काखे छोरा लिएर रोजीको बिलौना– युक्रेन युद्धमा श्रीमान् मारिए, पुष्टि गरिदेऊ सरकार

काखे छोरा लिएर रोजीको बिलौना– युक्रेन युद्धमा श्रीमान् मारिए, पुष्टि गरिदेऊ सरकार

A+ A A-

'तालिममा लैजाँदै छ, नआत्तिनू' भनेर सम्पर्कविहीन भएका श्रीमान्‌ भुवन आखिरमा युक्रेनी सेनाको आक्रमणमा परेको खबर पाइन् रोजी पुनले । रुसी सेनामा भर्ती हुन २ असोज २०८० मा नेपालबाट उडेका उनका श्रीमान्‌ लगभग हप्ता दिनमै सात समुद्रपारि बिलाएपछि रोजीको अमनचैन उड्यो ।

'बमको छर्राले अनुहार क्षत्‌विक्षत् छ, फोटो पठाउन सक्दिनँ' भनेका साथी पनि अहिले सम्पर्कमा छैनन् । उनै साथीले 'भाउजू काजकिरिया गर, दाइको मृत्यु भइसक्यो' भनेर ७ फागुनमा खबर पठाएबाहेक मृत्यु पुष्टि हुने अर्काे सूचना उनीसँग छैन ।

पति वियोगले विक्षिप्त रोजीले 'नरोऊ, आफूलाई सम्हाल' भन्ने पनि कोही पाइनन् । एक्ली रोजीको साथी अहिले आफ्नै १८ महिने बालक मात्र छ । अनि तीन महिनादेखि बालाजुमा बस्दै आएको लजको साँघुरो कोठा र काठमाडौंको कोलाहलयुक्त भिड ।

११ असोजमा तालिममा जाने खबर छाडेका भुवन एकातिर सम्पर्कमा थिएनन् भने अर्काेतिर निरन्तरजसो रुसी सेनामा आबद्ध नेपालीको मृत्यु र बेपत्ताको खबरले उनी आत्तिएकी थिइन् । लगातार तीन महिनासम्म बेखबर श्रीमान्‌को खोजतलास गर्न माघमा रोजी काठमाडौं हिँड्ने भइन् । ठूलो छोरा माइतीको जिम्मा लगाइन्, अनि साथमा काखे छोरा च्यापिन् । विडम्बना फेरि कस्तो, सानो छोरोले मुखबाट रगत वान्ता गर्थ्यो । उसको उपचार पनि एउटा कारक बन्यो, राजधानी काठमाडौं छिर्न ।

साथमा सानो छाेरा भएपछि चकचक गर्ला भनेर रोजीले आफन्तकहाँ आश्रय पनि नलिई बसपार्कनजिकै एउटा लजमा झोला बिसाइन् ।

०००

काठमाडौं आएकै भोलिपल्ट श्रीमान्‌लाई रुसी सेनामा पठाउने बिचौलियाकहाँ पुगिन् । बिचौलिया फेरि नातामा जेठाजु । उनैसँग गुहार मागिरहिन् । उद्धार गर्न सकिएला कि भनेर धाउँदाधाउँदै दुर्भाग्य, ७ फागुनमा रोजीले श्रीमान्‌ बितेको खबर पाइन् ।

बेलायतमा रहेका सासूससुरालाई छोरा बितेको खबर गर्ने आँट रोजीको भएन । तर, छोराको मृत्युको खबर बेलायतमा बुबाआमाले भने पत्याएका छैनन् । यता श्रीमान्‌को मृत्यु भएको खबरले रोजी विक्षिप्त छिन् । लामो समय सम्पर्कविहीन र सँगैको साथीको बकपत्रलाई रोजीले प्रमाण मानेकी छन् । फेरि अनुहार नै क्षत्‌विक्षत्, त्यसमाथि महिनौँअघि श्रीमान्‌ बितेको भनेपछि शव पाउनेमा पनि उनलाई शंका छ ।

'गाउँमा चार वर्षको छोराले बाउ खोजिरा'छ,' भावविह्वल रोजी सुनाउँछिन्, 'बाबाले किन फोन नगरेको भनेर हरेक फोनमा करकर गर्छ बाबु ।' छोराको त्यो वाक्यमा रोजी अनुत्तरित छन् ।

यता सानो छोरालाई अस्पतालमा जाँचपड्ताल गर्दा पत्ता लाग्यो, मुटुमा प्वाल छ रे !

'दैव पनि एकैपटक कसरी निष्ठुरी हुन सक्दो हो,' भक्कानिँदै रोजी क्षणभरमै अवाक् हुन्छिन्, 'अब श्रीमान्‌को मृत्यु सरकारले पुष्टि गरिदिए हुन्थ्यो ।'

धाउने ठाउँमा सबैतिर धाइसकेकी छिन् रोजी । परराष्ट्र मन्त्रालय, गृह मन्त्रालय, कन्सुलर सेवा विभाग, प्रहरी सबैको दैलामा पुगिसकेकी रोजीलाई अब काठमाडौंमा छोराको उपचारको पर्खाइ छ ।

मर्ने त मरिसक्यो, तर मरेको हो भनेर सरकारले प्रमाणित गरिदिए क्षतिपूर्तिका लागि पहल गर्न हुन्थ्यो भन्छिन् । 'मृत्युपुष्टि गर्नसमेत अघि नसर्ने सरकारले ज्युँदालाई कसरी न्याय देला ?,' रोजीको आक्राेश छ ।

