समुदायमा काङ्ग्रेस- लोकतान्त्रिकीकरणको अभियान

A+ A A-

नेपालको सबैभन्दा पुरानो र ठूलो दल नेपाली काङ्ग्रेसले भर्खरै (माघ १२) मात्र ७८ औं स्थापना दिवस मनाएको छ । सुगौली सन्धिपछि नेपालको भूभाग लगभग निश्चित भएपछि नेपालले त्यसपछि भौगोलिक एकीकरणका लागि त्यति ठूलो लडाइँ लड्नु परेन यद्यपि राणा शासनमा बाँके, बर्दिया, कैलाली र कञ्चनपुर जसलाई नयाँ नेपाल पनि भन्ने गरिन्छ– हामीले प्राप्त गर्न सफल भयौं ।

नेपाल भौगोलिक एकीकरणको चरण पार गरेपछि, आन्तरिक रूपमा लडाइँमा होमियो । हामी जब विदेशीले आक्रमण गर्ने खतराबाट मुक्त भयौं त्यसपछि आन्तरिक रूपमा नेपाली जनताको स्वतन्त्रता र स्वाभिमानमाथि प्रहार गरिरहेका निरंकुश शक्तिविरुद्धको लडाइँमा सामेल भयौं । त्यसको नेतृत्व मुलतः नेपाली काङ्ग्रेसले गरेको थियो, त्यही भएर हाम्रो पार्टी प्रजातन्त्रभन्दा जेठो छ ।

नेपाली काङ्ग्रेसले गरेको प्रजातान्त्रिकीकरणको संघर्ष सबैभन्दा कठिन २०१७ देखि २०४७ सालसम्म र त्यसपछि २०५२–२०६२ रह्यो । नेपाली काङ्ग्रेस पार्टीको जीवनमा सबैभन्दा कठिन अवधि पन्चायतको ३० वर्ष र माओवादीले चलाएको १० वर्षे सशस्त्र युद्ध थियो । माओवादी द्वन्द्वको समयमा नेपाली काङ्ग्रेस सत्तामा थियो ।

नेपाली काङ्ग्रेस सत्तामा हुँदाहुँदै प्रजातन्त्रमाथि गम्भीर प्रहार किन भयो भन्ने प्रश्नको जवाफ इतिहासको निर्मम समीक्षा नगरिकन हामी अगाडि बढ्न सक्दैनौं । त्यही बोध गरेरै २०४७ सालमा प्रजातन्त्रको पुनःस्थापना र २०६३ सालमा देशलाई शान्ति प्रक्रियामा लैजाने ऐतिहासिक कदम नेपाली काङ्ग्रेसको नेतृत्वमा भयो । त्यति मात्र होइन २०७२ सालमा बनेको नयाँ संविधान नेपाली काङ्ग्रेसको अगुवाइमा निर्माण भयो ।

आज हामी २०८० को दशकमा छौँ तर पनि प्रजातन्त्र सुरक्षित छैन, संविधानसभाबाट निर्मित संविधान सुरक्षित छैन । त्यसका लागि ठूलो जागरणको आवश्यकता छ । नेपाली काङ्ग्रेसको नेतृत्वले ‘समुदायमा काङ्ग्रेस’ अभियान प्रारम्भ गरेको छ । सर्वप्रथम म यो अभियानको स्वागत गर्न चाहान्छु ।

कतिपय मानिसले समुदायमा काङ्ग्रेस अभियानलाई पार्टी महामन्त्री गगन थापाको आगामी महाधिवेशनमा सभापति बन्न अगाडि ल्याइएको कार्यक्रम भन्ने गरेका छन्, कतिपयले यसलाई काङ्ग्रेस सरकारमा भएर पनि जनतामा छाएको निराशा चिर्न नसकेको कारण ल्याइएको भनेका छन् ।

राजनीतिमा सामेल मान्छेले विभिन्न अभियान संचालन गर्ने कुरा प्रजातान्त्रिक कुरा हो, कोही मानिस जनता माझ गएर आफ्नो सम्बन्ध मजबुत बनाएर पार्टी नेतृत्व गर्न अग्रसरतामा लिनु पनि प्रजातान्त्रिक कुरा हो, यो कुरा हामीले हेर्ने दृष्टिकोणको दायरामा भरपर्ने कुरा हो । मुख्य कुरा हाम्रो अभियानले कुनै अमुक व्यक्तिको राजनीतिक अभिष्ट पूरा गर्ने मात्र नभएर समग्र पार्टी र नागरिकलाई केन्द्रमा राखेर गतिविधि अगाडि बढाउन आवश्यक छ । त्यसका लागि सबैभन्दा उत्तम विधि सहभागितामुलक लोकतन्त्र हो ।

म नेपाली काङ्ग्रेसले चलाएको समुदायमा काङ्ग्रेस अभियानमा सरिक हुन काठमाडौंको कोलाहलबाट रामेछाप आएकी छु । पार्टीका नेताहरू विभिन्न जिल्ला पुगिरहनु भएको छ ।

