चुनावअघि मुख्यमन्त्रीकाे आश्वासन पाएका खगराजलाई माओवादीले दलकाे नेताबाटै किन हटायाे ?

चुनावअघि मुख्यमन्त्रीकाे आश्वासन पाएका खगराजलाई माओवादीले दलकाे नेताबाटै किन हटायाे ?

A+ A A-

नेकपा माओवादी केन्द्रले सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारमा आफ्नोतर्फबाट सहभागी मन्त्रीहरूसमेत फेर्ने तयारी गरेको छ । माओवादी केन्द्रका प्रदेशसभा सदस्य अक्कलबहादुर रावलले मन्त्रीहरू फेर्न गृहकार्य भइरहेकाे बताए । उनले भने, ‘हामी छलफल गर्छौं । सरकारको समीक्षा गरेर मन्त्री फेर्ने वा नफेर्नेबारे निर्णय लिन्छौँ ।’

माओवादीले आजै दलको नेताबाट खगराज भट्टलाई हटाएकाे थियाे । अब भने मन्त्रीहरूसमेत फेर्ने गृहकार्य भइरहेकाे हाे । भट्टलाई संसदीय दलको नेताबाट हटाएर उनकाे ठाउँमा मानबहादुर धामीलाई चुनिएकाे छ । आज धनगढीमा बसेको संसदीय दलको बैठकले संसदीय दलको नेताबाट भट्टलाई हटाउने निर्णय गरेको थियो ।

‘सुदूरपश्चिम प्रदेशसभामा माओवादी पार्टीको संसदीय दलको नयाँ नेता चयन गरेको जानकारी संसदीय सचिवालयमा गराइसक्यौँ । सबै प्रक्रिया पूरा गरेर दलको नेता चयन गरेका छौँ । अब दलको नेता मानबहादुर धामीज्यू हुनुभयो । खगराजजी बैठकमा उपस्थित हुनु भएन । बहुमतले उहाँलाई हटाएको हो,’ रावलले भने ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारमा माओवादीबाट अहिले दुई मन्त्री र एक राज्यमन्त्री छन् । तीनपटक प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा डडेल्धुराबाट पूर्वप्रधानमन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवासँग पराजित भएका नेता हुन् भट्ट । माओवादी केन्द्रका स्थायी कमिटी सदस्यसमेत रहेका उनी यसपटकको संसदीय निर्वाचनमा भने डडेल्धुरा प्रदेशसभा ‘क’बाट चुनाव लडेका थिए । वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका साझा उम्मेदवार भट्टलाई नेकपा एमालेका पठानसिंह बोहराले चुनौती दिएका थिए । कांग्रेसको साथ पाएका भट्ट बोहरालाई हराउँदै प्रदेशसभा सदस्य बने ।

कुनै समय एकअर्काका चर्को आलोचक र प्रतिस्पर्धी रहेका देउवा र भट्ट निर्वाचनको समयमा भने एउटै कार्यक्रममा एकअर्काको प्रशंसा गर्नमा व्यस्त देखिन्थे । डडेल्धुरा प्रदेश ‘क’ बाट निर्वाचित भट्टलाई १७ पुस २०७९ मा बसेको सुदूरपश्चिम माओवादी केन्द्रको संसदीय दलको बैठकले दलको नेतामा सर्वसम्मत निर्वाचित गरेको थियो । खगराज तत्कालीन समयमा माओवादी संसदीय दलको नेता बन्दा पनि विरोध भएको थियो । त्यसबेला उनको विरुद्धमा प्रदेशसभा सदस्य ओमविक्रम भाट, अक्कल रावल र मानबहादुर धामीले दाबी गरेका थिए ।

तर, त्यसबेला रावल र धामीले भट्टलाई समर्थन गरेपछि नेता चयन गर्न सहमति जुटेको थियो । सुदूरपश्चिम प्रदेशसभामा सभामुखसहित माओवादीका ११ सदस्य छन् । डडेल्धुराबाट निर्वाचित भएसँगै दलको नेतासमेत बनेका भट्टलाई कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले मुख्यमन्त्रीकाे आश्वासन दिएका भए पनि स्थिति उनीअनुकूल भएन ।

निर्वाचनपश्चात् केन्द्रीय सरकार बनाउँदा वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धन टुटेकाे थियाे । फलस्वरूप सुदूरपश्चिम एमालेको भागमा पर्‍यो । त्यति बेला खगराजको मुख्यमन्त्री बन्ने सपना पूरा हुन सकेन । नेकपा एमालेका राजेन्द्रसिंह रावल मुख्यमन्त्री बनेका थिए । तर, आलोपालो सहमतिका कारण रावलपछिको मुख्यमन्त्रीको रूपमा भट्टलाई नै हेरिएको थियो ।

केन्द्रमा गठबन्धन फेरिएसँगै राजनीतिक घटनाक्रमले सुदूरपश्चिममा माओवादी–कांग्रेस र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको गठबन्धन बनेपछि कांग्रेसबाट कमलबहादुर शाह मुख्यमन्त्री बनेका थिए । तर पनि माओवादी र कांग्रेसको सहमतिअनुसार आधाआधा कार्यकाल सरकारमा बस्ने भनेपछि भट्टको मुख्यमन्त्री हुने अपेक्षा भने जीवितै थियो । तर, अब भने उनको त्यो सपना तुहिएको छ । शुक्रबार उनलाई माओवादी केन्द्रको दलको नेताबाटै हटाइएको छ ।

