कर्णालीमा विपदबाट एक दशकमा ९ सयको मृत्यु

A+ A A-

कर्णाली प्रदेशमा विपद्बाट १० वर्षमा झण्डै ९ सय जनाले ज्यान गुमाएका छन् । कर्णालीका १० वटै जिल्लामा सन् २००९ देखि २०१८ सम्म विपदका १३ सय १३ घटनाबाट ८ सय ८७ जनाले ज्यान गुमाएका हुन् ।

कर्णाली प्रदेश आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार १० वर्षको अवधिमा सबैभन्दा बढी जाजरकोट जिल्लामा विपद्का २ सय ५५ जनाले ज्यान गुमाएका छन् भने सबैभन्दा कम जुम्लामा ३१ जनाले ज्यान गुमाएका छन् ।

तथ्यांकअनुसार रुकुममा १ सय, हुम्लामा ८९, सुर्खेतमा ७१, सल्यानमा ६७, कालिकोटमा ८४, दैलेखमा ९८, डोल्पामा ५६ र मुगुमा ३६ जनाको विपद्का कारणले ज्यान गुमाएका छन् ।

तथ्यांकअनुसार महामारी, पहिरो, बाढी, आगलागीबाट कर्णालीमा धेरैको मुत्यु भएको छ । महामारीबाट ३ सय ९०, पहिरोबाट १ सय ४८ जनाको मृत्यु भएको छ भने आगलागीबाट ५९ र बाढीबाट ९८ जनाको मुत्यु भएको हो । यस्तै, दुर्घटना, भूकम्प, चट्यांङ, लेक लाग्नु, आँधी, संरचना भत्किनुजस्ता घटनाबाट कर्णालीमा धेरै मानिसले ज्यान गुमाएको आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयले जनाएको छ ।

यी विपदमा परेर कर्णालीमा ७ सय ५३ जना घाइते भएका छन् भने १ सय ९७ जना बेपत्ता भएका छन् । यस्तै, १९ हजार ३ सय ५५ परिवार प्रभावित भएका छन् भने ८ हजार ८ सय ६१ घर तथा सरकारी भवनमा क्षति पुगेको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

८ वर्षमा पाैने २ खर्बभन्दा बढी धनमालको क्षति

विपद्बाट ८ वर्षको अवधिमा विपदबाट पाैने २ खर्बभन्दा बढी धनमालकाे क्षति भएकाे छ । सन् २०११ देखि २०१८ सम्ममा पाैने १ खर्ब ८५ करोड ४२ लाख १६ हजार ६ सय ३१ रुपैयाँबराबरकाे धनमाल क्षति भएको छ । धनमालको क्षति हुनेमा सबैभन्दा बढी सुर्खेत जिल्लामा भएको छ भने, जाजरकोटमा सबैभन्दा कम भएको छ ।

विपद्का घटनाहरूमध्ये बाढीबाट सबैभन्दा धेरै धनमालको क्षति भएको छ । बाढीबाट मात्रै १ खर्व ५ करोड ९६ लाख ११ हजार ८ सय १८ रुपैयाँ क्षति भएको छ ।

यस्तै, आगलागीबाट ५१ करोड १६ लाख ५३ हजार ४ सय ३५ रुपैयाँबराबरको धनमालको क्षति भएको छ । वर्षाका कारणले १७ करोड ७५ लाख ५२ हजार ९ सय, महामारीबाट १८ लाख, पहिरोबाट ९ करोड ८१ लाख ३९ हजार २ सय, चट्याङबाट २६ लाख १४ हजार, हावाहुरीबाट १० लाख २३ हजार, आँधीबाट १४ लाख ८८ हजार २ सय ७८ र हवाई दुर्घटनाबाट ३ लाख ३४ हजार क्षति भएको आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयले जनाएको छ ।

विपद्का घटनाको बीमा

कर्णाली प्रदेशमा विपदका घटना धेरै हुन थालेपछि आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयले कर्णालीका भौतिक संरचना र मानिसहरूको बीमा गर्ने भएको छ ।

विपदका कारणले हुने क्षतिको परिपूरणका लागि आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्री नरेश भण्डारीले कर्णालीका भौतिक संरचना र कुल जनसंख्याको बीमा गरिने बताए । ‘भौतिक संरचनाअन्तर्गत कर्णाली प्रदेशका १० वटै जिल्लाका विपदकाे उच्च जोखिममा रहेका घरहरूको बीमा गरिनेछ,’ उनले भने, ‘यसले विपदबाट हुने क्षतिको परिपुरण गर्नेछ ।’

कर्णाली प्रदेश विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन नियमावली, २०७६ कार्यान्वयनको चरण रहेकाले सोहीअनुसार विपद् व्यवस्थापनको योजना बनाउनेसमेत उनले बताए ।

आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालय विपद् व्यवस्थापन शाखाका प्रमुख कृष्णबहादुर रोकायाले कर्णालीका सबै मानिसकोे २ लाखका दरले र १० वटा जिल्लाका जोखिममा रहेका १० हजार घरको बीमा गरिने बताए । ‘प्रत्येक जिल्लाका जोखिमयुक्त १ हजार घरहरू विपद् बीमा गरिनेछ,’ उनले भने, ‘मानिसको विपद् बीमा गर्ने निर्णय यसअघि नै भइसकेको छ ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, माघ १३, २०७६ ११:४६