स्थानीय तह, प्रदेश र केन्द्रमा कांग्रेस नेपालको सबैभन्दा ठूलो दल हो । ७ हजार ६ सय ३३ वडामध्ये २ हजार ६ सय वडामा कांग्रेसको नेतृत्व छ । ७ सय ५३ पालिकामध्ये ३३२ पालिकामा कांग्रेसको नेतृत्व छ । अहिले कुल पालिकाको ४४ प्रतिशत हिस्सा कांग्रेसले ओगटेको अवस्था छ ।

बागमतीमा ३७, गण्डकीमा २७, कर्णालीमा १४ र सुदूरपश्चिममा १९ सांसदसहित पहिलो दलमा रुपमा स्थापित कांग्रेस कोशी प्रदेशमा २९, मधेस प्रदेशमा २२ र लुम्बिनी प्रदेशमा २७ सांसदसहित दोस्रो स्थानमा छ ।

चार प्रदेशमा सरकारको नेतृत्व गरेको कांग्रेस तीनवटा प्रदेशमा सत्ता साझेदार दलका रूपमा सरकारमा सहभागी छ । केन्द्रमा प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारमा गत चैत १७ मा सहभागी भएको कांग्रेसले ९ वटा मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालेको छ ।

नेपाली काङ्ग्रेस तीन तहमै प्रमुख दलको रूपमा सत्तामा हुँदासमेत आम जनतामा निराशा किन बढिरहेको छ ? किन व्यवस्थामाथि औंला ठड्याउने जटिल परिस्थिति निर्माण हुँदैछ ? हो त्यसैका लागि ‘समुदायमा काङ्ग्रेस’ अभियान प्रारम्भ भएको छ । हामी अन्तर्क्रिया, संवाद र यात्रामार्फत त्यसको वैज्ञानिक कारण खोज्ने त छौँ नै सङसङै आशाका किरण छर्नेछौँ ।

त्यति मात्र होइन काङ्ग्रेसका तर्फबाट सरकारमा सामेल भएका प्रतिनिधिलाई अझ बढी जिम्मेवारीपूर्वक जनताको सेवामा लाग्न ऊर्जा प्रदान गर्नेछौं । नेपाली काङ्ग्रेसमा आवद्ध समग्र पंक्तिलाई वैचारिक रूपमा स्पष्ट र संगठनात्मक रूपमा मजबुत बनाउने दिशामा समुदायमा काङ्ग्रेस अभियानले महत्त्वपूर्ण योगदान दिनेछ ।

आज नेपाली प्रजातन्त्रलाई निर्वाचनको पर्यायवाची बनाउने गम्भीर षड्यन्त्र भैरहेको छ । प्रजातन्त्रलाई निर्वाचन देखि निर्वाचन सम्म केन्द्रित गरेर यसको आत्मालाई मार्ने डरलाग्दो अवस्था सिर्जना हुँदैछ । हामीले पार्टीलाई रुपान्तरण गर्न सकेनौं, सरकारलाई जिम्मेवार बनाउन सकेनौं र जनतासँग भरपर्दो र प्रगतिशील सम्बन्ध निर्माण गर्न चुक्यौँ भने प्रजातन्त्रलाई लोकरिज्याइँको बलमा नयाँ उदायका राजनीति दल र पश्चगामी शक्तिले अपहरण गर्ने खतरा छ ।

बीपी कोइरालाले भनेका दुई भनाइ स्मरण गरौं,
–राष्ट्रियता माटो होइन,जनताको सामूहिक भावना र विचार हो ।

–देश भन्नुहोस् वा राष्ट्र, त्यो भूगोल होइन,त्यो यथार्थमा जनता हो ।

समुदायमा काङ्ग्रेस अभियानले जनताको सामूहिक भावना आत्मसात गर्नेछ र विद्यमना समाजले झेलिरहेको गरिवी, वेरोजगारी, भ्रष्टाचार र परनिर्भरता जस्ता प्रमुख समस्याको निराकरण गर्नका लागि संविधानको मर्मअनुसार हाम्रा सार्वजनिक संस्थाको संरचनात्कम रुपान्तरणको पक्षमा जबर्जस्ती माहोल सिर्जना गर्नेछ ।

नेपाली काङ्ग्रेस प्रत्येक दिन, प्रत्येक क्षण जनताको दैनिकीसँग जोडिएको छ, काङ्ग्रेस नेतृत्व जिम्मेवारीपूर्वक जनताको गुणस्तरीय जीवन जिउने कुराको सुनिश्चितता खोजिरहेको छ । समग्र पार्टी पंक्ति त्यसलाई सार्थक तुल्याउन सिर्जनशील भएर चिन्तन मनन गरिरहेको छ भन्ने सन्देश समुदायमा काङ्ग्रेस अभियानले दिनेछ । त्यो दिशामा सबै जुटौं । जय नेपाल । (खड्का नेपाली काङ्ग्रेसको महाधिवेशन प्रतिनिधि हुन्) ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, माघ १३, २०८० २०:०७