‘डिग्री माइला’का ‘पीके सर’ को रङ्गमञ्च यात्रा, राजन खतिवडालाई दिन्छन् श्रेय (भिडियोसहित)

‘डिग्री माइला’का ‘पीके सर’ को रङ्गमञ्च यात्रा, राजन खतिवडालाई दिन्छन् श्रेय (भिडियोसहित)

A+ A A-

उदयपुरको मोतिगडामा २०४७ सालमा जन्मिएका प्रदीपकुमार चौधरीको परिवारमा कोही कलाकार थिएनन् । माेतिगडामा अचेलजस्तो सेवासुविधा थिएन, निकै दुर्गम र विकट थियो । त्यतिबेला सदरमुकाम गाईघाट एउटा सानो बजार र खोँचको रूपमा थियो ।

बुबा शिक्षक रहेकै विद्यालयमा प्रदीप पढ्थे । २०५४ सालको कुरा हो, गाईघाटकाे सिटी हलमा देखाइएको ‘ठूली’ नाटक उनका बुबाले हेरेछन् । ‘ठूली’ हेरिसकेपछि प्रदीपका बुबाले महसुस गरे कि, यो नाटक त छोरा, छोरी, परिवार र सिङ्गो समुदायलाई देखाउनुपर्ने रहेछ । त्यसपछि उक्त नाटक आफ्नो विद्यालयको प्राङ्गणमा देखाउने सोचे । यसरी प्रदीपले पहिलोपल्ट आफ्नै स्कुलमा ‘ठूली’ हेर्ने मौका पाए ।

‘ठूली’ हेरेपछि प्रदीप निकै प्रभावित बने । प्रदीपको बाल मस्तिष्कमा नाटकको बलियो छाप बस्न गयो । नाटकले सामाजिक कुरीति, अन्धविश्वासजस्ता कुराहरूमा सचेतना ल्याउन सक्ने रहेछ भन्ने उनलाई लाग्यो ।

विद्यालयमा हुने विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रमहरूमा आफैँ नाटक प्रस्तुत गर्न थाले । प्रदीप बिस्तारै समुदायस्तरमै बहुविवाह, दाइजो प्रथा, भ्रष्टाचारजस्ता सामाजिक कुरीतिहरूलाई नाटकमार्फत उठान गर्न थाले । कलाकार नहुँदा आफ्नै भाइबहिनी तथा काका र उनका छोराछोरीलाई खेलाउन थाले । कतिसम्म भने नाटकका लागि काकीको साडीदेखि खाटसम्म मागे, नदिए चोरेरै लैजान्थे । नाटक सकिएर ती सामान फर्काउँदा उनले खुब गाली खान्थे । उनले बिस्तारै समुदायस्तरमा कलाकारका रूपमा लोकप्रियता कमाउन थाले ।

०००

आफ्नै ‘नाट्यगृह नेपाल संस्था’ स्थापना गरेर उदयपुरमै काम गरिरहेका प्रदीप स्नातक अध्ययन सकेर २०६४ सालमा राजधानी काठमाडौं प्रवेश गरे । संविधानसभाको पहिलो चुनावताका सुनिल पोखरेलद्वारा स्थापित नेपालकै पहिलो रङ्गमञ्च 'आरोहण गुरुकुल'सँग सहकार्य गर्ने मौका पाए ।

‘त्यसपछि मात्र मलाई महसुस भयो, आफूले गाउँ समाजमा जे देखेर त्यसलाई नाटकका रूपमा प्रस्तुत गरेर मान्छेलाई हँसाइरहेको थिए, रुवाइरहेको थिएँ, वास्तवमा नाटक त्यति मात्र होइन रहेछ । नाटक त बृहत् रहेछ,’ प्रदीप सुनाउँछन् ।

त्यसपछि नियमितजस्तो गुरुकुल जान थाले । अग्रज सौगात मल्ल, विपिन कार्की, सिन्धु पोखरेललगायतले गरेको अभिनय हेर्दा खुब लालायित हुन्थे । स्नातक पूरा गरिसकेका उनलाई नाटक पनि गर्नु थियो, सँगै पढाइलाई पनि निरन्तरता दिनु थियो । त्यसपछि उनले ‘मँ पनि तपाईंहरूजस्तै नाटक सिक्न थालौँ, कि पढाइलाई निरन्तरता दिऔँ ?’ भनेर सोधे ।

