शान्त दोरम्बामा स्वादिष्ट आलुको ढिँडो

A+ A A-

रामेछापको दोरम्बा पुग्दा सूर्य महाभारत पर्वतबाट ओझेल पर्दै थियो भने सैलुङको डाँडामा चन्द्रमा चम्कँदै थियो । चन्द्रमालाई छिनमै हुस्सुले घेर्थ्यो । छिनमै छ्याङ्ग हुन्थ्यो । सैलुङको चिसो सिरेटो दोरम्बामा ठोकिन्थ्यो ।

वारिपरि डाँडाको थुम्को । बीचमा सुन्दर बस्ती । मनमोहक दोरम्बा । छिनमै दोरम्बालाई पनि हुस्सुले घेर्थ्यो । छिनमै खुल्थ्यो । आहा दोरम्बा !

तर, दृश्यमा जति सुन्दर देखिन्छ, त्यति नै पीडा छ दोरम्बासँग । तत्कालीन विद्रोही माओवादीले सञ्चालन गरेको दशवर्षे सशस्त्र द्वन्द्वको चपेटामा दोरम्बा पनि नराम्ररी पिल्सियो ।

३२ साउन २०६० सालमा कहालीलाग्दो घटनाले दोरम्बावासीलाई झस्काइरहन्छ, अहिले पनि । त्यतिबेला तत्कालीन विद्रोही माओवादी र सरकारबीच दाङमा वार्ता चल्दै थियो । दोरम्बामा अशान्ति भयो । तत्कालीन शाही सेनाले केही सर्वसाधारणसहित २१ जनाको विभत्स हत्या गर्यो । ‘दोरम्बा हत्याकाण्ड’ बल्झिरहने युद्धको एउटा घाउ बन्यो ।

हत्याकाण्डपछि धेरै दोरम्बावासी विस्थापित भए । तर, अहिले दोरम्बाको रूप फेरिएको छ । परिचय बदलिएको छ ।

बदलिएको दोरम्बा

अहिले दोरम्बा फेरिएको छ । फेरिएको दोरम्बाबारे बुझ्ने धोको पूरा गरिदिइन्, रेडियोकर्मी शीतल तामाङले । दोरम्बाकी स्थानीय तामाङको साथमा केही दिनअघि त्यहाँ पुग्दा दिमागमा बनेको पूर्ववत् चित्रभन्दा स्थिति फरक थियो ।

योजना बनेको १० वर्षपछि साथी शीतल, पुरुषोत्तम पोखरेल, यशोदा राईसँगै दोरम्बा पुगियो ।

स्वच्छ हावापानी । हरियो वनजंगल । कला संस्कृतिले भरिपूर्ण । बढी तामाङ बस्ती भए पनि सबै जातजाति भाषाभाषी मिलेर बसेको । जोकोहीलाई पनि लोभ्याउने । सैलुङको काखमा रहेको दोरम्बा शान्त रहेछ ।

दोरम्बामा होमस्टे

सरकारले यही वर्ष दोरम्बालाई पर्यटकीय गन्तव्य घोषणा गरेको छ । गाउँमा होमस्टे सञ्चालनमा आएका छन् । २० भन्दा बढी होमस्टे सञ्चालनमा रहेको रेलिमाई होमस्टेका सञ्चालक अशोकराज लामाले जानकारी दिए ।

‘आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक दोरम्बामा आइपुग्छन्,’ उनले भने, ‘सैलुङ नजिक भएकाले पनि बास बस्न दोरम्बा पर्यटकका लागि उपयुक्त ठाउँ हो । ’

बाह्य पर्यटकभन्दा पनि आन्तरिक पर्यटक धेरै दोरम्बा पुग्ने गरेका छन् । हिउँ पर्नेबित्तिकै दोरम्बा घुम्न जानेको लर्को लाग्छ ।

