ह्याक गरेर वैधानिक रूपमै ह्याकरले यसरी करोडौं कमाउँछन्

A+ A A-

पछिल्लो समयमा सामाजिक सञ्जालदेखि प्रविधि प्रणाली ह्याक हुनु सामान्यजस्तै भएको छ । यस्ता ह्याकरहरूको निशानामा बैंकिङ प्रणाली समेत पर्ने गरेका छन् । जसबाट करोडौं रूपैयाँ चोरी हुनेगर्छ । ह्याक गरेर करोडौं कमाउनेहरूको धन्दा हो यो । तर, वैधानिक रूपमा पनि ह्याक हुन्छ । जसबाट ह्याकरहरूले करोडौं कमाउने गर्छन् ।

यसरी ह्याक गरेरै करोडौं कमाउने ह्याकर हुन्, प्रणव हिवारेकर । उनी सन् २०१६ को गर्मी समयको एक दिन फेसबुकको नयाँ फिचरमा रहेका कमजोरी पत्ता लगाउन बसे । पेशेवर ह्याकर उनले झण्डै ८ घण्टाअगाडि मात्र फेसबुकले प्रयोगकर्ताहरूलाई भिडिओको प्रयोग गरी पोस्टहरूमा टिप्पणी गर्न अनुमति दिने घोषणा गरेको थियो ।

उनले नयाँ प्रणालीमा भएका कमजोरीको प्रयोग गरेर फेसबुकको कुनै पनि भिडिओ मेट्न सकिने कुरा पत्ता लगाए । भारतको पुनेका नैतिकवान् ह्याकर हिवारेकरले भने, ‘चाहने हो भने सो कोड प्रयोग गरेर मार्क जुकर्बर्गले राखेको भिडिओ पनि मेटाइदिन सकिने मैले पत्ता लगाएँ ।’

‘बग’ भनिने यो कमजोरी पत्ता लगाएर उनले ‘बग बाउन्टी’ कार्यक्रममार्फत फेसबुकलाई जानकारी गराए । जसका लागि उनले हजारौं डलर पुरस्कार पाए ।

आफ्नो क्षमतालाई सकारात्मक कार्यमा प्रयोग गर्ने नैतिकवान् ह्याकरहरूले धेरै पैसा कमाउन थालेका छन् भने यसरी वैधानिक रूपमा ह्याक गर्ने विधा यतिबेला चर्चामा छ ।

‘बग सिकारी’ सामान्यतया १८ देखि २९ वर्ष उमेरका युवा हुन्छन् । वेब कोडमा भएका त्रुटि र छिद्रलाई खराब ह्याकरले पत्ता लगाएर ठूलै समस्या सिर्जना गरिदिन्छन् । त्यसअघि नै कमजोरी औंल्याएर नैतिकवान् ह्याकरले कम्पनीहरूलाई जानकारी दिन्छन् र करोडौं कमाउँछन् ।

अरु कसैले पत्ता लगाउनुभन्दा पहिले नै बग पत्ता लगाउने कार्य सजिलो छैन । तर जसले सक्छ, उसले राम्रो कमाउँछन् । नैतिकवान् ह्याकरलाई यस्तो पुरस्कारले ठूलो उत्प्रेरण दिने गर्छ ।

‘पुरस्कार नै मेरो आम्दानीको एक मात्र स्रोत हो,’ भारतका नैतिकवान् ह्याकर शिवम वशिष्ट भन्छन्, ‘मैले कानुनी रूपमै विश्वका सबभन्दा ठूला कम्पनीका प्रणाली ह्याक गर्छु र त्यसका लागि पैसा पाउँछु । यो एकदमै रमाइलो तथा चुनौतीपूर्ण छ ।’

अमेरिकी ह्याकर जेसी किन्सर पनि ह्याकिङमा करिअर बनाउँदैछिन् । ‘ह्याकिङप्रति मेरो रुचि मैले कलेजमा हुँदा स्वतन्त्र रूपमा मोबाइल ह्याकिङ तथा डिजिटल फरेन्सिकको अनुसन्धान गर्दाको समयदेखि जागेको हो,’ उनी भन्छिन्, ‘एक पटक मैले एन्ड्रोइड एप स्टोरमा खुसुक्क खराब एप हाल्न मिल्ने तरिका पत्ता लगाएकी थिएँ ।’

ठूलो धनराशिको पुरस्कार प्राप्त हुने हुँदा वैधानिक ह्याकरहरूलाई उत्प्रेरणा मिल्छ ।

तथ्यांक सुरक्षा कम्पनी इम्पर्भाका प्रमुख प्रविधि अधिकृत टेरी रेले भने, ‘यस्ता कार्यक्रमले प्रविधिमा भिजेका यस्ता युवायुवतीलाई कानुनी ढंगबाटै पैसा कमाउने बाटो दिन्छ । अन्यथा उनीहरू त गैरकानुनी ह्याकिङ गरेर डाटा बेच्ने काममा संलग्न हुन सक्थे ।’