सौगात, विपिन, सिन्धु सबैले एकैखाले सल्लाह दिए । हामीले नाटक गर्न थालेकाले पढाइलाई निरन्तरता दिन सकेनौँ । त्यसैले तिमी पढाइलाई निरन्तरता देऊ । नाटकका लागि त गुरुकुल तिम्रा लागि सधैँ खुल्ला छँदै छ भनेपछि उनी स्नातकोत्तर अध्ययनका लागि त्रिभुवन विश्वविद्यालयको बाटो समाते ।

०००

२०६८ सालमा मण्डला नाटकघर स्थापना गर्ने सोचमा रहेका राजन खतिवडा, दयाहाङ राईलगायतसँग प्रपोजल राइटरका रूपमा प्रदीप पनि जोडिए । त्यसपछि भने निरन्तर रङ्गमञ्चमा लागेका प्रदीप आफूलाई राजन खतिवडाले रङ्गमञ्चको गाडी चढाएको बताउँछन् । उनकै प्रेरणाका कारण यो क्षेत्रलाई निरन्तरता दिएको उनी सुनाउँछन् ।

उनले मण्डला सुरु भएसँगै ‘सुनकेसरी’, ‘चरणदास चोर’, ‘खोल’, ‘डिग्री माइला’ लगायत नाटकमा अभिनय गरे । जसबाट उनले सक्षम रंगकर्मीका रूपमा समेत चिनायो । ‘डिग्री माइला’मा उनले निभाएको ‘पीके सर’को भूमिकाले त उनलाई चलचित्रको अवसरसमेत दिलायो ।

प्रदीपले चलचित्र ‘होस्टल’मा ‘पीके डन’को भूमिका पाए । छोटो चरित्र भए पनि उनले निभाएको ‘होस्टल’ मा ‘पीके डन’ को भूमिकाले उनलाई विशेषत: युवामाझ चर्चित बनायो । त्यसपछि अन्य चलचित्रबाट पनि प्रस्ताव आए । उनी आफैँलाई भने ‘होस्टल’ मा ‘पीके डन’का रूपमा आफैँले निभाएको भूमिकाप्रति चित्त बुझेन । त्यसैले अन्य चलचित्रमा कलाकारका रूपमा काम गर्न अस्वीकार गरे ।

त्यसपछि नाटकमै अधिक काम गरेर सिक्ने सोच बनाएका उनले मण्डलामै आफ्नै लेखन तथा निर्देशनमा मञ्चन भएका ‘मसानटार’ ‘स्वप्निल स्वप्ननगरी’, ‘झिम्के मामा’, ‘कालापत्थरमाथि’लगायत नाटकले उनलाई रंगकर्मीका रूपमा थप परिस्कृत बनायो ।

पछिल्लो समय रङ्गमञ्चमा प्रशिक्षकका रूपमा समेत काम गरिरहेका प्रदीप यतिखेर भने 'आकाशको बाटो' रोजेर विदेशिन बाध्य युवाको कथालाई नाटक ‘आकाशको बाटो’ मार्फत पस्किरहेका छन् । शुक्रबारबाट थापागाँउस्थित मण्डला नाटक घरमा नाटक आकाशको बाटोको मञ्चन भइरहेको छ ।

‘होस्टल’ चलचित्र मार्फत ‘पीके डन’ उपनाम पाएका प्रदीप अब भने चलचित्रमा पुनरागमन गर्ने सोचमा देखिन्छन् । भन्छन्– ‘१२ वर्षमा त खोला पनि फर्किन्छ भनिन्छ । मैले पनि ‘होस्टल’मा काम गरेको १० वर्ष बितिसकेछ । यो समयमा आफैँलाई माझ्ने काम गरेँ । अब भने गर्न सक्छु भन्ने आँट पनि आएको छ । रङ्गमञ्चसँगै चलचित्र क्षेत्रमा पनि छिट्टै केही ब्लास्टिङ लिएर आउँदै छु ।’

प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत ३, २०८० १२:००