तपाईंले थोरै ‘नैतिकता’ देखाए हुँदैन प्रधानमन्त्रीज्यू !

A+ A A-

आज नेपालका प्रधानामन्त्री केपी शर्मा ओलीज्यूको ६९औँ शुभजन्मदिन । उहाँलाई सुस्वास्थ्य र दीर्घायुको कामना ।

जन्म, किशोरावस्था, वृद्धावस्था, सुख, दु:ख र अन्त्यमा मृत्यु, यी शाश्वत सत्य हुन् प्राणीका । कसैले पनि यी कुरा म भोग्दिनँ भन्न सक्दैन । भलै कसैको जीवनमा सुख र दु:खका मात्रामा केही तलमाथि होलान् तर जन्मपछिको मृत्यु भने अवश्यंभावी छ ।

यसैले त भनिएको हो– जति बाँचिन्छ, असल काम गरौँ । जनहितका लागि काम गरौँ । समग्र जीवको कल्याणका खातिर काम गरौँ ।

मानिसका अनेक रुचि र स्वभाव हुन्छन् । ती रुचि र स्वभावअनुसार मानिसले व्यवहार गर्छ । त्यहीअनुसार कर्म गर्छ । कोही आत्मकेन्द्रित र स्वार्थी हुन्छ भने कोही पराईको हित गर्ने, समाजसेवी र दयालु हुन्छ । कसैलाई आफ्नोभन्दा अरूको, समाजको, देशको पीर बढी हुन्छ ।

पहिलो स्वभावका मानिस जन्मिन्छन्, मर्छन् । उनीहरूको कुनै गन्ती हुँदैन समाजमा । यस्ता मानिस आफूमा मात्र केन्द्रित हुन्छन् र जीवन रहुन्जेल सुख, दु:ख भोग गरेर अनन्तमा विलीन हुन्छन् ।

दोस्रो खालका मानिस अनन्तसम्म सम्झिइरहिन्छन् । देश, समाज र विश्वले उनीहरूलाई हरेक पटक सम्झन्छ, सम्मान गर्छ । उनीहरूको आवश्यकताबोध गरिरहन्छ । र, यस्ता मानिसहरू सबैका लागि आदर्श बनिरहन्छन् ।

संसारमा यस्ता मानिस अत्यन्त कम हुन्छन् । तर, यिनै मानिस हुन् भगवान् भनिने, पुजिने र सम्मानित भइरहने ।

हाम्रा प्रधानमन्त्री ओलीज्यू आफैँमा निकै धेरै हण्डर, जेलनेल, दु:ख र कष्ट सहेर यहाँसम्म आउनुभएको हो । त्यो निर्दलीय र निरंकुश पञ्चायती कालरात्रिमा गोलघरको जीवन उहाँका निम्ति कति कष्टकर थियो होला ? उहाँलाई तत्कालीन राज्यसत्ताले दिएको यातना अहिले सम्झँदा पनि कति पीडादायी थियो होला ? झन्डै डेढ दशकसम्म कालकोठरीमा बस्नुपरेको उहाँको तत्कालीन बाध्यता सम्झँदा हामीलाई पनि नमीठो लाग्छ ।

त्यो सब केका लागि थियो ? आखिर देश र जनताको मुक्तिका लागि, सुन्दर भविष्यका लागि, उहाँले नै भनेझैँ ‘समृद्ध नेपाल : सुखी नेपाली’का लागि ।

हो, आज उहाँ आफैँ त्यो स्थानमा हुनुहुन्छ, जहाँ बसेर आफ्ना, जनताका र समग्र देशका सपना पूरा हुन सक्छन् । त्यसका लागि दृढ इच्छाशक्तिको आवश्यकता छ, दूरदर्शिता, इमान्दारी र जिम्मेवारीबोधको आवश्यकता छ । यस दिशामा प्रधानमन्त्रीज्यूको कदम जरुरी छ ।

भनिन्छ नि– मौका आउँछ पर्खिंदैन, बगेको खोलो फर्किंदैन । अहिले प्रधानमन्त्रीज्यूलाई उक्त मौका आएको छ । झन्डै दुई तिहाई बहुमतको सरकार छ उहाँको । सकारात्मक, विकासका र समृद्धिका काम गर्न कसैले रोक्ने अवस्था छैन । प्रतिपक्षले ठाडो शिर गरेर सरकारका काममा बाधा पुर्‍याउने हैसियत क्रमश: गुमाउँदै गएको अवस्था छ । जनअपेक्षा र समर्थन सरकारप्रति छँदै छ, किनभने यो सरकारसँग जनताका अपेक्षा र विश्वास पनि बाँकी नै छन् ।

