जसले एचआईभी संक्रमित बालबालिकालाई बचाउन घरबारै बेचिदिए (भिडियो)

A+ A A-

करिब १७ वर्षअघिको कुरा हो । एउटा राष्ट्रिय दैनिकमा 'एचआईभी संक्रमित बालबालिका बिचल्लीमा' शीर्षक समाचारमा राजकुमार पुनको आँखा पर्‍यो । अखबार पढेर दाङ जिल्लामा रहेका एचआईभी संक्रमित बालबालिकाको दुर्दशाबारे जानकार भएका पुन ती बालबालिकाको सहयोग गर्ने हेतुले केही साथीहरूसहित राहत सामग्री बोकेर दाङ पुगे ।

सहयोग गर्न पुगेका पुनलाई बालबालिकाका अभिभावकले भने, ‘मेरो भाइबुहारीका छोराछोरी हुन् । यिनीहरूले मेरा बालबालिकालाई पनि एचआईभी सारिदिन सक्छन् । नाताले आफ्नै भदाभदै भए पनि रोग आफ्नो हुन्न, म राख्न सक्दिनँ । यहाँहरूले काठमाडौं लगिदिनुपर्‍यो ।’ ती बालबालिकाका आफन्तको कुरा सुन्नेबित्तिकै पुनको मनमा चिसो पस्यो ।

त्यति नै बेला आफन्तबाटै विभेदमा परेर छि:छि: र दूरदूरको अवस्थामा रहेका ती बालबालिकालाई नयाँ संसार देखाउने प्रण पुनले गरे । अनि ती दुई जना बालबालिकालाई साथमै काठमाडौं लिएर आए । उनीहरूजस्तै अन्य एचआईभी संक्रमित भएर विभेद भोगिरहेका अबोध बालबालिकालाई उद्धार गर्ने सोचले उनले २०६७ सालमा ‘बेबी लाइफ होम’ नाम राखेर एउटा बालगृह दर्ता गरे ।

बालगृह त दर्ता गरे । तर, एचआईभी संक्रमित बालबालिका राख्ने भनेपछि कसैले पनि घर भाडामा दिन मानेनन् । तब बेबी लाइफ होमकी उपाध्यक्षसमेत रहेकी उमा गुरुङले केही दिन बसुन्धारास्थित आफ्नै घरमा लगेर बालबालिकालाई राखिन् । त्यसपछि भने पुनले बुबाआमाका लागि बनाइदिएको ललितपुरको भत्केको पाटीस्थित घरमा ल्याएर ती बालबालिकालाई राखे ।

केही महिनामै बेबी लाइफ होममा संक्रमित बालबालिकाको संख्या चारबाट १० पुग्यो । उनीहरूको लालपालन मात्र होइन, स्वास्थ्य उपचारसँगै औपचारिक शिक्षाजस्ता आधारभूत अधिकारहरूको सुनिश्चितताको जिम्मेवारी पनि पुनले आफ्नै काँधले बोके । ती बालबालिकालाई पढाउन विभिन्न स्कुलमा भर्ना गर्न पुर्‍याए । तर, कुनै पनि विद्यालयले भर्ना लिनै मानेनन् । तब पुनले ती बालबालिकालाई पढाउन 'सफलता एचआईभी शिक्षा सदन' नाममा छुट्टै विद्यालय नै सुरु गर्ने सोच बनाए ।

सुरुवाती दिनमा साथीभाइ, आफन्त तथा छरछिमेकबाटै यस्ता केटाकेटी पालेर के हुन्छ ? यिनीहरू मरिहाल्छन् । यो काम गरेर केही प्रगति हुँदैन भनेर पुनलाई दुरुत्साहन गर्ने काम भयो । तर, उनले आफूलाई हतोत्साहित पार्ने त्यस्ता कुराहरूलाई एउटा कानले सुनेर अर्को कानले उडाइदिए । आफ्नो अठोटबाट कति पनि विचलित भएनन् । बरु ती निर्दोष एचआईभी संक्रमित बालबालिकाको उत्प्रेरणाको स्रोत बन्ने संकल्प लिए ।

सुरुवाती दिनमा उमाले ‘बेबी लाइफ होम’ सञ्चालनका लागि आफ्नो चलिरहेको कस्मेटिक पसल नै बिक्री गरिन् । तर, केही समयमै पसल बिक्री गरेको पैसा सकियो । कहीँकतैबाट सहयोग प्राप्त भएन । अब के गर्ने ? विकल्प केही नभएपछि पुनले बालगृह सञ्चालित घर नै बिक्री गरे ।

त्यसपछि उनीहरू बालगृहका लागि भाडामा घर खोज्दै धेरै भौँतारिए । पुनले पहिला ‘बेबी लाइफ होम’ सञ्चालन भएको आफ्नो घरनजिकै सस्तोमा एउटा घर खरिद गरे र त्यहीँबाट संस्था सञ्चालन गर्न थाले ।

कतिले त उनीहरू पनि संक्रमित होलान्, त्यसैले यस्तो काम गरेका छन् भन्थे । कतिले भने पैसा कमाउन यो काम गरेका हुन् भन्थे । तर, कुनै पनि चुनौतीबाट पुन आत्तिएनन् ।

२०७५ सालमा लन्डन ‘वर्ल्ड बुक अफ द रेकर्ड्स’मा यो संस्थाले स्थापना गरेको 'सफलता एचआईभी शिक्षा सदन' नामक स्कुल संसारकै पहिचानसहितको पहिलो स्कुलको रूपमा सूचिकृत भयो ।

हाल ‘एचआईभी शिक्षा सदन’मा २७ जना बालबालिका छन् । तीमध्ये अधिकांशका बाबुआमा छैनन् । जसको एचआईभी एड्सकै कारण मृत्यु भइसकेको छ । बालबालिकाको खानपान र औषधि उपचारका निम्ति मासिक साढे २ लाख खर्च रहेको अध्यक्ष पुन बताउँछन् । त्यसको व्यवस्थापनका लागि नेपाल सरकारले १ करोड रुपैयाँबराबरको अक्षकोष स्कुलको नाममा व्यवस्था गरिदिएको छ ।

नेपाली विषयबाहेक अन्य सबै अंग्रेजी माध्यममा रहेको ‘एचआईभी शिक्षा सदन’ का तीन ब्याचले एसईई पूरा गरिसकेका छन् । ती विद्यार्थीमध्ये कोही बीएस्सी, कोही बीएसडब्लू, कोही बीए अध्ययन गरिरहेको पुन सुनाउँछन् । उनी संस्थागत रूपमा अगाडि बढ्न अझै पनि आर्थिक रूपमा समस्या भोगिरहेको ‘एचआईभी शिक्षा सदनल’को प्रतिकूल अवस्थाभन्दा पनि एचआईभी संक्रमित बालबालिकाहरूले सामाजिक रूपमा भोग्नुपरेको विभेद र उनीहरूलाई समाजले हेर्ने दृष्टिकोणमा परिवर्तन आउन नसकेकोमा बढी चिन्तित देखिन्छन् ।

उनी भन्छन्, 'हाम्रो संरक्षणमा रहेका बालबालिका त प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । सुदूरपश्चिममा यस्ता धेरै बालबालिका छन् । उनीहरू सबैको अभिभावकत्व ग्रहण गर्न हामी आतुर छौँ । तर, त्यसका लागि हाम्रो आर्थिक सामर्थ्यले भ्याउनै सक्दैन ।'