सन् २०१८ मा अमेरिका तथा भारतका नैतिकवान् ह्याकरहरूले सबभन्दा धेरै पुरस्कार बटुलेको साइबर सुरक्षा कम्पनी ह्याकर वनले जनाएको छ । तीमध्ये कतिपयले त वर्षको साढे ३ लाख डलर अर्थात् करिब ४ करोड रूपैयाँ कमाउछन् ।

वैधानिक ह्याक गर्ने काम सजिलो भने छैन । ‘गिकब्वाई’ को नामले चिनिने भारतीय ह्याकर सन्दिप सिंहका अनुसार यो काम निकै कठिन हुन्छ । उनले भने, ‘मलाई पहिलो पुरस्कार जित्न ६ महिनाको समय र ५४ पटकको निवेदन आवश्यक परेको थियो ।’

ह्याकर वन, बग क्राउड, साइन्याक तथा अन्य कम्पनीहरूले ठूला कम्पनी एवं सरकारहरूका तर्फबाट पुरस्कार कार्यक्रम चलाउँछन् । नैतिकवान् ह्याकरको पहिचान र एजेन्टका रूपमा उनीहरूले नै कार्य गर्छन् ।

ह्याकर वनको रेकर्डमा साढे पाँच लाख नैतिकवान् ह्याकर छन् । जसले ह्याकरलाई करिब साढे ७ करोड डलर पुरस्कार दिइसकेको छ ।

‘प्रविधि उद्योगमा पुरस्कार कार्यक्रम नयाँ होइन, तर त्यसको रकम भने बढ्दो छ ।’

ठूला कम्पनीहरूले कमजोरी पत्ता लगाएर समयमै समाधान नगर्ने हो भने भविष्यमा हुन सक्ने ठूला ह्याकरको हमलाबाट जोगिन र ठूलो धनराशिको नोक्सान हुनबाट बच्न पनि आकर्शक पुरस्कारको व्यवस्था गर्ने गरेका छन् ।

साइबर सुरक्षा कम्पनी साइन्याक भन्छ, ‘पछिल्ला वर्षहरूमा प्रतिवर्ष साइबर हमला ८० प्रतिशतले बढेको छ । तर सुरक्षा दिलाउन सक्ने क्षमता भएको मानवस्रोत सीमित मात्र छ ।’

सामाजिक सञ्जाल फेसबुक तथा गुगलजस्ता ठूला प्रविधि कम्पनीले आफ्नै हिसाबले चलाउने बग बाउन्टी भनिने इनाम कार्यक्रमप्रति उसले चिन्ता प्रकट गरेको छ । यस्ता कार्यक्रमले पहिचान नगरिएका र खराब नियत भएका ह्याकरले संवेदनशील डिजिटल सम्पत्तिमा पहुँच पाउँछन् ।

साइन्याक भन्छ, ‘एकजना ह्याकरले सन् २०१७ मा विश्वव्यापी रेस्टुरेन्ट गाइड जोम्याटोमा ह्याक गरेर पौने २ करोड प्रयोगकर्ताका विवरण डार्क वेबमा बेचिदिने धम्की दिएको थियो । ती ह्याकरले कम्पनीलाई ठूलो इनाम कार्यक्रम सुरु गर्न माग गरेका थिए ।’

जोम्याटोले एक ब्लग लेख्दै आफ्नो ‘प्रणालीमा एक नैतिकवान् ह्याकरले हमला गरेको’ स्वीकार गरेको थियो । कम्पनीले ह्याकरको माग पूरा गर्न बग बाउन्टी कार्यक्रम सुरु गर्ने बाचा गरेपछि ह्याकरले ती विवरण नष्ट गरिदिएका थिए ।

‘बग बाउण्टी कम्पनीहरूले सही मानिसहरूको अगाडि गल्ती कमजोरी औंल्याइदिन्छन्,’ सुरक्षा परीक्षणकर्ता रोबी विगिन्स भन्छन् ।

सार्वजनिक वा निजी रूपमा इनाम कार्यक्रम घोषणा गर्ने क्रम बढ्दो छ । थोरै मानिसले यस क्षेत्रबाट धेरै कमाएका छन् । प्रविधिको क्षेत्रमा लैगिक असन्तुलन ठूलो मात्रामा छ ।

बग क्राउडका केसी एलिस भन्छन्, ‘साइबर सुरक्षा क्षेत्रमा विगतदेखि नै पुरुषको वर्चस्व छ, संसारभरको ह्याकिङ समुदायमा केवल ४५ मात्र महिला छन् ।’

‘महिलाको कामलाई कम आकलन गरिने गरेकाले यस्तो असन्तुलन देखिएको हो,’ जेसी किन्सर भन्छिन् ।

सुरक्षित इन्टरनेटको माग बढ्दै गर्दा धेरैभन्दा धेरै महिला यस क्षेत्रमा आउने उनको आशा छ । उनी भन्छिन्, ‘आकार जत्रो भए पनि त्यसले सही दिशातर्फ लाग्न सकारात्मक प्रेरणा दिन्छ ।’ -एजेन्सी

प्रकाशित मिति: मंगलबार, मंसिर २४, २०७६ १३:२०