'ओइ, तँ कहिले देश छोड्छस् त ?'

A+ A A-

उमेर २१ पूरा भएर २२ लागेको मैले पूरा देश देखेको छैन, जति मेरा यारहरूले परदेश देखिसके । हतार छ देश छोड्न, अनि भ्याइनभ्याइ छ मलाई फूलको माला लगाइदिएर एयरपोर्टसम्म उनीहरूलाई पुर्‍याउन । म थाकेकाे छैन, बरू देशको स्वतन्त्रता थाकिसक्याे हाेला मेरो सट्टामा ।

रित्तिएको छ गाउँ, रित्तिएको छ शहर । हामी भावनात्मक कुरा देखाएर वा लेखेर मन जित्न सक्छौँ तर देशको समस्या समाधान गर्न सक्दैनौँ । हामी किन खुल्न सक्दैनौँ, अरे मेरो देशको सिमाना त खुल्ला छ । छिमेकी छिर्छन्, घरको पुर्जा लैजान्छन्, हामीलाई थाहा नै हुँदैन । कस्तो घर हो हाम्रो ?

देशको युवाशक्ति हवाईजहाज चढाएर मेरो देशले कुन वीरता गाउँछ ? सीमारक्षाका निमित्त खुकुरी ठड्याएर काे उभिन्छ ? कतिपय प्रश्नहरू उत्तरविहीन पनि हुन्छन् ।

मेरा यारहरूले प्रत्येक संवादमा सोध्छन्, 'तँ कहिले देश छोड्छस् ?'

म उत्तरविहीन छु । उनीहरू सोध्न छोड्दैनन्, 'तँ कहिले देश छोड्छस् ?'

म पनि नाजवाफ हुन छोड्दिनँ ।

तैँले त खुब प्रगति गरिस है ! म विषयान्तर गर्न खाेज्छु । तुरुन्तै मेरो सवालको जवाफ फर्काइहाल्छ, 'ह्या गिज्याउँछस् ?'

'तँ नेपाल बसेर परिवारसँग छ्स्, परिवारको प्रेम छ । हामी परदेश, हाम्रो त यहाँ को छ र ? हेर, यो देशमा कोठैभित्र म बितेछु भने पनि कसैलाई थाहा हुन्न । गाउँमा मान्छे बितेको खबर एकै छिनमा थाहा हुन्छ । यता म बितेको खबर भोलिपल्ट मात्रै मेरो देशमा पुग्छ । थाहा छ, पर हुने भएर परदेश भनेको हो। न यहाँ मन हुन्छन्, न मलामी । प्रगतिमा केही थान सफाचट लुगा लगाएको देखिन्छ । तँ देशमा धूमिल भएर पनि रङ्गिन देखिन्छस् ।'

घरको रङ्ग बदल्न युरोप छिरेको २२ वर्षे उमेर । अनुहारको रङ रङ्गहीन भइसक्दा पनि देश फिर्ने बाटो बनाउन सक्दैन ।

'कुन देशमा जानू छ कुन देश हो वास छ
तिमी बस्नु नेपालमा हाम्रै देश खास छ ।'

एक दिन प्राइभेट डकुमेन्ट घरमा मिलाउँदामिलाउँदै फुत्त त्यही चाङबाट पासपोर्ट खस्यो, जसमा कुनै देशको भिसा हालसम्म टाँसिएको थिएन । मात्र एउटा कलिलो उमेरको फोटो थियो । आँखा टट्टिने गरी नियालेपछि जतनसाथ राखेँ र मनमनै सोचेँ– तँ बहुतै महत्त्वपूर्ण जिनिस रहेछस् । कुनै दिन काम आऊलास् ।

देशमा फैलिरहेको चरम बेरोजगारी, आर्थिक संकट र भविष्यको अन्योलताले पनि देश छोड्नेको सङ्ख्या दिनानुदिन बढ्दै छ । हरेकसँग सवालमा जवाफ हुन्छ– प्लस टुपछि विदेशिने । रहरको जहाज चढ्न गाह्रो हुन सक्छ तर बाध्यताको जहाज चढ्न निकै सहज हुँदो हो ।

युनिभर्सिटीले बिग्रेको देखाउन नसकेको मेरो देश युवाले पूर्ण रूपमा बिग्रेको देखाए । सत्यता यस्तै हुन्छ सायद। खेती गर्ने किसानले मात्रै फसल बिग्रेको देख्ने रहेछ ।

हरेक चिया गफमा साथीभाइको तर्कमा देश बिग्रेको कुराबाहेक केही हुँदैन, जुन कुराले हरेक दिन झसङ्ग झस्काउँछन् ।

एक दिन त जानु नै छ, समयमा नै जाऊँ । उनीहरू जाने तयारीमा छन् । मेरो पनि देशप्रेम क्रमिक रूपमा घट्दै छ । मैले जहाज चढेर तप्काएको आँसुले अन्तिमपटक देशप्रेम देखाउन सक्छ ।

देशको राज्यव्यवस्था सुध्रन नसकेपछि मेरो देशले युवा गुमाएको छ । युवाशक्ति गुमाएको छ । राजनीतिक अस्थिरता, राजनीतिक खिचातानी, चरम भ्रष्टाचारको जाँतोमा पिसिएर सुव्यवस्थाको आशा निराशामा बदल्दै देशमा नै भविष्य खोजेका युवा पनि हारेर विदेश हानिदै छन् ।

युनिभर्सिटीले बिग्रेको देखाउन नसकेको मेरो देश युवाले पूर्ण रूपमा बिग्रेको देखाए ।सत्यता यस्तै हुन्छ सायद। खेती गर्ने किसानले मात्रै फसल बिग्रेको देख्ने रहेछ ।

फागुनको पहिलो हप्ता साथीले अघिल्लो दिन राति नै म्यासेज गरेको रहेछ । म्यासेज भोलिपल्ट मात्रै पढ्न पाएँ । कामको सिलसिलामा मेसिनले एउटा हातका औँलाहरू नै काटेको खबर रहेछ । कम्पनीले उपचारपश्चात् देश फिर्ता पठाउने पनि भनेको रहेछ ।

परिवारको भाग्य कोर्न विदेश हिँडेको साथीले १२ महिनामा नै हातका औँलाहरू गुमायो । बिदाइमा विमानस्थलमा फूलमाला लगाएको मेरो हातले उसलाई स्वागत गर्नसम्म पनि सकेन । अब उसका औँला नभएका हातहरूले मलाई बिदाइमा फूलमाला लगाउनेछ ।

म जहाज चढेपछि बेस्सरी चिच्याउनेछु होला– मेरो देश म बाँचेर फर्केर आउँदासम्मै यसरी बिग्रेर नबस्नू है ! घर बिग्रेको सुहाए पनि देश बिग्रेको नसुहाउने रहेछ । र, अन्तिमपटक तपक्क आँसु चुहाउनेछु होला ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, फागुन १२, २०८० ०९:२५