चार एसपी, चार समिति र २४ वटा अनुसन्धानले पनि भेटेन निर्मलाको हत्यारा

A+ A A-

कञ्चनपुर भीमदत्त नगरपालिका–२, उल्टाखामकी १३ वर्षीया बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या भएको करिब दुई वर्ष पुग्न लागेको छ ।

तर, हत्याराबारे प्रहरी अझै अन्योलकै अवस्थामा छ । निर्मलाको १० साउन २०७५ मा बलात्कारपछि हत्या भएको थियो । करिब दुई वर्षसम्मको प्रहरीको प्रयास शून्यप्रायः नै छ ।

निर्मलाको हत्याबारे अनुसन्धान गर्ने भन्दै गृह मन्त्रालयले समेत यसबीचमा विभिन्न समिति बनायो । ती समितिसमेत कुनै निष्कर्षमा पुग्न सकेनन् ।

निर्मला हत्याबारे छानबिन गर्न गृह मन्त्रालयका सहसचिव हरिप्रसाद मैनालीको संयोजकत्वमा बनेको छानबिन समितिले हत्यारा पत्ता लगाउनुको साटो उल्टै अनुसन्धानमा खटिएका प्रहरी अधिकारीमाथि नै कारबाही सिफारिस गर्‍यो ।

उनको प्रतिवेदनका आधारमा प्रहरी अधिकारीमाथि कारबाही हुनुबाहेक प्रतिवेदनले खासै कुनै काम गरेन ।

त्यसरी नै निर्मला प्रकरणमा मानवअधिकार संगठन, राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग र तत्कालीन प्रहरी नायव महानिरीक्षक (डीआईजी) हालका अतिरिक्त प्रहरी महानिरीक्षक (एआईजी) धीरू बस्न्यातको नेतृत्वमा पनि छुट्टाछुट्टै समिति बन्यो ।

त्यो समितिले बुझाएको प्रतिवेदनले पनि निर्मलाको हत्याराबारे अनुसन्धान साँघुरो पार्नुको साटो झन् अन्योल पारेको प्रहरी अधिकारीहरू नै बताउँछन् ।

अहिले के गर्दै छ प्रहरी ?

निर्मलाको हत्या अनुसन्धान गर्न भन्दै प्रहरी प्रधान कार्यालयले हालसम्म दुई दर्जन प्रहरी टोलीलाई कञ्चनपुर खटाएको छ । त्यसबाहेक कञ्चनपुर जिल्लाकै प्रहरी नेतृत्वसमेत चारपटक फेरिइसकेको छ ।

निर्मलाको हत्यापछि फेरिने जिल्ला प्रहरी प्रमुखहरूमा प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) दिल्लीराज विष्ट, कुवेरसिंह कठायत, दिनेश आर्चाय र हाल मुकुन्द मरासिनी छन् । एसपी विष्ट भने हाल बर्खास्तगीमा परेका छन् ।

मरासिनी केही दिनअघि मात्र कञ्चनपुर पुगेका हुन् । उनीहरूको पहिलो लक्ष्य भनेकै प्रहरी संगठनको टाउको दुखाइको विषय बनेको निर्मला हत्या प्रकरणको हत्यारा पक्राउ गर्नु थियो । तर, उनीहरू असफल रहे ।

भर्खरै पुगेका एसपी मरासिनी भने निर्मलाको हत्याराको अनुसन्धान जारी रहेको र अनुसन्धानले जहाँ लिड गर्छ, त्यहीँ जाने बताउँछन् ।

‘कति समय लाग्छ त्यो भन्न सकिँदैन तर, हामी अनुसन्धानमै छौं,’ मरासिनीले भने ।

सुरुमा निर्मला हत्या अनुसन्धानमा प्रहरी प्रधान कार्यालयले केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) का प्रहरी नायव उपरीक्षक (डीएसपी) अंगुर जीसीलाई पठाएको थियो । तर, हाल उनी निलम्बनमा छन् ।

त्यसरी नै तत्कालीन एसएसपी हाल डीआईजी ठाकुर ज्ञवाली, एसएसपी रामदत्त जोशी, एसपीहरूमा कमल थापा, उमाशंकर चतुर्वेदी, सुदीप गिरी, दीपक रेग्मी र प्रहरी निरीक्षकहरूमा पञ्चकुमार वाखु, मदन गुरुङ, नवराज न्यौपाने, सरिता न्यौपाने, मञ्जिल मुकारुङसमेलाई कञ्चनपुर पठाइएको थियो ।

त्यसैगरी, प्रहरी प्रधान कार्यालयले एसपीहरू विष्णु केसी र रमेश थापा, दुर्गा सिंह, गणेश चन्द, एसएसपी प्रकाश अधिकारी, मेखबहादुर खत्रीलाई समेत कञ्चनपुर पठाएको थियो ।

