कांग्रेस एमाले मिल्न ‘पब्लिक प्रेसर’ रहेको भन्ने कांग्रेसलाई नयाँ गठबन्धन बनाउन के छ अप्ठ्यारो ?

कांग्रेस एमाले मिल्न ‘पब्लिक प्रेसर’ रहेको भन्ने कांग्रेसलाई नयाँ गठबन्धन बनाउन के छ अप्ठ्यारो ?

A+ A A-

गत २३ फागुनमा सत्ता गठबन्धनबाट हुत्याइएपछि नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई विश्वासको मत नदिन सल्लाह गर्न एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपालको निवास कोटेश्वर पुगेका थिए । नेपाल फकाउने देउवाको प्रयास ढिला भइसकेको थियो । अहिले प्रतिपक्षमा रहेका देउवा नयाँ समीकरणको प्रयासमा उनै माधव नेपाल फकाउन लागिपरेका छन् । भेटस्थान भने न देउवानिवास न नेपालनिवास, कांग्रेस नेता नारायण खड्काको निवास भएको छ ।

मंगलबार साँझ देउवा र नेपालबीच भएको भेटमा नयाँ गठबन्धनको सम्भावनाबारे छलफल भयो । कांग्रेससँग भएका विकल्पमध्ये एक वर्तमान सरकार ढालेर माओवादी र एमालेबिनाको गठबन्धन बनाएर सरकार बनाउने हो । त्यस्तै अर्को सजिलो विकल्प भनेको एमालेसँग सहकार्य गर्ने नै हो ।

वर्तमान सरकार ढाल्ने हतियार एकीकृत समाजवादी बनेको बुझाइ कांग्रेस नेताहरूमा छ । उपप्रधान तथा गृहमन्त्रीसमेत रहेका रास्वपा सभापति रवि लामिछाने सहकारीको रकम हिनामिना प्रकरणमा जोडिएको भन्दै उनीविरुद्ध छानबिन गर्न संसदीय छानबिन समिति बनाउने माग गर्दै आएको छ । कांग्रेसको सो माग सुनुवाइ भएको खण्डमा लामिछानेलाई नैतिकताको प्रश्न उठाएर सत्ताबाहिर पुर्‍याउन सकिने ठाउँ छ ।

सत्ता गठबन्धनमा खटपट हुने बहाना पर्खिरहेको छ कांग्रेस । सत्ता गठबन्धनमा भए पनि आफ्ना कुरा सुनुवाइ नभएको भन्दै एकीकृत समाजवादी सत्तारुढ दलहरूसँग असन्तुष्ट थियो । उसले सुदूरपश्चिम प्रदेशमा कांग्रेसको समर्थनमा नागरिक उन्मुक्ति पार्टी (नाउपा) का संरक्षक रेशम चौधरी पक्षका लक्ष्मणकिशोर चौधरीलाई मुख्यमन्त्री बनाउन हस्ताक्षर गरेर गठबन्धनलाई चुनौती पनि दिएको थियो ।

यस्तो अवस्थामा कांग्रेससँग वार्तामा बस्नु पनि एकीकृत समाजवादीका लागि बार्गेनिङको बिन्दु पनि थियो । तर, एकीकृत समाजवादीले अघि सारेका दीर्घ सोडारीलाई समर्थन नगर्ने भनेको एमाले अन्तिममा समर्थन गर्न बाध्य भएपछि गठबन्धनको किचलो केही साम्य भएको छ । तर पनि सत्ता गठबन्धनबाट बाहिरिए जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) पनि बाहिरिन सक्ने कांग्रेसको बुझाइ छ ।

नयाँ सत्ता समीकरणमा कांग्रेसको पहिलो रोजाइ एमाले र माओवादी हो । अर्को चुनावमा एकीकृत समाजवादीलाई सीमित सिट दिएर गठबन्धन गर्ने वा कमजोर उम्मेदवार खडा गरेर चुनाव जिताउन सहज वातावरण बनाउन कांग्रेस तयार देखिएको छ । कांग्रेसले राप्रपा, जसपा, एकीकृत समाजवादी, लोसपा, जनमत, जनमोर्चा, नागरिक उन्मुक्तिसहित स्वतन्त्रसमेत सांसदलाई जोडेर बहुमत पुर्‍याउने प्रयासमा छ । जस अनुसार कांग्रेसको ८८, राप्रपाको १४, जसपाको १२, एकीकृत समाजवादीको १०, लोसपा ४, जनमत ६, नागरिक उन्मुक्ति ४, जनमोर्चा १ गर्दा १३९ सांसद पुग्छन् । त्यसमा पनि अमरेश सिंहको पनि समर्थन आफूसँग रहने बुझाइ कांग्रेसको छ ।

यो समीकरणमा कांग्रेसका संस्थापन र इतर समूहको सहमति छ । अन्य विकल्प नहुनुभन्दा सुरक्षित रहने खण्डमा मात्र इतर समूह यो विषयमा तयार छ ।

प्रधानमन्त्री बन्न ग्यारेन्टी खोजेको एकीकृत समाजवादी गठबन्धनबाट प्राप्त हुने सामान्य उपलब्धिमा खुसी नहुन सक्छ । अध्यक्ष नेपाललाई प्रधानमन्त्रीको ग्यारेन्टी दिएमा गठबन्धन भत्किने ब्रिफ सभापति शेरबहादुर देउवाकहाँ कांग्रेस नेताहरूले गरेका छन् ।

कांग्रेसभित्र एमालेसँग मिलेर सरकार बनाउनुपर्छ भन्ने मत पनि बलियो छ । इतर समूह यसमा अघि देखिन्छ । महामन्त्री गगन थापा समूहका नेताहरूले यसको वकालत गर्दै आएका छन् । कांग्रेस लचिलो देखिए पनि एमाले यसमा सकारात्मक देखिएको छैन । उसले परम्परागत प्रतिद्वन्द्वी मान्दै आएको कांग्रेससँग सहकार्य गर्न सोच्ने गर्छ । २५ फागुन २०७९ को राष्ट्रपतिको चुनावमा कांग्रेससँग नमिल्ने कसम खाएका छैनौँ भनेर एमाले अध्यक्ष ओलीले कांग्रेससँगको सहकार्य गर्न सकिने जनाएका थिए । तर, अहिले बहस हुन्छ तर गरिहालौँ भन्ने अवस्थामा एमाले छैन ।

‘सहयोग लिनेदिने काम त भइनै रहन्छ । परिपक्व हुन दिनुपर्छ । वर्तमान गठबन्धनका घटकबीच अविश्वास छ । सरकारको स्थायित्वमा आशंका छ । यसको विकल्प कसरी जान्छ भनेर बोलेर मात्र हुने होइन । कुराकानी हुँदै गएपछि स्वरुप लिन्छ,’ कांग्रेस प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेस सहमहामन्त्री महालक्ष्मी उपाध्याय डिना कांग्रेस र एमाले मिल्न जनदबाब रहेको बताउँछिन् । ठूला पार्टीहरू सरकारबाहिर रहेर साना पार्टीहरू सरकारमा रहँदा अस्थिरता बढेको जनगुनासो आएको उनी बताउँछिन् । ‘धेरैको प्रेसर छ, यसमा कांग्रेसले सोच्दै छ । हामीले मात्र बनाएर भएन, अरु पार्टीले पनि बनाउनुपर्‍यो,’ उपाध्यायले भनिन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, वैशाख ७, २०८१ ०९:१४