विद्रोहले जन्माएको प्रेम दिवस

A+ A A-

विश्वमा हरेक वर्ष १४ फेब्रुअरी का दिन प्रेम दिवस मनाइन्छ । फेब्रुअरी ७ देखि रोज डे, प्रपोज डे, टेडी डे, प्रमिस डे, हग डे, किस डेपछि आउने भ्यालेन्टाइन डेले प्रेममा ठूलो महत्त्व राख्छ ।

वर्षका अरू दिनभन्दा आजको दिन खासै चहलपहल नहुने भए पनि यस दिन हातमा रातो गुलाबको फूल, मुहारमा मीठो मुस्कानसहित माया साटासाट गर्ने पे्रम–जोडीहरूको जमात शहरदेखि गाउँसम्म भेटिन्छन् ।

एक अर्काको सम्बधलाई प्रगाढ बनाउन हरेक मायालु जोडीहरू एकअर्कासँग उपहार साटासाट र रमाइलो गर्नमै व्यस्त देखिन्छन् ।

यो साता प्रेममा रहेका जोडीहरूका लागि निकै प्रतीक्षित साता हो । प्रणय दिवस भनेर पनि चिनिने यस दिन माया, प्रेम, सद्भाव साटासाट गर्ने दिनको रूपमा प्रेम–जोडीले मान्दै आएका छन् ।

झन् विवाहित जोडीहरू खुलेयाम यस दिन एकअर्कामा प्रेम र सद्भाव व्यक्त गरी मनाउँछन् भने अविवाहितहरूले पनि यो दिवस मायाको चिनो आदानप्रदान गर्दै मनाउने गरेका छन् ।

प्रेम हृदयबाट प्रस्फुटित हुन्छ अनि हृदयमै पुगेर बस्छ । प्रेम शब्दको उच्चारण आफैँमा सुन्दर हुन्छ । प्रेम जसले सुन्छ, पढ्छ, बुझ्छ उत्साहित भएर मुस्कुराउँछ । प्रेम त स्वतःस्फूर्त रूपमा मानवमा हुने चार्ज जस्तै हो ।

प्रेम व्यक्तिको आत्माबाट आउने एक प्रकारको सकारात्मक सहभाव हो, जसले मानिसको जीवनमा आमूल परिवर्तन ल्याइदिन्छ । प्रेमले एक प्रकारको आत्मीयता र ऊर्जा जगाइदिन्छ ।

माया कुनै बेला देखिन्छ, कुनै बेला अनुभव गर्न सकिन्छ । कसैले भनेर, देखाएर देखाउन नसकिने वस्तु हो प्रेम । एउटा अथाह भाव, जसले जीवन डोहोर्‍याउँछ, जीवनमा इन्द्रेणी रङ भर्छ र जसले हरेकलाई प्ररेणा पनि प्रदान गर्छ, त्यो हो प्रेम । प्रेमले मान्छेलाई बाँच्नका लागि नयाँ ऊर्जा दिन्छ ।

विद्रोहले जन्माएको प्रेम दिवस

भ्यालेन्टाइन डे इस्वी संवत् २६९ बाट इटालीको रोमबाट सुरु भएको थियो । तेस्रो शताब्दीका रोमन शासक सम्राट क्लाउडियस दोस्रोले देशवासीलाई सैन्य भर्तीमा सामेल हुन उर्दी नै गरेका थिए । महिलासँगको सम्बन्धका कारण पुरुष कमजोर हुने ठानी सम्राटले प्रेम र विवाहमा रोक मात्र लगाएनन्, महिला र पुरुषबीच भेटघाट नै बन्द गराएका थिए ।

रोममा भ्यालेन्टाइन नाम गरेका पादरीले सम्राटको उक्त अभियानलाई विरोध गरे । धेरै सैनिकले विवाह नै गरेका थिए । अभियान असफल भएपछि सम्राटले पादरीलाई पक्राउ गरी मुत्युदण्ड दिए ।

जेलमा छँदा जेलरकी छोरी र भ्यालेन्टाइनबीच प्रेम भयो । मृत्युदण्डअघि ‘लभ फ्रम योर भ्यालेन्टाइन’ भनी हस्ताक्षरसहितको प्रेमपत्र भ्यालेन्टाइनले लेखे । सन् २६९ को १४ फेब्रुअरी तारिखका दिन भ्यालेन्टाइनलाई मुत्युदण्ड दिएकाले यसै दिनलाई प्रणय दिवसका रूपमा मनाउने गरिएको हो ।

कता जाँदै छ प्रेम दिवस ?