महानगरीय अपराध महाशाखाबाट समेत डीएसपी दुर्गा दाहाल, मनोहर भट्ट, रूगम कुँवर र प्रहरी नायव निरीक्षक (सई) गजेन्द्र रावल र जनक गिरीसमेत निर्मला हत्याप्रकरणको अनुसन्धान गर्न भन्दै कञ्चनपुर पुगेका थिए । तर, पठाइएका कुनै पनि टोलीले उक्त हत्या प्रकरणको अनुसन्धान गरी निस्कर्ष निकाल्न सकेनन् ।

डीएनएको च्याप्टर सकिँदासमेत प्रहरी अन्योलमै

निर्मला हत्या प्रकरणको अनुसन्धानमा सबैभन्दा गिजोलिएको विषय थियो डीएनए परीक्षण । तर, डीएनएको ‘च्याप्टर नै क्लोज’ भइसकेको छ ।

राष्ट्रिय विधि विज्ञान प्रयोगशालाका पूर्वप्रमुख रहेका डीएनए विशेषज्ञ जीवन रिजाल नेतृत्वको छानबिन समितिले निर्मला हत्याका अभियुक्त डीएनएबाट पत्ता नलाग्ने स्पष्ट प्रतिवेदन गृह मन्त्रालयलाई बुझाइसकेको छ ।

डीएनएको नमुना परीक्षणबारे छानबिन गर्न बनेको उक्त समितिले निर्मलाको भेजाइनल स्वावको संकलनमा केही त्रुटि भएको निष्कर्षसहितको प्रतिवेदन गृह मन्त्रालयमा तीन महिनाअघि नै बुझाएको हो ।

तर, प्रतिवेदन बुझाएको लामो समयसम्म पनि प्रहरीले अन्य प्रमाणका आधारमा निर्मलाका हत्यारालाई पक्राउ गर्न सकेको छैन ।

उसो त उक्त घटनाका विभिन्न कोण, सूक्ष्म अनुसन्धान र विश्लेषणबाट अनुसन्धानले पूर्णता पाउने संकेत मिलेको विभिन्न कार्याक्रममा प्रहरी प्रमुख प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) सर्वेन्द्र खनालले नै बताउँदै आएका छन् ।

प्रहरी प्रधान कार्यालयमै आयोजना गरिएको एक पत्रकार सम्मेलनमै निर्मलाको हत्यारानजिक प्रहरी पुगिसकेको दाबी आईजीपी खनालको थियो ।

तर, हालसम्म नतिजा भने शून्य नै छ । आईजीपी खनाल २९ माघमा अनिवार्य अवकाशमा जाँदै छन् । आईजीपी खनालको कार्यकालको सबैभन्दा विवादित विषय भनेकै निर्मला हत्या प्रकरण हो ।

अब आईजीपी खनाल निर्मला हत्याको फाइल क्लोज गरेर अवकाशमा जान चाहन्छन् वा ज्यूँका त्यूँ छोडेर जान्छन् भन्ने विषयले समेत महत्त्व राख्छ । उनी अवकाशमा जानूअघि नै निर्मलाको हत्यारा पत्ता लागाउने समयसीमा अब धेरै बाँकी छैन । सामान्यत अवकाश हुन एक महिनाअघि नै बिदा बस्न पाउने प्रचलन छ । उनी एक महिनाअघि विदामा बसे अब ८ दिन मात्रै बाँकी छ ।

निगरानीमा दिलीपसिंह विष्ट नै

निर्मला हत्याको अभियोगमा गत ३ भदौमा पक्राउ परेका भीमदत्त नगरपालिका– १९ का दिलीपसिंह विष्ट नै अहिले प्रहरीको निगरानीमा छन् ।

कञ्चनपुर प्रहरी र सीआईबीबाट खटिएका अंगुर जीसी नेतृत्वको टोलीले उनलाई ४ भदौमा निर्मलाको हत्यारा भन्दै सार्वजनिक गरेको थियो । विष्टलाई प्रहरीले फसाउन खोजेको भन्दै स्थानीयले विरोधसमेत गरेका थिए ।

विरोधले उग्र रूप लिएपछि प्रहरीले स्थानीयको आन्दोलनलाई नियन्त्रणमा लिन गोलीसमेत चलाएको थियो । प्रहरीको गोली लागेर एक जनाको मृत्यु भएको थियो ।

निर्मलाको योनीबाट निकालिएको भेजाइनल स्वावसँग विष्टको डीएनए नमिलेपछि उनी भदौको अन्तिम साता रिहा भएका हुन् । विष्टलाई पक्राउ गर्ने डीएसपी जीसी निलम्बनमा छन् भने तत्कालिन कञ्चनपुर प्रहरी प्रमुख एसपी दिल्लीराज विष्ट बर्खास्त भएका छन् ।

डीएनएबाहेक विष्टले निर्मला हत्या घटनाबारे दिएको बयान सबै मिल्ने अनुसन्धानमा खटिएका प्रहरी अधिकारीको दाबी छ । तर, विष्टलाई पक्राउ गर्दा कारबाहीमा परेका प्रहरी अधिकारीमाथि के हुन्छ ? भन्ने प्रश्न पेचिलो बनेको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, पुस २२, २०७६ १६:४६