०००

म्याग्दीका डाँडापाखामा जन्मेहुर्केकी रोजीलाई कोलाहलयुक्त काठमाडौं र लजको बास उकुसमुकुस भइसकेकाे छ । सानो छोरा चकचके भएकाले आफन्तको शरण लिन पनि रोजीलाई मन छैन । फेरि उता गाउँमा ठूलो छोरा घरको माथिल्लो तलाबाट लडेर हात भाँचेर टाउकोमा समेत चोटपटक छ भन्ने खबर पाइन् । एकपछि अर्काे पीडाले रोजीलाई झनै गाह्रो बनाएकाे छ ।

मोबाइल चलाउँदा घरीघरी श्रीमान्‌को फेसबुकमा आँखा जान्छन्, जहाँ श्रीमान्‌ले रुसी सेनाको बर्दी लगाएर गीत गाएको भिडियो हालेका छन् । साथीसँग बन्दुक बोकेर खुसी मुद्रामा तस्वीर पनि खिचाएका छन् ।

तस्वीरमा श्रीमान्‌को त्यो हाँसो र उजाडिएको अहिलेको अवस्थामा रोजीले धेरै परिवर्तन पाउँछिन् । आँखै अघिल्तिरको बिजोग र सिङ्गै भविष्य २१ वर्षीया रोजीले कसरी काट्लिन् ? रोजी आफैँ अनुत्तरित छिन् । भन्छिन्, 'अहिले त केही सोचेको छैन, त्यही श्रीमान्‌को मृत्यु सरकारले पुष्टि गरिदिए हुन्थ्यो ।'

०००

रोजीजस्तै दुःखीहरू अहिले काठमाडौंमा भेला हुन्छन् । २ सय ४४ जनाले परराष्ट्र मन्त्रालय कन्सुलर विभागमा उद्धार तथा जीवनरक्षाका लागि निवेदन दिएका छन् भने ६ सय २० पीडित परिवार प्रत्यक्ष सम्पर्कमा जोडिएका छन् । पीडितले दुई महिनादेखि सरकारलाई धर्ना तथा भेट गरेर आफ्ना कुरा भनिरहेका छन् । तर, रोजीको अनुभवमा सरकारले ठोस काम केही गरेजस्तो लाग्दैन ।

'सरकारले जिउँदालाई उद्धार गर्ने त परै जाओस्, मरेकाको मृत्युसमेत पुष्टि गर्दैन,' आक्रोशित स्वरमा उनी भन्छिन्, 'मेरो मान्छे मरिसक्यो भनेर सँगैको साथीले भन्दै छ, सरकारले पुष्टि गरिदिँदैन ।'

परराष्ट्र मन्त्रालयले २९ जनाको मृत्युपुष्टि गरेपछि थप १० जनाले काजकिरिया नै गरिसकेको बताउँछिन् पीडितहरूलाई समन्वय गरिरहेकी कृतु भण्डारी । उनका अनुसार, जीवितको उद्धारका लागि सरकार लागिपरे कम्तीमा रुसी सेनाको करार रद्द गरिबसेका र घाइतेलाई नेपाल झिकाउन सकिन्छ ।

तर बिडम्बना, सेनाको करार रद्द गरेर बसेकाहरूलाई समेत युद्धग्रस्त क्षेत्र युक्रेन कब्जा गर्न अघि बढाइएको धादिङका मीनबहादुर दाहाल बताउँछन् । आफ्नो दाइको उद्धारमा अनेक प्रयास गरेका दाहाल हार मानेर सरकारको आलोचना गर्दै भन्छन्, 'मेरो दाइको करार रद्द थियो, रुसी दूतावाससँग नेपाल सरकारले समन्वय गरिदिएको भए फर्काउन सकिन्थ्यो ! तर, अब त युद्धमै लगिसक्यो ।'

पीडितहरूसँग समन्वय गरिरहेकी भण्डारीका अनुसार, ३९ जना मृतक हुन् भने अठार जनाको मृत्यु भए पनि पुष्टि हुन बाँकी छ । यस्तै, पाँच जना युक्रेनी सेनाको कब्जामा छन् । २ सय ७२ जना सम्पर्कविहीन छन् भने १ सय १७ जना घाइते भई अस्पतालमा छन् ।

०००

बेलायती सैनिकको एक्लो छोरा २५ वर्षे अल्लारे भुवनलाई रुसमा भाडाको सैनिक किन बन्नुपर्‍यो होला ?

रोजी भन्छिन्, 'धन कमाएर परिवार पाल्नकै लागि जोखिम मोलेको त हाेला ।' तर, श्रीमान्‌ले रोजीलाई भने रुस जानेबारे बताएका थिएनन् । एजेन्ट पनि नातामा दाइ नै भएपछि श्रीमान्‌ ढुक्क भएको रोजी बताउँछिन् । ८ लाख रुपैयाँ ऋणपान गर्दासमेत रोजीलाई रसिया जाँदै गरेकोबारे पत्तो थिएन ।

आज पश्चात्ताप मान्दै रोजी भन्छिन्, 'रुसको नामसमेत थाहा थिएन, त्यो लडाइँमा श्रीमान्‌को ज्यान सित्तैँमा गयो ।'

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख ६, २०८१ ०८:२३