डा. तुम्बाहाम्फेले राजीनामा दिन नमानेपछि सकसमा नेकपा

फाइल तस्वीर

A+ A A-

आगामी ४ पुसदेखि बस्ने संघीय संसद बैठकको मिति नजिकिँदै गर्दा सत्तारुढ दल नेकपा सभामुख पदका उम्मेदवारबारे छलफल गरिरहेको छ । पार्टी संसदीय दलका उपनेता सुवासचन्द्र नेम्वाङलाई सभामुख बनाउने विषयमा नेतृत्व पंक्तिमा सहमति जुटिसकेको छ ।

तर, उपसभामुख डा. शिवमाया तुम्बाहाम्फेले सभामुख पद दाबी गर्दै उपसभामुखबाट राजीनामा दिन मानेकी छैनन् । उनको यो अडान नेकपा शीर्ष नेतृत्वलाई तगारो बनेको छ । किनकि, डा. तुम्बाहाम्फेलाई उपसभामुखबाट राजीनामा गराएर मन्त्री बनाउने र सभामुखमा अर्का एक सांसदलाई अवसर दिने योजना नेकपाका दुई अध्यक्षको थियो ।

डा. तुम्बाहाम्फेले उपसभामुखबाट राजीनामा नदिएमा सत्तारुढ दलले सभामुख पद गुमाउनेछ । किनकि, एउटै दलबाट सभामुख र उपसभामुख हुन नमिल्ने संविधानमै व्यवस्था छ । त्यसैले नेकपा नेतृत्व यो पद जोगाउन तुम्बाहाम्फेलाई नै सभामुख बनाउने दबाबमा छ ।

यसअघि सभामुख तत्कालीन नेकपा माओवादीको भागमा परेको थियो र माओवादीले कृष्णबहादुर महरालाई सभामुख बनाएको थियो । सो पार्टी एमालेसँग मिलेपछि अहिले नेकपा बनेको छ ।

बलात्कार प्रयास गरेको अभियोग लागेका पूर्वसभामुख महराले पदबाट राजीनामा दिएपछि सत्तारुढ नेकपालाई संविधानबमोजिम सभामुख र उपसभामुखमध्ये एक पद त्याग गर्नुपर्ने बाध्यता आइपरेको हो ।

सभामुख र उपसभामुखमध्ये एक पद रोज्नुपर्दा नेकपाले सभामुखको दाबी नछाड्ने निश्चित छ । नेकपाका कार्यकारी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड)माथि पूर्वमाओवादीबाटै सभामुख बनाउन दबाब छ ।

तर, प्रधानमन्त्री ओलीले भने उपसभामुख तुम्बाहाम्फेलाई राजीनामाका लागि दबाब दिन नचाहेकाे स्रोतको दाबी छ । बरु तुम्बाहाम्फेलाई सभामुख बनाउँदा फरक नपर्ने निचोडमा पुगेका छन् ओली ।

संविधानको परिपालकको हैसियतले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले पनि उपसभामुख पदमा तुम्बाहाम्फेको दाबी उपयुक्त भएको अनौपचारिक सुझाव नेकपा नेतृत्वलाई दिँदै आएकी छन् । उनको निष्कर्ष छ कि महिलालाई सभामुख बनाउँदा व्यवस्थापिकाको प्रमुख पद दिएको सकारात्मक सन्देश प्रवाह हुनेछ ।

यसबारे दुवै अध्यक्ष सकरात्मक देखिएका नेकपा स्रोतले जनाएको छ । तुम्बाहाम्फेलाई सभामुख बनाएर माओवादीका एक सांसदलाई मन्त्री बनाउने विषयमा दुई अध्यक्षबीच छलफल भइरहेको बताइएको छ ।

प्रतिनिधिसभामा तुम्बाहाम्फेलाई सभामुख बनाइएमा उपसभामुखमा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का एक मात्र सांसद राजेन्द्र लिङ्देनलाई प्रस्ताव गर्ने सम्भावना छ । लिङ्देनले झापा क्षेत्र नं. ३ बाट नेकपाको सहयोगमा चुनाव जितेका हुन् ।

संविधानबमोजिम सभामुख महिला भएमा उपसभामुख पुरुष सांसद हुनुपर्ने व्यवस्था छ । लिङ्देनले उपसभामुख अस्वीकार गरेमा सत्ता साझेदार दल समाजवादी पार्टीको तर्फबाट पुरुष सांसद उपसभामुख हुने सम्भावना छ ।

सभामुखमा तुम्बाहाम्फेलाई लैजान अध्यक्ष दाहालले अस्वीकार गरेमा संसदीय दलका उपनेता सुवासचन्द्र नेम्वाङ सभामुख हुने निश्चित छ । नेम्वाङले २०६४ साल र २०७० सालको संविधानसभा निर्वाचनपछि दुई पटक संविधानसभा अध्यक्षको भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।

नेम्वाङ सभामुख भएमा उपसभामुखमा राष्ट्रिय जनमोर्चाकी सांसद दुर्गा पौडेललाई बनाउने सम्भावना छ । पूर्वमाओवादीले पाएको सभामुख पूर्वएमाले सांसदको भागमा परेमा राष्ट्रियसभामा सत्ता पक्षको संसदीय दलको नेतामा पूर्वमाओवादीका सांसद दीनानाथ शर्मालाई निरन्तरता दिइने भएको छ ।

दुई महिनापछि मन्त्रिपरिषदमा पूर्वमाओवादीबाट एक मन्त्री थप्ने प्रधानमन्त्री ओलीको तयारी छ । सभामुखमा नेम्वाङको विकल्पमा डा. तुम्बाहाम्फेलाई ल्याइएमा आगामी फागुनदेखि २ वर्षे कार्यकाल पूरा हुने राष्ट्रियसभा सदस्य तथा अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले मन्त्रिपरिषद् छोडेसँगै रिक्त हुने मन्त्रिपरिषद्को एक सिटमा पूर्वमाओवादीका सांसदलाई समावेश गरिने भएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर ३०, २०७६ १४:४२