गण्डकीमा ४४ पर्यटकीय गन्तव्यको पूर्वाधार निर्माण हुने

A+ A A-

गण्डकी प्रदेश सरकारले प्रदेशभित्र रहेका पर्यटकीय स्थलहरूको भौतिक पूर्वाधार निर्माण गर्न आवश्यक बजेटको व्यवस्था गर्ने भएको छ । सरकारले प्रदेशका विभिन्न ११ जिल्लामा केही समयअघि घोषणा गरेका १ सय १० पर्यटकीय गन्तव्यमध्येका ४४ वटा पर्यटकीय गन्तव्यका लागि आवश्यक पूर्वाधार निर्माण गर्नका लागि बजेट दिने तयारी थालेको हो ।

प्रदेश सरकारले यस वर्ष प्रदेशका ११ जिल्लामा प्रत्येक जिल्लामा ४–४ वटा पर्यटकीय गन्तव्यहरूको पूर्वाधार गर्ने योजना बनाएको हो । प्रदेशका ११ जिल्लामा रहेका प्रत्येक निर्वाचन क्षेत्रमा कम्तीमा एक–एकवटा पर्ने गरी पर्यटकीय गन्तव्य विकास गर्न लागेको हो ।

सरकारले प्रदेशका ११ जिल्लामा ४–४ वटाका दरले ४४ पर्यटकीय गन्तव्यको आवश्यक पूर्वाधार निर्माण गर्न उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयमार्फत् १७ करोड ६० लाख रुपैयाँ विनियोजन गरेको छ ।

प्रदेशका विभिन्न जिल्लामाका ४४ गन्तव्यको विकासका लागि प्रत्येक स्थान ४० लाख रुपैयाँका दरले प्रदेश सरकारले अनुदान दिने गरी योजना आगाडि बढाएको गण्डकी प्रदेश सरकारका भौतिक योजनामन्त्री एवम् प्रवक्ता रामशरण बस्नेतले जानकारी दिए ।

उनका अनुसार पर्यटकीय पूर्वाधार निर्माण गर्नका लागि मन्त्रिपरिषद् बैठकले पूर्वाधार विकास कार्यविधि, २०७६ समेत स्वीकृत गरिसकेको छ ।

कार्यविधिले तोकेअनुसार मन्त्रालयले पहिलो चरणमा गन्तव्य छनोटका लागि जिल्लास्तरमै निर्णयको अधिकार दिएको छ ।

मन्त्रालयको औद्योगिक तथा पर्यटन प्रवद्र्धन महाशाखा प्रमुख डिल्लीराम रिजालले समितिले गरेको निर्णय सिफारिस भई मन्त्रालयमा आएको बताए । मन्त्रालयले यसअघि जिल्लामा घोषणा गरेका १० गन्तव्य सूचीबाट प्रत्येक प्रदेशसभा निर्वाचन क्षेत्रमा एउटा गन्तव्य पर्ने गरी छनोट गर्न निर्देशन दिएको उनले बताए ।

‘मन्त्रालयमा ४ वटा गन्तव्यको छनोट गरी सूची पठाउन भनेका थियौँ’, महाशाखा प्रमुख रिजालले भने, ‘त्यसैअनुसार जिल्लाहरूबाट सिफारिस भएका सूची आउन थालेका छन् ।’

उनका अनुसार कास्की, पर्वत, बागलुङ, तनहुँ, लमजुङ, स्याङ्जा, म्याग्दीलगायतका जिल्लाबाट गन्तव्य छनोट गरिएका सूची मन्त्रालमा आएका छन् ।

कार्यविधिमा संयोजक सम्बन्धित जिल्लाको प्रदेशसभा सदस्य ज्येष्ठताका आधारमा चयन हुने व्यवस्था गरिएको छ । सदस्यमा प्रदेशसभा सदस्य, जिल्ला समन्वय समिति प्रमुख र सदस्य सचिवमा समन्वयका अधिकारी रहनेछन् ।

मन्त्रालयले प्रदेशका ११ जिल्लाबाट प्राप्त ४४ गन्तव्य सूची आयोजनाको नाममा केही दिनमै सार्वजनिक गर्ने तयारी थालेको छ । माघ महिनाभित्रै आयोजनाको काम अगाडि बढाउन मातहतका कार्यालयमा बजेट पठाइने महाशाखा प्रमुख रिजालले बताए ।

