सभामुख नेकपाले नछाड्ने, उपसभामुखमा कांग्रेसको दाबी

A+ A A-

संघीय संसदको शुक्रबारदेखि शुरु हुने पाँचौं अधिवेशनमा सभामुख कसलाई बनाउने भन्ने विषयलाई लिएर सत्तारुढ नेकपाभित्र लविङ शुरु भएको छ ।

सभामुख कृष्णबहादुर महराले संसद सचिवालयकी कर्मचारीलाई यौनदुव्र्यवहार गरेको अभियोग लागेसँगै १४ असोजमा राजीनामा दिएपछि रिक्त सभामुखका आकांक्षी सांसदले लविइङ बढाएका हुन् ।

सभामुखमा महिला सांसदलाई ल्याउन राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले नेकपाका शीर्ष नेतालाई दबाब दिएकी छन् । उनले उपसभामुख डा. शिवमाया तुम्वाहाम्फेलाई सभामुख बनाउन दबाब दिएकी छन् ।

भण्डारीको ‘ग्रिन सिग्नल’ पाएकी तुम्वाहाम्फेले नेकपाका अध्यक्षद्वयले उपसभामुख पदबाट राजीनामा दिन दिएको दबाबलाई समेत बेवास्ता गरेकी थिइन् ।

बेला आएपछि निर्णय लिने भन्दै राजीनामा नदिने अडान राख्दै आएकी उनी पहिलो बैठकको अध्यक्षता गरेर उपसभामुखबाट राजीनामा दिने तयारीमा छिन् ।

संघीय संसदका दुवै सदन प्रतिनिधिसभा र राष्ट्रिय सभा तथा सात वटै प्रदेश सभामुखमा महिलालाई उपसभामुख र उपाध्यक्ष मात्र दिइएको भन्दै राष्ट्रपति भण्डारीले संविधानको भावना अनुसार प्रतिनिधिसभाको सभामुखमा उपसभामुख तुम्वाहाम्फेको बिकल्प नखोज्न नेकपाका नेतालाई आग्रह गरेकी हुन् ।

प्रधानमन्त्री तथा सत्तारुढ नेकपा अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेकपा संसदीय दलका उपनेता समेत रहेका संविधानसभाका पूर्वअध्यक्ष सुभाषचन्द्र नेम्वाङलाई सभामुख बनाउने पक्षमा छन् ।

समन्वय र समझदारी निर्माण गर्ने तथा संकट र समस्यालाई निकास दिने क्षमता भएका नेम्वाङको विकल्प नखोज्ने पक्षमा प्रधानमन्त्री छन् ।

नेकपाका अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड भने विगतमा भएको सहमति अनुसार पूर्वमाओवादीलाई नै सभामुख दिनुपर्ने पक्षमा छन् । उनले आफ्ना विश्वास पात्र समेत रहेका सिन्धुपाल्चोकका सांसद अग्नीप्रसाद सापकोटालाई अघि सारेका छन् ।

उपसभामुख डा. तुम्वाहाम्फेले भने पार्टीको संसदीय दलले सभामुखमा उम्मेदवार नवनाएपछि पहिलो बैठकको अध्यक्षता गरेर राजीनामा दिने भएकी छन् ।

नेकपा संवैधानिक परिषद्को सदस्यको हैसियत हुने सभामुख पद नगुमाउने पक्षमा छैन । त्यसैले सभामुखमा उम्मेदवारी दिने निश्चित छ ।

हाल नेकपाको तर्फबाट प्रतिनिधिसभाको सदस्य भएकी डा. तुम्वाहामम्फेलाई संवैधानिक प्रावधान अनुसार राजीनामा दिन बाध्य पारिएको हो । संविधान अनुसार एउटै दलको र एउटै लिङ्गको सांसद सभामुख र उपसभामुख हुन मिल्दैन ।

यस्ता छन् आकंक्षी

उपसभामुखले राजीनामा दिएपछि रिक्त हुने सो पदमा विपक्षी राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा) नेपालले उपसभामुख पाउने सम्भावना वढेको छ । नेकपा र राजापाबीच बुधबार भएको सहमतिको भावना मर्मअनुसार पनि राजपाले उपसभामुख पाउने सम्भावना बढेको हो ।

यसअघि नेकपाले उपसभामुखमा राष्ट्रिय जनमोर्चाकी एक मात्र सांसद दुर्गा पौडेल र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका एक मात्र सांसद राजेन्द्र लिङ्देनलाई उपसभामुखमा प्रस्ताव गर्ने रणनीति बनाएको थियो ।

नेकपाले पुरुष सांसदलाई सभामुख बनाएमा राजपाकी महिला सांसद चन्दा चौधरी उपसभामुखको प्रमुख दाबेदार हुन् । नेकपाले राष्ट्रियसभाका रिक्त १८ सदस्यको निर्वाचनमा राजपासँग सहकार्य गर्ने सहमति गरिसकेको छ ।

नेकपाले सभामुख पद लिदा उसले उपसभामुखमा भने राजपालाई समर्थन गर्ने नेताहरु बताउँछन् । यस्तो अवस्थामा उपभामुखमा राजपाले सांसद चन्दा चौधरीलाई अघि सार्ने बताइएको छ ।

यता, प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेसले भने सभामुखमा प्रतिस्पर्धा नगर्ने भएको छ । कांग्रेसले दलीय सहमति भएमा उपसभामुखमा पार्टी संसदीय दलको सचेतक समेत रहेकी अधिवक्ता पुष्षा भूषाललाई अघि सारेको छ । पार्टी केन्द्रीय सदस्य भूषाल यसअघि पनि उपसभामुखको प्रत्यासी भएकी थिइन ।

‘सत्तारुढ दलले सहमतीय राजनीतिलाई अघि बढाउने सन्देश दिन समेत संसदको दोश्रो ठूलो दल कांग्रेसलाई उपसभामुख बनाउन तयार भए कांग्रेसले उम्मेदवारी दिन्छ, नत्र हाम्रो ध्यान पदमा होइन, संविधान विपरित र मानवअधिकार हनन हुने गरी सरकारले ल्याएको विधेयक रोक्नमा छ’, सांसद मिन विश्वकर्माले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेसको बिहीबार संसदीय दलको बसेको बैठकमा समेत संसदीय दलका सदस्यहरुबीच संबैधानिक परिषद्को कार्यविधि परिवर्तन गर्ने गरी ल्याइएका विधेयक र गुठी संस्थान विधेयकलाई प्रतिस्थापित गर्ने उदेश्यले ल्याएको भूमि विधेयक रोक्ने विषयमा छलफल भइरहेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस ३, २०७६ १४:०३