यस्तो इतिहासकै सुनौलो क्षणमा मुलुकका कार्यकारी बनेका प्रधानमन्त्री ओलीले धेरै राम्रा काम गर्न सक्ने अवस्था छ तर त्यसका लागि उहाँमा इमान्दारी र जिम्मेवारीबोध पहिलो शर्त हो ।

तथापि, पछिल्लो पटक उहाँ प्रधानमन्त्री बनेदेखिका मुलुकमा भइरहेका घटना, दुर्घटना, अपराध, अत्याचार, अनियमितता, भ्रष्टाचारका सन्दर्भले भने प्रधानमन्त्री ओलीलाई निकै अप्ठ्यारोमा पारिरहेको छ । उहाँमा इमान्दारी होला, जिम्मेवारीबोध होला, नैतकिता होला, देश र जनताप्रतिको अगाध विश्वास र आस्था होला तथापि त्यसका लागि उहाँमा जुन गाम्भीर्य हुनुपर्ने हो, त्यो भने देखिँदैन । यसले गर्दा उहाँ प्रशंसाभन्दा पनि बढी आलोचनाका पात्र बनिरहनुभएको छ ।

सन्दर्भ प्रधानमन्त्रीका अप्ठ्याराकै ।

उहाँ प्रधानमन्त्री बन्नेवित्तिकैदेखि देशमा देखिएका अपराध र अनियमितताका शृंखलाले जनतामा राज्य वा सरकारप्रतिको विश्वास र भरोसा गुम्दै गएको अवस्था छ । कञ्चनपुरकी १३ वर्षीया किशोरी निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या, ३३ किलो सुन प्रकरण, वाइडबडी विमान खरिदमा अनियमितता हुँदै यती समूह प्रकरण, ललिता निवास जग्गा प्रकरण र अहिले बाहिरिएको सरकारका प्रवक्तासमेत रहेका तत्कालीन सञ्चारमन्त्रीको सेक्युरिटी प्रेस खरिदमा ७० करोड कमिसन प्रकरणले प्रधानमन्त्रीज्यूलाई एकपछि अर्को गर्दै अप्ठ्यारामा जाकिरहेका छन् ।

मुलुकमा समस्याहरू आउनु, सरकारका कामकारबाहीमा अवरोध आउनु, अराजकता र अनियमितता देखिनु अस्वाभाविक होइनन् तथापि यिनलाई हुन नदिनु, रोक्नु, नियन्त्रण र न्यूनीकरण गर्नु राज्यको दायित्व हो । यसमा भने राज्य चुक्नुहुँदैन ।

जब यस्ता सवालमा राज्य चुक्छ वा कमजोर बन्छ, तब राज्यप्रतिको आमभरोसा, सरकारप्रतिको विश्वासमा ठेस पुग्छ ।

अहिले नेपालमा यही अवस्था देखिएको छ । राज्यमा बढ्दो अपराध, हिंसा, अनियमितता, बेथिति नियन्त्रणमा राज्य पटक पटक चुकिरहेको छ । राज्य संयन्त्र यिनको नियन्त्रणमा लगभग फेल भएको छ । सुरक्षा निकायदेखि नियमनकारी अन्य निकायहरू नाम मात्रका जस्ता देखिएका छन् । यिनको प्रभावकारी भूमिका देख्न सकिएको छैन ।

र, मुलुकका कार्यकारीका हैसियतमा यी काम कुशलतापूर्वक, प्रभावकारी ढंगले गर्ने÷गराउने जिम्मेवारी प्रधानमन्त्री स्वयंको हो ।

नतुहियून् सपना

वर्तमान प्रधानमन्त्री ओली ‘स्वप्नद्रष्टा’ नेता मानिनुहुन्छ । उहाँका ‘होस्टेल’ (जेल) बस्दाका साथीहरूका अनुसार उहाँ जेलमै रहँदा पनि यस्तै ‘स्वप्नद्रष्टा’ र ‘दूरदर्शी’ हुनुहुन्थ्यो । अहिले पनि उहाँको त्यसबेलाको जेलजीवनको झैँ सपना र दूरदृष्टि उहाँमा देखिइरहेकै छ ।