सुन्दर दोरम्बामा सस्तो खाना

दोरम्बा घुम्नका लागि धेरै खर्च लाग्दैन । थोरै बजेटमा घुमेर फर्किन सकिन्छ । एक रात बसेको बेड चार्ज २ सयदेखि साढे २ सय रुपैयाँसम्म लाग्छ । मासु भातको २ सय २५ र साधा खाना १ सय ५० रुपैयाँमा खान पाइन्छ । खानाका सबै परिकार अर्ग्यानिक हो ।

दोरम्बाको आकर्षणः आलुको ढिँडो

दोरम्बाको आलु प्रख्यात छ । आलुका विभिन्न परिकार बनाउन सकिन्छ । विशेष गरी ‘आलुको ढिँडो’ स्वादिष्ट हुन्छ । त्यस्तै मकै, कोदो र फापरको ढिँडो पनि पर्यटकले रुचाउने गरेका छन् । तरकारीमा साग, सिस्नु र लोकल कुखुराको मासु प्रयोग गरिन्छ ।

सैलुङ र अग्लेश्वर महादेवमा मेला

विशेषगरी सैलुङ र अग्लेश्वर महादेवमा मेला लाग्ने गरेको छ । वैशाख पूर्णिमा, एकादशी र नयाँ वर्षमा मेला लाग्छ । नयाँ वर्षमा घुम्न र गर्मी छल्न गाडी रिजर्भ गरेर पर्यटक पुग्छन् ।

प्रशस्त अक्सिजन

रामेछापको गाल्पादेखि खोलाखर्कसम्म अक्सिजनका लागि राम्रो मानिन्छ ।

‘जापानी विज्ञ टोलीले सो क्षेत्रमा प्रशस्त अक्सिजन पाइने बताएको हो,’ होमस्टे सञ्चालक लामाले भने, ‘काठमाडौंमा अक्सिजन नपुगेको बिरामी दोरम्बा आएपछि ठीकसमेत भएको छ ।’

‘१ सय ३ वर्षकी हजुरआमालाई काठमाडौंमा प्रत्येक दिन अक्सिजन दिनु पर्थ्यो,’ उनले भने, ‘दोरम्बा ल्याएपछि सिलिण्डरको अक्सिजन दिनै परेन ।’ दोरम्बा किबी खेतीका लागि राम्रो मानिन्छ ।

कसरी पुग्ने दोरम्बा ?

बसमा काठमाडौंबाट सित्खा हुँदै ७ घण्टामा दोरम्बा पुग्न सकिन्छ । बाइकमा जाने हो भने ३/४ घण्टामा पुगिन्छ । तर, अहिलेसम्म सडक कालोपत्रे हुन सकेको छैन । ‘कच्ची सडकका कारण यात्रा गर्न समस्या छ,’ रेलिमाई होमस्टेका लामाले भने, सडक कालोपत्रे हुने हो भने पर्यटकको भीड लाग्छ ।’

सम्बन्धित निकायले कालोपत्रेका लागि चासो नदिएको उनले गुनासो गरे । ‘वर्षाको समयमा बस चल्न समस्या हुन्छ,’ उनले भने, ‘छिटो सडक पिच गर्न सम्बन्धित निकायले चासो दिनुपर्छ ।’

उता दोरम्बा गाउँपालिकाले तत्काल सडक पिच हुन नसक्ने बताएको छ ।

‘स्थानीय सरकार आएपछि सडकको स्तरोन्नति भएको छ,’ गाउँपालिकाका अध्यक्ष कमानसिंह तामाङले भने, ‘बजेट अभावका कारण तत्काल पिच गर्न सम्भव छैन ।’

‘सडक पिच नभए पनि १२ महिना नै सवारी चल्ने सडक बनाउँछौं,’ उनले भने, ‘पूरै पिचका लागि केन्द्र र प्रदेश सरकारलाई डीपीआर पठाएका छौं ।’

प्रकाशित मिति: शनिबार, कात्तिक २, २०७६ ०७:३७