बहालवाला गृहमन्त्री श्रेष्ठ र पूर्वगृहमन्त्री लामिछानेको ‘नोकझोक’ (भिडियो)

बहालवाला गृहमन्त्री श्रेष्ठ र पूर्वगृहमन्त्री लामिछानेको ‘नोकझोक’ (भिडियो)

A+ A A-

संसदको राज्यव्यवस्था तथा सुशासन समितिमा सोमबार छलफलको एजेन्डा बालकुमारीमा दुई युवाको मृत्यु भएको घटनाको विषयसँग सम्बन्धित थियो । घटनाबारे जवाफ दिन समितिले उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठ र सुरक्षा निकायका सबै प्रमुखहरूलाई बोलाएको थियो । अस्वस्थ रहेका गृहमन्त्री श्रेष्ठ बिहानै समितिमा उपस्थिति भए । तर, बैठकमा बहालवाला गृहमन्त्री श्रेष्ठ र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति एवं पूर्वगृहमन्त्री रवि लामिछानेबीच घोचपेच चल्यो । एकले अर्कालाई प्रतिशोध साँधेको प्रतीत हुन्थ्यो ।

रवि लामिछानेको प्रश्न

सभापति लामिछानेले गृहमन्त्री श्रेष्ठको कार्यशैलीमाथि गम्भीर प्रश्नहरू तेर्स्याए । ‘तपाईंको नेतृत्वमा प्रहरीले छानबिन सही गर्छ । प्रहरी दबाबमा पर्दैन । राजनीतिक प्रतिशोध साँधिँदैन भन्ने कुरा हुनुपर्थ्यो । तर, तपाईंको त्यो कुरा नदेखिएपछि तपाईंको स्पिरिटभित्र प्रहरी रहेन,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठलाई सभापति लामिछानेले प्रश्न गरे । अनुसन्धान प्रभावित पार्न प्रहरी अधिकारीको सरुवा गरेको आरोप लामिछानेले लगाए ।

‘कुनै पनि दर्जाको अधिकृतको कमान्डमा गलत कार्य नगरेको अवस्थामा एक वर्ष सरुवा नगर्ने व्यवस्था प्रहरी नियमावलीमा छ । तर, तपाईंको नेतृत्वमा नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरण अनुसन्धानमा संलग्न भई मुद्दा अन्तिम टुंगोमा पुर्‍याउन नपाउँदै तपाईंले एआईजी श्याम ज्ञवालीलाई चार महिनामै सरुवा गर्नुभयो । एसएसपी दानबहादुर कार्की, मनोज केसीलाई सात महिनामा सरुवा गर्नुभयो,’ लामिछानेले थपे, ‘त्यसपछि कैयौँ मानिसको बयान लिनु भएन, अड्काउनुभयो ।’

गृहमन्त्री श्रेष्ठ पदको लोभमा परेको टिप्पणी लामिछानेले गरे । ‘गृहमन्त्री त्यो नारायणकाजी श्रेष्ठ रहेन । जो एउटा इमानको राजनीति गर्थ्यो । आउने पुस्तालाई उदाहरणको रूपमा लिन सकिन्थ्यो भन्ने रहेन । पदको लोभमा रहेको नारायणकाजी श्रेष्ठमा रुपान्तरित भएको हुनाले त्यसको निरन्तरताको घटना अस्तिको (बालकुमारी) घटना हो,' उनले भने ।

पूर्वगृहमन्त्री लामिछानेले सुन प्रकारणलाई पनि गृहमन्त्री श्रेष्ठले प्रभावित गरेको जिकिर गरे । ‘सुन प्रकरणमा पनि प्रभावित पार्नुभयो । प्रहरीलाई राम्रोसँग काम गर्न दिनु भएन । साउन २ मा बरामद भएको सुन । त्यसका बारेमा १४ साउनसम्म राजस्व अनुसन्धानले अनुसन्धान गरेको थियो । तर, तपाईंले त्यसलाई अनेक बलबुतो लगाएर प्रहरीमा ल्याउन बल गर्नुभयो । उसले गरिरहेको अनुसन्धानलाई डिसमिस गर्ने प्रयत्न गर्नुभयो,’ लामिछानेले आरोप लगाए ।