अघिल्ला केही प्रधानमन्त्रीले नेपाललाई सिङ्गापुर बनाए, स्विट्जरल्याण्ड बनाए । ओलीले पनि पटक पटक नेपाललाई कहिले तुइनमुक्त त कहिले हावाबाट बिजुली बाल्ने देश अनि कहिले पाइपबाट ग्यास घरघरमा पुर्‍याउने सपना देखाइरहनुभयो ।

त्यसो त उहाँले कोसी, नारायणी जस्ता नदीमा पानीजहाज नै चलाइदिने सपना पनि देख्नुभयो, जबकि ती नदीमा स्टिमरभन्दा ठूला साधन चलाउन सकिँदैन भन्ने सामान्य जनलाई पनि थाहा छ । काठमाडौंमा मोनोरेल, मेट्रोरेलका सपना देखाउने मात्र होइन, रेल कार्यालय नै स्थापना गरिसक्नुभयो ।

समग्रमा ओलीज्यूका सपनालाई सलाम नगरी रहनु आफ्नै प्रधानमन्त्रीप्रति अविश्वास गर्नु जस्तै हुन्छ । यसर्थ म आफ्ना कार्यकारी प्रधानमन्त्रीप्रति विश्वस्त छु र पत्याइदिइरहेको छु ।

तर, कहिलेसम्म पत्याइदिइरहनु प्रधानमन्त्रीज्यू ? मन्त्री बाँस्कोटाले ‘होइन बा, त्यो अडियो मैले बोलेको होइन । म कतै त्यत्रो ७० करोड राख्न सक्ने हैसियत भएको हुँ ? आफैँ भन्नुहोस् त !’ भन्दा तपाईंले पत्याइदिएझैँ म पनि सत्य बाहिर नआउञ्जेल भने पत्याइरहनेछु ।

यद्यपि, तपाईंले देखेका र देखाएका सपना कहिल्यै नतुहियून् ।

कुरो नैतिकता र अनैतिकताको

हामीकहाँ ‘नैतिकता’ शब्दलाई निकै ‘शान’पूर्वक लिइने गरिएको छ । कसैले कुनै गलत काम, अनियमितता, बेथिति गरेमा उसलाई ‘नैतिकताका आधारमा’ उक्त ठाउँ, पद वा जिम्मेवारी छाड्न भनिन्छ ।

रमाइलो के लाग्छ भने गलत काम गरेर, अनियमितता गरेर, अन्याय र भ्रष्टाचार गरेर ‘नैतिक’ भइन्छ र ! अनि अनैतिकताचाहिँ के हो ?

केही समयअघि तत्कालीन सभामुख कृष्णबहादुर महराले एक महिला कर्मचारीमाथि यौन दुर्व्यवहार गरेको आरोप लागेपछि ‘नैतिकताका आधारमा’ राजीनामा गरेर पुर्पक्षका लागि केही समय जेल बसेर अदालतबाट सफाइ पाएर निस्किएका छन् ।

यसरी नै केही दिनअघि तत्कालीन सञ्चारमन्त्री गोकुल बाँस्कोटामाथि ७० करोड कमिसनको आरोप लागेपछि उनले पनि ‘नैतिकताका आधारमा’ राजीनामा दिएका छन् ।

हामी भने आश्चर्यमा परिरहेका छौँ कि उनीहरूले आरोप लागेपछि दिएको राजीनामाको आधार नैतिकता कि अनैतिकता ? आरोप लागेकै अनैतिकताका आधारमा हो भने उनीहरूको राजीनामा कसरी नैतिकताका आधारमा हुन्छ ?

बरु अब नैतिकताका आधारमा राजीनामा दिनेचाहिँ यस मन्त्रिपरिषद्का अन्य सदस्य, जो अहिलेसम्म निष्कलङ्क देखिएका छन्, कुनै अनियमितता र भ्रष्टाचारमा मुछिएका छैनन्, तिनले हो । किनभने यो सरकारका प्रमुख अर्थात् प्रधानमन्त्रीसमेत अघोषित रूपमा अनैतिकताको भुमरीमा पर्नुभएको छ ।

यसको पुष्टिका केही आधार माथि दिइएको छ । जस्तो : माथि उल्लेख गरिएका कुनै पनि सन्दर्भ (घटना)को अहिलेसम्म निरूपण हुन सकेको छैन । निर्मला काण्ड होस् वा सुनकाण्ड, वाइडबडी होस् वा यती काण्ड, ललिता निवास काण्ड अथवा यसबीचका अनेकौँ अरू झिनामसिना काण्डसमेतको न्यायिक निरूपण गर्न यो सरकारले सकेको छैन । र, यो सरकारका प्रमुख प्रधानमन्त्री ओली स्वयं हुनुहुन्छ ।

