चीनको तटबन्धबाट नेपाली भूमि जोखिममा

संखुवासभाको हेमाथांकाबाट पारिपट्टि चीनले अतिक्रमण गरी बनाएको सडक

A+ A A-

छिमेकी देश चीनको सिमाक्षेत्र भएर बग्ने अरुण नदीमा एकतर्फी तटबन्ध निमार्ण गरेपछि नेपाली भूमि कटानमा परेको । अरुण नदीले नेपालीभूमि कटान गर्दा भोटखोला गाउँपालिका–१ हेमाथांका जोखिममा परेको छ ।

नदी किनारमा चिनले नेपालीभूमि अतिक्रमण गरेर अग्लो तटबन्ध लगाएर सडक निर्माण गरेपछि नदीको पानीले नेपालीभूमि कटान गरेको हो ।

चिनियाँ क्षेत्रबाट आउने नदीको पानी नेपालीभूमितिर बग्न थालेकोले नेपाली भूमि कटान गरिहेको भोटखोला गाउँपालिका–१ का वडाअध्यक्ष तेन्छेबी शेर्पाले बताए ।
सदरमुकाम खाँदबारीबाट १ सय ६२ किलोमिटर दूरीमा भोटखोला गाउँपालिकाका –१ मा हेमाथांका क्षेत्र पर्छ । किमाथांका छिमेकी देश चीनको चाँगा बजारको सीमाना हो ।

हेमाथांका र चाँगा बजारको बीचबाट अरुण नदी बगिरहेको छ । पारि चीन र वारि नेपालीभूमि पर्छ । चीनले आफ्नोभूमि बचाउन तटबन्ध लगाएर सडक निर्माण गरेको छ । नेपालतर्फ ग्याबिन वाल लगाएको भएपनि पटक–पटक नदीले बगाएर लैजाने गरेको स्थानीयबासीको भनाइ छ ।

तात्कालीन किमाथांका गाविस र अहिलेको भोटखोला गाउँपालिकाले १ करोडभन्दा बढी रकम खर्च भइसकेको गाउँपालिका प्रमुख ठिलेन भोटेले जानकारी दिए ।
प्रमुख भोटेले संघीय सरकारलाई पटक–पटक जानकारी गराउदासमेत चाँसो नदिएको गुनासो गरे ।

चीनतर्फ विकास निर्माण तीव्र गतिमा भइरहेको छ । चीनले अरुण नदीमा निरन्तर गिटी, बालुवा निकाल्दा नेपालीभूमि कटान भइरहेको छ । वर्षायाममा नदीको बहाव उच्च हुँदा नेपाली भूमिमा अझै धेरै कटान हुने भएकाले स्थानीय त्रसित छन् ।

सीमा क्षेत्रको चाँगा र देन्दाङ बजार विस्तार गर्न चीनले २ वर्षदेखि निर्माण तीव्र बनाउँदै नदीमा स्काभेटर लगाएर बालुवा झिक्ने गरेको छ । सो क्रममा नदीलाई नेपालतर्पm मोडेको वडाअध्यक्ष तेन्छेबी शेर्पाले बताए ।

नदीलाई नेपालीभूमितर्फ फर्काएर दैनिक तीनदेखि चारवटा स्काभेटरले बालुवा निकाल्दा नेपालतर्फको भूमिकटान अझै बढ्ने खतरा छ ।

नदीले किमाथांका–७ हेमांथाकातर्फ खेतीयोग्य जमिन समेत बगाउने गरेको छ । कटान बारे सम्वन्धित निकायमा पटक–पटक जानकारी गराए पनि कुनै पहल नभएको वडाअध्यक्ष शेर्पाले बताए । वडा नम्बर १ किमाथांकामा एकसय घरपरिवारको बसोबास रहेको वडाअध्यक्ष शेर्पाको भनाइ छ ।

सो क्षेत्रमा प्रतिनिधिसभा सदस्य राजेन्द्र गौतम, प्रदेशसभा सदस्य पूर्णप्रसाद राई, पदमकुमारी गुरुङ, सरिता खड्कासहित जिल्लाका उच्च सरकारी टोलीले सीमा क्षेत्रको भ्रमण गरेपनि एकतर्फी तटबन्ध रोक्न कुनै पहल गरेका छैनन् ।

कटानका कारण नेपालतर्फका सीमा भन्सार कार्यालय, सशस्त्र प्रहरी बल, सुख्खा बन्दरगाह, अध्यागमन जस्ता महत्वपूर्ण कार्यालय रहने भूमि जोखिमा परेको छ ।
हाल कटानमा परेको भू–भागमै सरकारी कार्यालय स्थापना गर्न नक्सा समेत तयार भइसकेकाले सो क्षेत्रलाई चाँडो व्यवस्थापन गर्नुपर्ने अवस्था रहेको प्रमुख जिल्ला अधिकारी गणेशबहादुर अधिकारी बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, फागुन १३, २०७५ ०१:०४