सडकको आक्रोशले झस्किएका प्रमुख दलहरूको एक स्वर- राजतन्त्र आउँदैन (भिडियाे)

A+ A A-

कांग्रेसले ४८औँ राष्ट्रिय एकता तथा मेलमिलाप दिवसको अवसर पारेर प्रज्ञाभवनमा आयोजना गरेको कार्यक्रम प्रधानमन्त्रीसहितका प्रमुख नेताहरूले एकै स्वरमा भने- राजतन्त्र आउँदैन ।

कार्यक्रममा शान्ति प्रक्रियामा सहभागी दलहरू र सो प्रक्रियामा सहभागी नयाँ दलका नेतृत्वलाई बोलाइएको थियो ।

कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा, एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली, नेकपा एसका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल र राष्ट्रिय जनमोर्चाका अध्यक्ष चित्रबहादुर केसीको मनोदशा पनि एउटै देखियो । उनीहरूले एकै स्वरमा राजतन्त्र नआउने त बताए तर आफूहरूले गरेका कामप्रति पनि सन्तुष्ट हुन नसकेको स्वीकारे ।

कार्यक्रममा आफूहरूले गरेको काम र शान्ति प्रक्रियामा भएको प्रगतिभन्दा दलहरूलाई संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्थामा धावा बोलिएको र राजतन्त्र फर्काउने कुरा भएकोमा बढी चिन्ता देखिको थियो ।

गणतन्त्रले ‘डेलिभरी’ दिन नसक्दा राजतन्त्र नै ठीक हो कि भनेर बेलाबखत हुने आन्दोलनबाट दलहरू तर्सिएको सोमबारको कार्यक्रममा उनीहरूले दिएका अभिव्यक्तिले प्रस्ट्याउँछ ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमाथि प्रश्न उठाउनु निरर्थक रहेको बताए । संसारको सबैभन्दा उच्चतम राजनीतिक व्यवस्था नै लोकतान्त्रिक गणतन्त्र रहेको भनाइ प्रचण्डको छ । ‘संसारमा मानव जातिले विकास गरेको सबैभन्दा उच्चतम राजनीतिक व्यवस्था भनेकै लोकतान्त्रिक गणतन्त्र हो । गणतन्त्रभन्दा राम्रो व्यवस्था अहिलेसम्म मानव जातिले विकास गरेकै छैन,’ उनले भने, ‘त्यस कारण लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमाथि प्रश्न उठाउनु निरर्थक छ । यो कुरालाई हामीले बुझ्न र बुझाउन सकिरहेका छैनौँ कि भन्ने लागिरहेको छ ।’

उनले गणतन्त्रको विकल्प गणतन्त्र र थप उन्नत गणतन्त्र मात्रै हुन सक्ने बताए । ‘लोकतन्त्रको विकल्प लोकतन्त्र नै हो । लोकतन्त्रको विकल्प अझ विकसित लोकतन्त्र वा गणतन्त्र मात्रै हुन सक्छ । हामीले जनतालाई लोकतन्त्रको अनुभूति गराउन सकेनौँ कि भनेर हामीले आत्मसमीक्षा गर्नुपर्ने अवस्था आएको मैले ठानेको छु,’ उनले भने ।

कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले नेपालमा जस्तो भाइचारा अन्य देशमा नरहेको बताए । ‘हामीबीच मतभेद र प्रतिस्पर्धा छ । सबै पार्टीहरू एक ठाउँमा बस्ने सन्दर्भ छ यो देखेर सबै छक्क पर्छन्,’ उनले भने । उनले पार्टीका संस्थापक बीपी कोइरालाले राजासँग मेलमिलाप गर्ने नीति लिएर नेपाल आएको उल्लेख गर्दै अहिले राजनीतिक दहरूबीच मेलमिलाप हुनुपर्ने बताए । ‘पहिला मेलमिलाप राजासँग थियो । अहिले मेलमिलाप राजनीतिक पार्टीहरूबीचमा हो,’ देउवाले भने । उनले अब राजतन्त्र नआउनेसमेत बताएका थिए ।

एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले राजतन्त्र सिध्दिसकेको उल्लेख गर्दै दरबार हत्याकाण्डसँगै राजतन्त्र सकिएको र पछि केही समय डमी राजा बनेको टिप्पणी गरे । राजा हुँदा पनि देश नबच्ने भन्दै उनले सिक्किमको उदाहरण दिए । ‘सिक्कममा राजा थिए । स्वतन्त्र देश थियो । राजा हुँदा देश बच्दो रहेछ ? देश बचाउने जनताले हो कि राजाले हो ?,’ ओलीले प्रश्न गरे ।

कहिलेकाहीँ आफूहरू (शीर्ष नेता देउवा, ओली र प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड) भेट हुँदा यिनीहरूले राजा ल्याउन दिँदैनन् कि क्या हो भनेर विरोध हुने गरेको ओलीले बताए । राजतन्त्र फर्किन नदिन आफूहरू सबै एक ठाउँमा रहेको ओलीले बताए । ‘यो त निश्चित छ कि हामी राजतन्त्र फर्काउन दिँदैनौँ, यो त खुलस्त कुरा हो, हामी भेट भए पनि, नभए पनि यो त प्रस्टै छ,’ ओलीले भने, ‘राजतन्त्र अब इतिहास हो, बितिसकेको कुरा हो । यसबारे छलफल गर्नुको कुनै औचित्य छैन ।’ ओलीले कपाल त्यत्तिकै नफुलेको र तानाशाह प्रणाली नेपालमा ल्याउन नदिइने बताए ।

नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले आफू शान्ति प्रक्रियाको साक्षी मात्र नभएर योगदान गर्ने एक पात्र रहेको बताए । उनले कांग्रेसले मेलमिलापको कुरा गर्दा फेरि राजासँगको सहकार्यका लागि त होइन भनेर आफ्नो मनमा चिसो पसेको बताए ।

‘अहिले राजावादीले टाउको उठाइरहेका बेलामा, प्रतिगमनकारी शक्ति चलमलाइरहेको र फागुन ७ देखि आन्दोलनको घोषणा गरिरहेको बेलामा के पो होला भन्ने लागेको थियो ? पछि यसो बुझ्दा गणतन्त्र पक्षधरको बीचमा नयाँ एकता गर्ने मान्यताका साथ कार्यक्रम गरिरहेका छौँ भनेपछि ढुक्क भएको छु’, उनले भने ।

त्यस्तै, पूर्व प्रधानमन्त्री तथा नेसपा अध्यक्ष डा बाबुराम भट्टराईले राजतन्त्रलाई राँके भूतको संज्ञा दिए । ‘राजतन्त्र राँके भूत हो । फस्फोरस बल्दा भूत भन्छन् । म पनि त्यही भन्छु,’ उनले भने ।

जसपा नेता राजेन्द्र श्रेष्ठले गणतन्त्रको विकल्प आफूहरूले नसोचेको बताए । उनले गणतन्त्रको विषयमा दलहरूबीच कुनै विवाद नै नरहेको दाबी गरे । ‘गणतन्त्रको विकल्प गणतन्त्र नै हो । गणतन्त्रको विकल्प राजतन्त्र हुनै सक्दैन, यसमा हामीहरूबीच कुन मतभेद पनि छैन,’ उनले भने ।

जनमोर्चाका अध्यक्ष चित्रबहादुर केसीले जनतामा भएको वितृष्णाको जिम्मा लिनुपर्ने बताए । उनले गणतन्त्र अरुका कारण नभई दलहरूको क्रियाकलापले खतरामा रहेको बताए ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, पुस १६, २०८० २०:००