कर्णालीमा स्थानीय खाद्यान्नको माग बढ्दो, उत्पादन घट्दो

A+ A A-

कर्णालीमा आउने पर्यटकहरूको स्थानीय बालीको खानाको माग उच्च रहे पनि यहाँको स्थानीय बालीको उत्पादन घट्दै गएको छ ।

कर्णालीमा घुम्न आउने पर्यटकहरूले स्थानीय रातो मार्सी धानको चामल, चिनो, कागुनो, कोदोलगायतका कर्णालीमा पाइने खाद्यान्नबाट बनेका खानाको माग उच्च जनसंख्या वृद्धि र युवाहरूको पलायनले उत्पादन घट्दै गएको हो ।

सिँचाइ र स्थानीय बाली उत्पादन गर्ने कृषकको अभावका कारण रैथाने स्थानीय बाली उत्पादन घट्दो अवस्थामा छ । कर्णालीमा आउने पर्यटकहरूको पहिलो रोजाइमा यहाँका स्थानीय बालीबाट उत्पादन भएका खानाका परिकारहरू हुन् ।

अहिले स्थानीय बालीबाट उत्पादन भएका खानाको माग उच्च रहे पनि उत्पादनमा कमी आउनाले पर्यटकहरूको माग पूरा गराउन समस्या रहेको कालिकोटको मान्ममा रहेको होटल हिलसाइटका सञ्चालक धर्मराज शाहीले बताए । ‘कर्णालीमा घुम्न आउने अधिकांश मानिसहरूले यहाँको स्थानीय उत्पादनबाट बनेका परिकार नै खोज्छन्,’ उनले भने, ‘उत्पादनमा आएको ह्रासका कारणले मागअनुसार पूर्ति गर्न सकिएको छैन ।’

स्थानीय बाली लगाउनै छाडे

कर्णालीमा पाइने स्थानीय बाली रातो मार्सी धान, चिनो, कागुनो, कोदोलगायतका स्थानीयस्तरमा उत्पादन हुने बाली कमैले उत्पादन गर्न थालेका छन् । स्थानीय बाली खस्रो, नमीठो हुने भएकाले बाहिरबाट आउने स्वादिलो र मसिनो हुने कारणले यहाँका किसानले स्थानीय बाली उत्पादन गर्न छाडेका हुन् ।

बाहिरबाट आउने खाद्यान्नलाई त्यति मेहनत गर्न नपर्ने भएका कारणले बाहिरबाट आउने खाद्यान्नतर्फ स्थानीय आक्रर्षण बढेको कालिकोट खाँडाचक्र नगरपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख परशुराम काफ्ले बताए ।

‘कर्णालीमा उत्पादन हुने रातो मार्सीको चामल मोटो र खस्रो हुन्छ । बाहिरबाट आउने चामल मीठो र मसिनो पनि हुन्छ । मार्सी उत्पादनमा मेहनत पनि धेरै गर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘त्यसैले यहाँका स्थानीयवासी बाहिरबाट आउने खाद्यान्नतर्फ आकर्षित भएका छन् ।’

सडक सञ्जाल नभएको बेला र बाहिरबाट खाद्यान्न आयात नहुँदा यहाँका स्थानीयवासीले रातो मार्सी धान, चिनो, कागुनो र कोदो उत्पादन राम्रो गर्ने गरेका थिए । तर, अहिले बाहिरबाट आयात हुँदा त्यसको उत्पादनमा ह्रास आएको खाँडाचक्र नगरपालिका कृषि प्रमुख काफ्लेले बताए ।

उनले भने, ‘अहिले सडक सञ्जालले छोयो । यहाँका मानिसले स्थानीय बालीभन्दा बाहिरबाट आएको खाद्यान्न बाली मन पराउँछन् । त्यसैले पनि उत्पादन हुन छाड्यो ।’

रातो चामल र चिनोको मूल्य बराबर

कर्णालीमा पाइने रातो चामल र पोषकीय हिसाबले राम्रो मानिने चिनोको मूल्य बराबर छ । स्थानीयस्तरमा रातो चामलको मूल्य १ सय ५० छ भने चिनोको मूल्य पनि १ सय ५० नै रहेको कालिकोट तिलागुफा नगरपालिका–१, फोइमहादेवका मयालाल महताराले बताए ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, फागुन ६, २०७६ १५:०४