आजसम्म को-को आए चीनबाट उच्चपदस्थ ?

A+ A A-

शनिबार(२५ असोज) चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिङफिङ नेपालको राजकिय आउँदैछन् । चीनबाट करिब २३ वर्षपछि उच्चस्तरीय भ्रमण हुन लागेको हो । भारत हुँदै नेपाल आउने चिनियाँ राष्ट्रपतिको भ्रमणको सबै तयारी पुरा भएको छ ।

आफ्ना राष्ट्रपतिको भ्रमणको तयारीका लागि यसअघि चीनका विदेशमन्त्री नेपाल आएर गइसकेका छन् ।

पछिल्लो समय चीनबाट नेपालमा उच्च स्तरीय भ्रमण हुने कुरा बारम्बार बाहिरिने गर्छन् । तर, सन् २०१२ मा भएको चीनियाँ प्रधानमन्त्रीको संक्षिप्त नेपाल भ्रमण बाहेक चीनबाट उच्चस्तरिय भ्रमण भएको छैन ।

चीनबाट राष्ट्रपति तहमा भने अन्तिम पटक सन् १९९६ मा नेपाल भ्रमण भएको थियो । सन् १९९६ मा तत्कालिन चिनियाँ राष्ट्रपति जियाङ जमिनले नेपाल भ्रणम गरेका थिए ।

नेपाल र चीनबीच सन् १९५५ अगस्ट १ मा काठमाडौंमा दौत्य सम्बन्ध स्थापित भएको हो ।

नेपालसँग दौत्य सम्बन्ध स्थापना गर्ने चीन पाँचौँ देश थियो भने चीनसँग दौत्य सम्बन्ध बनाउने नेपाल २२ औँ देश थियो ।
दौत्य सम्बन्ध स्थापनाभएपछि दुवै मुलुकले एक अर्काको देशमा राजदूतावास स्थापना गरेका थिए ।

नेपाल र चीनबीच भएको दौत्य सम्बन्धको सम्झौतामा नेपालको तर्फबाट तत्कालीन प्रमुख शाही सल्लाहकार सरदार गुञ्जमान सिंह तथा चीनको तर्फबाट राजदूत युआन जोङ्सियाङले हस्ताक्षर गरेका थिए ।

दौत्य सम्बन्ध स्थापित भएदेखि हालसम्म चीनबाट दुई जना राष्ट्रपति । पाँचजना प्रधानमन्त्री र पाँचजना उप–प्रधानमन्त्रीले नेपाल भ्रमण गरेका छन् ।

तर नेपालबाट भने अहिलेसम्म राजा, राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री तहमा दुई दर्जनभन्दा बढी पटक चीन भ्रमण भइसकेको छ । नेपालका उपराष्ट्रपति र उप–प्रधानमन्त्री पनि बारम्बार चीन भ्रमणमा गएकाछन् ।

चीनबाट भएका उच्च स्तरीय भ्रमण

सन् १९५६ मे महिनामा काठमाडौंमा भएको राजा महेन्द्रको राज्याभिषेकमा चीनबाट त्यसबेलाका उप–प्रधानमन्त्रीले नेपाल भ्रमण गरेका थिए । वु लाङ्फु सन् १९५६ मा चीनका उप–प्रधानमन्त्री थिए ।

सन् १९५६ को सेप्टेम्बरमा नेपालका तत्कालीन प्रधानमन्त्री टंकप्रसाद आचार्यले चीन भ्रणम गरेका थिए । आचार्य चीन भ्रणम गर्ने पहिलो नेपाली प्रधानमन्त्री हुन् ।

आचार्यले आफ्नो चीन भ्रमणको क्रममा त्यसबेलाका चिनियाँ प्रधानमन्त्री चाउ एनलाईलाई नेपाल भ्रमणको निम्तो समेत दिएका थिए ।

आचार्यको निम्तो स्विकार्दै सन् १९५७ जनवरी २५ देखि २९ सम्म चिनियाँ प्रधानमन्त्री चाउ एनलाईले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।
नेपालको पहिलो जननिर्वाचित सरकारका प्रधानमन्त्री बीपी कोइरालाले सन् १९६० मार्च ११ देखि २४ सम्म चीनको भ्रमण गरेका थिए ।
कोइरालाले पनि उनले चाउ एनलाईलाई नेपाल भ्रणमको निम्तो दिएका थिए । कोइरालाको निम्तो स्विकार्दै सन् १९६० को एप्रिल २६ देखि २९ सम्म चाउ इनलाईले दोस्रो पटक नेपालको भ्रमण गरेका थिए । चाउ इनलाईले संसद्‌का दुवै सदनको संयुक्त बैठकलाई सम्बोधन गरेका थिए ।

चाउ इनलाईको दोस्रो भ्रमणको क्रममा एप्रिल २८ मा नेपाल र चीनबीच शान्ति तथा मैत्री सन्धिमा हस्ताक्षर भएको थियो । उक्त सन्धिमा नेपालका तर्फबाट बीपी कोइराला र चीनका तर्फबाट चाउ एनलाईले हस्ताक्षर गरेका थिए ।

सन् १९५७ जनवरी २५–२९, प्रधानमन्त्री चाउ एनलाईले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९६० अप्रिल २६–२९, १९६० प्रधानमन्त्री चाउ एनलाई र उप–प्रधानमन्त्री चेन यीले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९७५ फेब्रुअरी २२–२६, उपप्रधानमन्त्री चेन सिलियानले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९७८ फेब्रुअरी ३–६, उपप्रधानमन्त्री देङ सियाओ पिङ्ले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९८१ जुन ४–७, प्रधानमन्त्री झाओ झियाङले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९८४ मार्च १९–२३, राष्ट्रपति ली सियाननियानले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९८७ मे २८–जुन १, उपप्रधानमन्त्री चियाओ सीले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९८९ नोभेम्बर १९–२१, प्रधानमन्त्री ली पेङ्ले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् १९९४जुलाई १९–२०, उपप्रधानमन्त्री चियान् चिचेन्ले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन १९९६ डिसेम्बर ४–५, राष्ट्रपति जियाङ जमिनले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् २००१ मे प्रधानमन्त्री झु रोङ्जीले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।

सन् २०१२ जनवरी १४, प्रधानमन्त्री वेन जियाबाओले नेपाल भ्रमण गरेका थिए ।