पश्चिमी संस्कृतिसँगै भित्रिएको यस दिवसले कैयौँ युवापुस्ताको जीवन नारकीयसमेत बनाउन थालेको छ । एसियाका केही देशमा प्रेम अस्वीकार गर्ने युवतीमाथि एसिड प्रहार, हत्या, बलात्कार र अपहरण गर्नेजस्ता घटना मौलाउन थालेका छन् ।

प्रेम दिवसमा युवायुवतीमा विकराल रूप देखा पर्न थालेको छ । जबर्जस्ती प्रेम गर्नेको होड चलेको छ । बदलाभाव, झगडा गर्ने, कुलतमा लाग्ने, महँगा विलासीका सामग्री उपहार दिने, होटलहरू जाने, विभिन्न अनैतिक क्रियाकलापमा संलग्न हुने, क्षणिक आनन्दमा मोज मस्ती गर्नेजस्ता विकृतिहरू प्रेम दिवसका नाममा भइरहेको छ । यस्तो विकृतिले सामाजिक मूल्य मान्यतामाथि प्रश्न खडा गरिरहेको छ ।

१४ फेब्रुअरी अर्थात् प्रणय दिवस प्रेम प्रस्ताव राख्न चाहने युवालाई सही र भरपर्दो माध्यम बनेको छ । यो दिन पर्खिएर बसेका धेरै युवाले जबर्जस्ती प्रेम प्रस्ताव राख्ने गरेका छन् ।

पछिल्लो समय प्रेम दिवसका नाममा युवायुवतीले संस्कृति जगेर्ना भन्दा पनि विसङ्गति, विकृति फैलाउन लागेका छन् । प्रेम दिवस पनि एउटा संस्कृति हो । यस संस्कृतिका केही राम्रो पक्ष भए तापनि अहिलेका आधुनिक युवापुस्तामा एकदमै विकृति देखापर्न थालेको छ ।

पश्चिमी सभ्यताको देखासिकी गर्दै प्रेम दिवस मनाउँदा विस्तारै हाम्रो देशमा युवा पुस्तामा मूल्य, मान्यता, संंस्कार र परम्परा खण्डित भइरहेका छन् । प्रेम दिवसका नाममा एकअर्कोमा देखासिकीको प्रवृत्तिसमेत बढ्दै गएको छ ।

आधुनिकता र देखावटीपनको चकचकी बढ्दो छ । माया प्रदर्शन गर्नेहरूको होड नै चलेको छ । गर्लफ्रेन्ड र व्वाइफ्रेन्ड बनाउने त फेसनका रूपमा विकसित भइरहेको छ ।

फस्टाउँदै गुलाबको व्यापार

प्रेम दिवसका लागि भनेर पछिल्लो एक सातामा मात्रै १ करोड ६० लाख रुपैयाँ बराबरको गुलाब नेपाल भित्रिएको फूल व्यवसायीहरू बताउँछन् । १४ फेब्रुअरीमा मनाइने प्रेम दिवसका लागिमा नेपाल २ लाखभन्दा धेरै थान गुलाब आयात हुने गरेको नेपाल पुष्प व्यवसायी संघले जनाएको छ ।

चालू आर्थिक वर्षको पहिलो ७ महिनामा २० लाख रुपैयाँ बराबरको गुलाब आयात भएको थियो । तर, एक सातामा मात्रै यसको आयात करिब ८ सय प्रतिशतले बढेको व्यवसायी संघले जानकारी दिएको छ ।

गत आर्थिक वर्षमा १ करोड ५० लाख रुपैयाँ बराबरको गुलाब आयात भएको यवसायीले जनाएका छन् । रातो गुलाफ तथा ‘आई लभ यु’ लेखिएका विभिन्न प्रकारका पोस्टकार्ड, पुतली, प्रेम अङ्कित कप, खेलौना, गिफ्ट बास्केट, परफ्युम, चकलेट जस्ता सामानको बिक्री हुने गरेको व्यवसायी बताउँछन् । यी सामग्री प्रायः भारतबाट ल्याएर व्यापार गर्ने गरेको व्यवसायीको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, फागुन २, २०७६ ११:३४