भट्टलाई हटाएर धामीलाई दलको नेता बनाउँदा ६ जना प्रदेशसभा सदस्यहरूले निर्णय गरेका छन् । माओवादीका ११ जना प्रदेशसभा सदस्य रहेको सुदूरपश्चिममा एक जना सभामुख छन् । मानबहादुर धामी, अक्कल रावल, ओमविक्रम भाट सरल, गीता देवीमाल लक्ष्मी विक र शिवसिंह ओलीले धामीलाई दलको नेता बनाउने निर्णयमा हस्ताक्षर गरेका छन् ।

आजको बैठकमा खगराज भट्ट, झपट साउद, रमेश धामी र जानकी देवी कुँवर भने उपस्थित भएनन् । धामी यसअघि प्रमुख सचेतक थिए । दार्चुलाबाट निर्वाचित प्रदेशसभा सदस्य धामी सुदूरपश्चिम सरकारको पूर्ववनमन्त्रीसमेत हुन् । गुट फेरेर नारायणकाजी टिममा गएपछि खगराजलाई निकालिएको बताइन्छ । खगराजले अब पार्टीमा सो विषय समीक्षा गरिने बताएका छन् ।

भट्टलाई हटाउन काठमाडौं धाएका थिए नेता

२३ पुसमा सुदूरपश्चिम प्रदेशसभाका सभामुखसहित माओवादी केन्द्रका ६ जना प्रदेशसभा सांसद प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई भेट्न बालुवाटार पुगेका थिए । प्रधानमन्त्री प्रचण्ड भेट्नुको प्रमुख कारण संसदीय दलको नेता र माओवादीका प्रदेश मन्त्री फेर्नुपर्ने माग थियो । भट्टको स्वच्छाचारी प्रवृत्ति, संसदमा आउने तर दलको बैठक नबोलाउने, रुपान्तरण हुन पटक–पटक भन्दा पनि नहुने छाँट देखाएकाले दलको नेता फेर्नेबारेमा उनीहरूले प्रधानमन्त्री तथा माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई भेटेका थिए ।

संसदीय दलको नेता बनेपछि भट्टले स्वेच्छाचारिताले दल चलाएको, मनाेमानी तरिकाले मन्त्री बनाएको, सेटिङमा योजना हाल्ने गरेको भन्दै प्रधानमन्त्रीसँग उनीहरूले गुनासो गरेका थिए ।

संसदमा माओवादीकाे भूमिका प्रभावहीन भएको, मन्त्रीको वरीयता पाँचौँ नम्बरमा भएको, उनको संसदमा भूमिका राम्रो नभएकाले दलको नेताबाट हटाएको नेता ओमविक्रम भाटले बताए । उनले भने, ‘उहाँको भूमिकाबारे सबैलाई थाहा छ । उहाँले भूमिका खेल्न सक्नु भएन । बहुमतले हटाएका छौँ ।’

'पटक–पटक बैठक बोलाउन भन्दा बोलाउनु भएन । बहुमत भए बैठक बसेर जे गर्न मन लाग्छ गर भन्दै धम्क्याउनुभयो । सांसदलाई धम्क्याउँदा के हुन्छ ? बहुमत भए गरे भइहाल्यो नि, म तिमीहरूसँग किन कुरा गर्ने भन्ने गर्न थाल्नुभयो, त्यही भएर हामीले पनि हटाएर देखाइदियौँ,' भाटले भने, ‘प्रदेशसभामा हाम्रो पार्टीको भूमिका देखिएन । उनको नेतृत्व रहँदासम्म समिति पाएनौँ । सरकारसँग भएका कुनै पनि सहमति कार्यान्वयन भएनन् । हाम्रो भागमा परेका मन्त्रालय पनि कमजोर थिए । जनतामा जान सक्ने अवस्था भएन । सरकारसँग डिल गर्न सक्ने अवस्था भएन । आफूलाई मुख्यमन्त्री बनाउनेबाहेक उहाँको दिमागमा अरु केही थिएन ।’

प्रदेशसभामा दोस्रो ठूलो दल माओवादीभित्र सरकार बन्दा नै विवाद देखिएको थियो । मन्त्री हुने चाहना राखेका अक्कल रावल र ओमविक्रम भाटलाई संसदीय दलका नेता खगराज भट्टले रोकेपछि विवाद सुरु भएको थियो । भट्टले रावल र भाटलाई मन्त्री हुनबाट रोकेर रमेश धामी र झपट साउदलाई मन्त्री बनाएका थिए ।

संसदमा दोस्रो ठूलो दल हुँदा पनि मन्त्रीको वरीयता पाँचौँ भएको भन्दै माओवादीका सांसदहरू सुरुदेखि नै रुष्ट बनेका थिए । मन्त्रालय पनि राम्रो लिन नसकेको भन्दै भट्टको आलोचना हुँदै आएको थियो । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले बहुमत सांसद आएपछि पदाधिकारी बैठकमा यो विषयमा छलफल गरेर निर्णय गर्ने वचन दिएका थिए ।

राष्ट्रियसभाको निर्वाचन भएको दोस्रो दिनमा माओवादीले सुदूरपश्चिम प्रदेशसभामा दलका नेता नै फेरेका छन् । राष्ट्रियसभाको निर्वाचनभन्दा पहिला दलको नेता फेर्दा राम्रो सन्देश नजाने भएकाले निर्वाचनपछि दलको नेता फेरेकाे अर्का एक सांसदले बताए । ती सांसदले भने, ‘राष्ट्रियसभाको निर्वाचनभन्दा पहिला दलको नेता नै फेर्दा राम्रो सन्देश नजाने भएर आज फेरेका हौँ ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, माघ १२, २०८० १६:१२