बरु पछिल्ला केही काण्डहरूमा प्रधानमन्त्रीले मौनता साँध्नुभएको छ भने केही काण्डका अभियुक्तहरूलाई ठाडै संरक्षण गर्नुभएको छ । जस्तो : यती समूह प्रकरणमा प्रधानमन्त्री स्वयंले त्यस प्रकरणमा मुछिएकालाई दिलो ज्यानले संरक्षण गर्नुभएको छ भने तत्कालीन पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीमाथि उठेको वाइडबडी घोटाला प्रकरणलाई थाँती राखेर उहाँले ‘कम्बल ओडाएर लुकाउँदै’ हुनुहुन्छ ।

ललिता निवास प्रकरणमा चन्द्रदेव जोशीहरूलाई ‘बलिको बोको’ बनाएर आफ्ना महासचिव विष्णु पौडेललाई खोकिलामा च्याप्दै हुनुहुन्छ ।

उहाँकै परिषद्का पूर्वमन्त्री बाँस्कोटा र सेक्युरिटी प्रेस खरिदका लागि सम्भावित कम्पनीका नेपाल एजेन्टबीचको टेलिफोन सम्वादको अडियो प्रधानमन्त्रीले डेढ महिनाअघि नै सुन्नुभएको कुरा बाहिर आएको छ । तर, उहाँले त्यसलाई ‘थाहा नपाएको’ भ्रममा राखिरहनुभयो । बरु बाँस्कोटाकै गृहजिल्ला काभ्रे पुगेर बाँस्कोटाको गुणगान यसरी गाइदिनुभयो कि आज उक्त भिडियो हेरेर, सुनेर आमजन लज्जित भइरहेका छन् हाम्रा प्रधानमन्त्रीदेखि ।

तपाईंले बाँस्कोटालाई ‘तुलोमा अरू सबै एकातिर, बाँस्कोटा एकातिर’ भनिरहँदा र ‘काभ्रे प्रतिभा जन्माउने जिल्ला’ भनिरहँदा काभ्रेका तपाईंकै ‘अद्वितीय’ प्रतिभाको हविगत ‘७० करोड कमिसन’मा देखियो ।

अझ बाँस्कोटालाई ‘पुत्र समान’ ठान्ने तपाईंले उनलाई आफ्नै निवासमा वास दिइरहनुभएको थियो । तपाईंले बाँस्कोटाप्रति विश्वास गर्ने र भर पर्ने आधार प्रशस्त थिए होलान् तर उनले तपाईंको विश्वास र भरलाई बेवास्ता गरिदिएका हुन सक्छन्, तपाईंलाई धोका दिएका हुन सक्छन्, त्यो आफ्नो ठाउँमा छ ।

तर, खबरहरूमा आएजस्तो तपाईंले पहिल्यै उक्त प्रकरणबारे थाहा पाउनुभएको भए र त्यसलाई लुकाइदिएर बाँस्कोटाको अनावश्यक बखान र प्रशंसा गरेर पानीमाथिको ओभानो बनाउन खोज्नुभएको भए त्यो त तपाईंमाथिको पनि गम्भीर प्रश्न होइन र प्रधानमन्त्रीज्यू !

यसरी हेर्दा प्रधानमन्त्रीज्यू ! तपाईंमाथि पनि पदमा रहिरहने वा ‘नैतिकताका आधारमा’ पद ओगटिरहने हैसियत रहला र !

बरु तपाईंले पनि थोरै ‘नैतिकता’ देखाए हुँदैन र अब ?

अन्त्यमा, तपाईं आफैँ विगत लामो समयदेखि मिर्गौला रोगबाट पीडित हुनुहुन्छ । साँच्चै भन्दा मृत्युसँग कठोर सङ्घर्ष गरिरहनुभएको छ तथापि, तपाईंमा रहेको आत्मविश्वास, ऊर्जा र जाँगर भने उत्तिकै छ । यो ऊर्जा, जाँगर र आत्मविश्वासमा कहिल्यै कमी नआ‌ओस्, फेरि पनि प्रधानमन्त्रीज्यू ! शुभजन्मदिनको हार्दिक शुभकामना !

प्रकाशित मिति: आइतबार, फागुन ११, २०७६ १४:१८