पर्यटकीय गन्तव्यको डीपीआर अनिवार्य

प्रदेशअन्तर्गतका ११ जिल्लामा छनोट भइसकेका गन्तव्यहरूको पूर्वाधार निर्माणलाई व्यवस्थित बनाउन मन्त्रालयले कार्यविधिमै प्रत्येक आयोजनाको अनिवार्य विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) बनाउनुपर्ने बाध्यकारी व्यवस्था गरेको छ ।

प्रदेशका अधिकांश पुराना र ऐतिहासिक पर्यटकीय गन्तव्यहरूलाई समय सुहाउँदो हुने गरी व्यवस्थापन गर्दै धेरैभन्दा धेरै पर्यटक भित्र्याउन सरकारले वार्षिक नीति तथा कार्यक्रममै समावेश गरेको थियो ।

डीपीआर तयार गरी मन्त्रालयमा पेस गरेका योजनाहरूको तत्कालै पूर्वाधार निर्माणको काम अघि बढ्ने पर्यटनमन्त्री विकास लम्सालले बताए ।

‘डीपीआर तयार भएका गन्तव्यको पूर्वाधार निर्माण तत्कालै अगाडि बढाउन कुनै समस्या रहँदैन’, उनले भने, ‘आयोजनाको डीपीआर नभएकाको पहिले रिपोर्ट बनाइन्छ र त्यसपछि पूर्वाधार निर्माणको काम अघि बढ्छ ।’

आयोजना कसले बनाउँछ ?

कार्यविधिमा आयोजना कार्यान्वयनका लागि उपभोक्ता समितिलाई पनि दिन सकिने व्यवस्था गरिएको छ । तर, समितिले आयोजना कूल लागतमध्येको २० प्रतिशत सहभागितावापतको रकम अग्रिम जम्मा गर्नुपर्ने हुन्छ ।

निर्माण व्यवसायी वा उपभोक्ता समितिले गरेको कामको भने सम्बन्धित कार्यालयले नै प्राविधिकमार्फत् जाँचपास गर्ने व्यवस्था छ ।

प्राविधिक समितिले गरेको कार्यप्रगति मूल्याङ्कनका आधारमा भुक्तानी पाउने व्यवस्था कार्यविधिमा उल्लेख छ । आयोजनाको सुपरीवेक्षण तथा अनुगमन समिति संयोजक मन्त्रालयको औद्योगिक तथा पर्यटन प्रवद्र्धन महाशाखा प्रमुख रहनेछन् । आवश्यकताअनुसार समितिमा २ जना विज्ञ राख्न सकिनेछ ।

समन्वय समिति, स्थानीय तह र आयोजना कार्यान्वयनका लागि सम्झौता गर्ने कार्यालयका प्रमुख समिति सदस्यमा हुनेछन् ।

गण्डकीमा छनौट भएका प्रमुख गन्तव्य

कास्कीका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा फेवाताल, विश्व शान्ति स्तुपा, पातले छाँगो, गुफाहरू (गुप्तेश्वर, चमेरे, महेन्द्र, ईन्द्र, शान्ति), विन्ध्यवासिनी मन्दिर, अन्नपूर्ण बेसक्याम्प, सराङकोट, बेगनास ताल, रूपा तथा अन्य तालहरू, काहुँडाँडा र कोटहरू (रूपा, पुम्दी, कास्की, स्यालुङ र ठूला) रहेका छन् ।

स्याङ्जा

स्याङ्जाका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा शाल्मेडाँडा–गोर्खा स्मारक र नुवाकोट कालभैरव मन्दिर, सिरुबारी पर्यटकीय गाउँ, आलमदेवी मन्दिर, स्वरेक मैदान प्यराग्लाइडिङ, सातौँ चण्डीथान, गहैकालिका, अन्धाअन्धी, छाया क्षेत्र (छुयाङछ्याङ्दी), राम्दी धाम र मिर्मी सेदीवेणी उच्च तथा स्टिमर यात्रा रहेका छन् ।

तनहुँ

तनहुँका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा बन्दीपुर, देवघाटधाम, ढोरबराही, छाप्दी बराही, व्यास गुफा (पर्यटन क्षेत्र), घाँसी कुवा, तनहुँसुर कालिका तथा दरबार क्षेत्र, भानुभक्त जन्मस्थान, छिम्केश्वरी मन्दिर– बुढी देवता मन्दिर, आँधीमूल बाराही र मिर्लुङकोट रहेका छन् ।

