प्रेम र पैसाले निम्त्याउँदै छ सामूहिक आत्महत्या

A+ A A-

घटना–१: गत बिहीबार थानकोटका विनय लामिछानेको सपरिवारले धादिङको त्रिशूली नदीमा हाम फालेर आत्महत्याको प्रयास गरे । विनयबाहेक उनकी श्रीमती जमुना लामिछाने, छोराहरू २ वर्षीय विजन र ६ महिनाका रिजनको त्रिशूलीमा डुबेर मृत्यु भइसकेको छ ।

विनयको भने जीवितै उद्धार गरिएको हो । उनी हाल इलाका प्रहरी धादिङ गजुरीको हिरासतमा छन् । विनयको ‘सुसाइड नोट’ र प्रहरीको प्रारम्भिक अनुसन्धानबाट उनले सेयर बजार र कमोडिटी मार्केटमा गरेको लगानी डुबेपछि सपरिवार आत्महत्याको बाटोमा पुगेको अनुमान छ ।

कमोडिटी मार्केट भनेको अनलाइन व्यापार हो । बजार भाउ हेरेर बैंक खातामार्फत् लगानी गर्ने मूल्य घट्दा खरिद गर्ने र वृद्धि भएको समयमा बेचेर नाफा लिने गरिन्छ ।

कमोडिटी मार्केटमा हीरा, सुन जस्ता बहुमूल्य धातुको व्यापार हुने गरेको छ । तर, सोही व्यापारमा उनले १ वर्षको अवधिमा डेढ करोड रुपैयाँभन्दा बढी घाटा व्यहोरेको अनुमान छ ।

व्यवस्थापन विषय पढेका विनय सेयर मार्केटसँगै कमोडिटी मार्केटका पनि जानकार थिए । व्यापार घाटाकै कारण उनी अवोध छोरासहित त्रिशूलीमा होमिएका हुन् ।

घटना–२: गत सोमबार घरेलु झगडामा आफ्नै कोखबाट जन्मिएका २ सन्तानलाई बिष खुवाई हत्या गरेको अभियोगमा दैलेख महावु गाउँपालिका– १, खरीगैराकी २४ वर्षीया कल्पना नेपालीलाई जिल्ला अदालत दैलेखले जन्मकैद फैसला गर्‍यो ।

१० कात्तिक २०७५ मा कल्पनाले खाजामा बिष मिसाएर खुवाउँदा उनका ३ वर्षीय छोरा अमित नेपाली र ७ वर्षीय छोरा आयुष नेपालीको मृत्यु भएको थियो । कल्पना नेपालीले समेत आर्थिक कारण नै आफ्ना नाबालक छोराको हत्या गरेको जनाइएको छ ।

घटना–३: ६ महिनाअघि गत असारमा भक्तपुरमा आफ्नै छोरीले प्रेमीसँग मिलेर आमाको हत्या गरिन् । चाँगुनारायण– ७, बाँसबारीकी ६० वर्षीया सावित्री भट्टराईको उनकै छोरी ईश्वरी भट्टराईको योजनामा उनका प्रेमी सिरहाका मोहम्मद नौसादले घाँटी रेटेर हत्या गरे ।

नौसादले सावित्रीको हत्या गर्न भारतबाट अन्य २ जना मोहम्मद रहिस र भोला कुमारलाई समेत काठमाडौं बोलाएका थिए । उनीहरू चारै जनालाई जिल्ला अदालत भक्तपुरले जन्मकैदको सजाय सुनाइसकेको छ ।

ईश्वरी भट्टराई र मोहम्मद नौसादको प्रेम सम्बन्धमा आफ्नी आमा बाधक बनेको भन्दै आमा सावित्रीको हत्या गरेको जनाइएको छ ।

माथिका यी केही प्रतिनिधि घटना मात्र हुन् । तर, पछिल्लो समय प्रेम र आर्थिक विचलनका कारण मानिसहरू विभिन्न खाले क्रूर र जघन्य अपराध गर्न थालेका छन् ।

के भन्छन् समाजशास्त्री ?

नेपाल एसियाली अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र (सिनास)का निर्देशक मृगेन्द्रबहादुर कार्कीका अनुसार हाम्रो समाज भौतिक सुखसुविधातिर लागेका कारण समाजमा विभिन्न जघन्य अपराधका घटना हुने गरेको बताउँछन् ।

उनी भन्छन्, ‘हाम्रो समाजले राम्रो घर, गाडी र पैसा हुँदा मात्रै आफू समाजको प्रतिष्ठित व्यक्ति ठान्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । यसका कारण मानिस विभिन्न अपराधमा सामेल हुन थालेका छन् ।’

कार्कीका अनुसार समाजमा नैतिकताको समेत खडेरी पर्न थालेकाले विश्वविद्यालयको पाठ्यक्रममा पनि नैतिक विषय राख्नुपर्ने बेला आएको छ ।

त्यस्तै, मनोविद् पदमराज जोशी आपराधिक मानसिकताले आत्महत्यादेखि हत्या गर्नेसम्म मानिस पुग्ने गरेको बताउँछन् ।

‘जब मानिस डिप्रेसनमा जान्छ, ऊ विभिन्न अपराधमा सामेल हुनेदेखि आत्महत्यासम्मको बाटोमा पुग्छ’, जोशी भन्छन्, ‘डिप्रेसनमा पुग्नुको कारण विभिन्न सामाजिक र भौतिक आवश्यकता हुन्छ । त्यो पूरा नभए जिन्दगी नै बेकार ठान्छन् ।’

क्षणिक सोचले मानिस जघन्य अपराधमा लाग्न थाले : प्रहरी

महानगरीय अपराध महाशाखाका प्रमुख वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक (एसएसपी) सहकुल थापाका अनुसार मानिसका क्षणिक सोचका कारण कसैले नसोचेका अपराधको घटना हुन थालेको हाे ।

‘पछिल्लो समय मानिसमा धैर्य हराउँदै गएको छ । सकेसम्म परिश्रम नगरी आर्थिक सम्पन्नताको लोभ देख्छन् । त्यो पूरा गर्नका लागि नै मानिस विभिन्न आपराधिक गतिविधि गर्न पछि पर्दैनन् । कोही भने आत्महत्याको बाटो रोज्छन्’, एसएसपी थापाले भने ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, माघ ७, २०७६ १७:१९