म पढेका उनले कक्षा ५ देखि १० सम्म उजिरसिंह माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययन गरे ।

बुबाले घ्यूसँग नुन साटेको देखेका आलमको पढाइमा भन्दा बढी रुचि व्यापारमा थियो । बुबाले गरेको व्यवसायमा साथ दिँदादिँदै उनले कक्षा १० पनि उत्र्तीण गरेनन् । र, व्यापार व्यवसायमा लागे ।

भनिन्छ, ‘कि पढेर जानिन्छ कि परेर ।’ यो भनाइ आलमको जिन्दगीसँग मिल्छ । उनले पढेर यति बढी जानेका होइनन् । परेर जानेका हुन् ।

जब उनलाई पर्न थाल्यो, उनी खोज र अनुसन्धान गर्न थाले । व्यापार व्यवसायमा ‘मास्टर माइन्ड’ निकाले । आफ्नो उत्पादनलाई देशभर चिनाए । यो सब उनले परेर सिकेका हुन् ।

आमा, श्रीमती, ३ छोरा र १ छोरी छन् आलमका । जेठो छोरा सहमर आलम काठमाडौं युनिर्भसल इन्जिनियरिङ कलेजमा पढ्दै छन् भने माहिला अमान आलम बुबाको सिको गर्दै व्यापारमा लागिसकेका छन् । कान्छा अर्मान आलाम तिलोत्तमा कलेज तिलोत्तमामा भर्खर प्लस टु अध्ययन गर्दै छन् भने छोरी आलिस वा १ कक्षामा पढ्दै छन् ।

‘उद्योगीप्रति सरकारको दूरदर्शी सोच भएन’

उद्योगी एजाज आलम सरकारको उद्योगप्रति दूरदर्शी सोच नभएकै कारण उद्योग व्यवसाय फस्टाउन नसकेको बताउँछन् । सरकारले सिधा व्यापारबाट आउने कर प्रत्यक्ष आँखाले देखिने भएकाले उद्योगमा भन्दा बढी व्यापारमा ध्यान दिएको उनी बताउँछन् ।

‘हामीले अर्ब बढी लगानी उद्योग क्षेत्रमा गरेका हुन्छौँ । त्यसले नेपालको अर्थतन्त्र, रोजगारीमा कति प्रभाव पारेको हुन्छ, त्यसको मूल्याङ्कन सरकारले गर्दैन । सरकार त बरु व्यापारबाट प्राप्त हुने करमा बढी ध्यान दिन्छ’, उनले भने, ‘व्यापारमा जस्तै उद्योगमा बढी ध्यान दिएर दूरदर्शी सोच बनाएमा नेपालमा अर्थतन्त्रमा अझ बढी टेवा उद्योगले दिन सक्छ ।’

पहिलेको तुलनामा धेरै सुधारका प्रयासहरू भए पनि सोचेजस्तो गरी उद्योग क्षेत्रले फड्को नमारेको उनले बताए । ‘लोडसेडिङ छैन, औद्योगिक व्यापारको विस्तार हुँदै छ । राजनीतिक स्थिरता पनि हुने क्रममा छ’, उनले भने, ‘अब आशा गरौँ, सरकारले उद्योगीका लागि पनि दूरगामी सोच ल्याएर औद्योगिक विकास हुने वातावरण निर्माण गर्नेछ ।’

संघसंस्थामा आबद्धता

बुटवल उद्योग वाणिज्य संघमा २०५१ सालदेखि २०५३ सालसम्म पहिलो पटक सदस्य र २ पटक सहसचिवमा पराजित भएपछि एजाज आलम रूपन्देही उद्योग संघमा लागे । ३ पटकसम्म पराजय भएपछि उनलाई लाग्यो, उद्योगीका लागि बुटवल उद्योग वाणिज्य संघ रहेनछ ।

त्यसपछि २०५६ सालमा रूपन्देही उद्योग संघको सचिव बने । २०५८ र २०६० सालमा महासचिव भएका एजाज आलमले २०६२ देखि २०६६ सम्म अध्यक्षको नेतृत्व सम्हाले । हाल उनी उद्योग संघको सल्लाहकार संयोजक छन् ।

उनी बुटवल औद्योगिक क्षेत्र उद्योग संघमा पनि सदस्य, महासचिव हुँदै अध्यक्ष भए । हाल उनी नेपाल उद्योग परिसंघको केन्द्रीय एवम् प्रदेश संयोजकसमेत हुन् ।

उद्योगी आलम उद्योग क्षेत्रसँगै सामाजिक क्षेत्रमा पनि सक्रिय भए । उद्योग संघ नै संरक्षक रहने गरी गौतम बुद्ध स्वास्थ्य संस्था २०६९ सालमा स्थापना भयो । उक्त स्वास्थ्य संस्थाबाट बुटवलको रामनगरमा गौतम बुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पताल २०७० सालमा स्थापना भयो ।

स्थापनाकालदेखि हालसम्म उनी उक्त मुटु अस्पतालका अध्यक्ष हुन् । त्यसबाहेक उनी २०७३ सालदेखि हालसम्म बुटवलमा रहेको नेपालकै पहिलो सामुदायिक टेलिभिजन लुम्बिनी सामुदायिक टेलिभिजनको अध्यक्षसमेत छन् ।

हालै मात्र उनलाई प्रदेश ५ सरकारको दोस्रो स्थापना दिवसको अवसरमा प्रदेश सरकारले समाजसेवाश्री पदक तेस्रोबाट विभूषितसमेत गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, फागुन १७, २०७६ ०७:२६