लमजुङ

लमजुङका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा लमजुङ दरबार, राइनासकोट, इलम पोखरी, घलेगाउँ सार्क भिलेज, घनपोखरा, ईशानेश्वर महादेव, करापुटार, भुजुङ गाउँ, दूधपोखरी (गोर्खा र लमजुङको सिमाना), सिउरुङ गाउँ र काउलेपानी गाउँ रहेका छन् ।

गोरखा

गोरखाका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा गोरखा दरबार र गोरखा सङ्ग्रहालय, मनकामना मन्दिर र केवलकार, श्रीनाथकोट मण्डली, अजिरकोट, गोरखकालिका, बारपार्क र लारपार्क (२०७२ को भूकम्पको केन्द्रबिन्दु), मनास्लु हिमाल र संरक्षण क्षेत्र, लार्केपास, छेकम्पारा र लिगलिगकोट रहेका छन् ।

मनाङ

मनाङका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा तिलिचो ताल, पोङकर ताल, डोना ताल, गंगापूर्ण ताल, अन्नपूर्ण हिमाल १, २, ३ र पदमार्ग, छो कर्णताल, थोन्चे–लार्के पदयात्रा, मनाङ–थोराङपास पदयात्रा, नारफु–काङला पदयात्रा र तिब्बती खम्बाको बङ्कर रहेका छन् ।

पर्वत

पर्वतका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा भमरकोट माटे, जलजला, हम्पाल, कालाञ्जर पर्वत, पञ्चासे पञ्चधाम रमणीय धार्मिक क्षेत्र, डहरे नीलकण्ठ पर्वत, प्राकृतिक टावर, चिसापानी, कालिका र सूर्यास्तको सुन्दरता, पैयुँकोट, महाशिला, सेतीवेणी शालिग्राम शिला धार्मिक क्षेत्र, कुस्मा मोतीवेणी क्षेत्र, गुफा र नेपालकै अग्ला लामा पुलहरू, महाभीर छहरा आरोहण, बञ्जी जम्प, स्काई साइक्लिङ र स्विङ रहेका छन् ।

बाग्लुङ

बाग्लुङका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा बाग्लुङ कालिका, पञ्चकोट–शालिग्राम सङ्ग्रहालय तथा रंगवेकटेस मन्दिर, ढोरपाटन, उत्तरगंगा धार्मिक क्षेत्र, घुम्टेको लेक, गाँजाको दह (रुद्र ताल) लेक, भैरव स्थान मन्दिर तथा भकुण्डे, जैमिनीधाम–माईस्थान–हाँडीकोट, सत्यावती मन्दिर, रामकोट, भुलेनी, बिउकोट, शिवधुरी–हिमालयन भ्यू प्वाइन्ट र गाईघाट झर्ना रहेका छन् ।

म्याग्दी

म्याग्दीका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा गलेश्वर धाम, पुलस्त्याश्रम, जगन्नाथ मन्दिर, पुला ढोलठाना, टोड्के धुरी, धौलागिरि वेस क्याप, धौलागिरि हाइसफल र हिमाल, पुन हिल र घोरेपानी, मालिका धुरी, रूपसे छहरा र अन्ध गल्छी, खोप्रा लेक र सिंगा तातोपानी रहेका छन् ।

मुस्ताङ

मुस्ताङका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा मुक्तिनाथ तीर्थस्थल, कागवेनी तीर्थस्थल, कुछप तेरेङका गुम्बा (पहिलो गुम्बा), लो घेकर गुम्बा, दामोदर कुण्ड, लोमाङथाङ दरबार र गुफाहरू, धौलागिरि हाइस फल, लियोपार्ड क्याप (ठिनी), जोमसोम गाउँ र टिटी ताल रहेका छन् ।

नवलपुर

नवलपुरका पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा मौलाकालिका, देवचुली, बरचुली पिकहरू, त्रिवेणी गजेन्द्र मोक्ष धाम, दाउन्ने देवी, कैलाश पर्वत, घुमाउरीघाट (कामधेनु क्षेत्र), लोसेधारा, कैलाश आश्रम, शास्वत धाम, अकलादेवी (डेडगाउँ) र मध्यविन्दु रहेका छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, माघ २६, २०७६ १६:२३