आफूले गृहमन्त्रीलाई प्रमाण दिँदा पनि अनुसन्धान नगरेको दाबी लामिछानेले गरे । ‘मिडियासमेत प्रभावित पार्नुभयो तपाईंले । मैले जानकारी गराएको थिएँ । तपाईंको प्रेस संयोजकले राजस्व अनुसन्धान विभागबाट खोसेर प्रहरीमा लैजानुपर्छ, नत्र तस्करीको नाइके भेटिँदैन भनेर एक दर्जन पत्रकारसँग गरेको आग्रहको प्रमाण मसँग छ । तपाईंलाई पनि देखाएको थिएँ । तर जे सोचेर भनेको थिएँ, त्यो हुन सकेन । त्यसको ठीक विपरीत संरक्षण गर्नुभयो । तपाईंको प्रेस संयोजकले भनेबमोजिमका सञ्चारमाध्यमले भन्न थाले– संगठित अपराध हो, प्रहरीकोमा लैजाऊ । राजस्वलाई दिनु भएन,’ सभापति लामिछानेले भने ।

गृहमन्त्री श्रेष्ठका यस्ता गतिविधिले प्रहरी नटेर्ने अवस्थामा पुगेको लामिछानेले दाबी गरे । ‘तपाईंको प्रभावित पार्ने मनसायका कारण र मानिस जोगाउनुपर्ने कारण प्रहरी तपाईंको भनाइ नटेर्ने अवस्थामा पुग्यो । तपाईंको नजिक रहेका झलकराम अधिकारीका बारेमा जानकारी गराएँ । जोगाउन तपाईंले प्रहरीलाई के भन्नुभयो, थाहा भएन । प्रमाण बुझाउँदासमेत कारबाही गर्नु भएन । डिसमिस गर्न लाग्नुभयो,’ लामिछानेले एकपछि अर्को आरोप लगाउँदै गए ।

फाइलहरू खोलेको तर आफ्ना मान्छेको अनुहार फाइलमा देखेपछि प्रभावित गरेको आरोप लामिछानेले लगाए । ‘फाइल खोल्ने भन्नुभयो । खोल्नु पनि भयो । फाइलमा तपाईंका मान्छेका अनुहार झलझली देखियो । त्यस कारण प्रभावित गर्न खोज्नुभयो,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठलाई लामिछानेले भने, ‘तपाईंको स्पिरिटप्रति प्रहरी संगठन सहमत छैन । स्वीकार्य छैन । प्रहरीले निष्पक्ष काम गर्न पाएको छैन ।’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले प्रहरीको मनोबल गिराउने काम गरेको समेत लामिछानेले बताए ।

सभापति लामिछानेले गृहमन्त्री श्रेष्ठको नैतिकतामाथि पनि प्रश्न उठाए । ‘नैतिकताको ठूलो प्रश्न खडा भएको छ गृहमन्त्रीज्यू । तपाईं लामो समय राजनीति गर्नुएको, म सिकारुले नैतिकता सिकाउने हैसियत त राख्दिनँ तर विषय गम्भीर छ,’ उनले भने, ‘तपाईं कसैलाई खुसी पार्ने नेताजस्तो लागेको थिएन ।’ चुनाव हारेर पनि राष्ट्रियसभामा आएर गृहमा मरिहत्ते गरेको टिप्पणी लामिछानेले गरे । ‘हारेको कार्यकालमा आउँदा संविधानको मर्मविपरीत आउँदा पनि त्यति धेरै विरोध गर्नुपरेको थिएन । तर, अहिले आएर तपाईं जनताप्रति कति उत्तरदायी हुनुहुँदो रहेछ ? दिनदहाडै मानिसको मृत्यु हुनु । तपाईंले गृहमा बढी मरिहत्ते गर्नु । सबै हेर्दा गृहमन्त्रीज्यू बाटो बिराउने ठाउँमा त आउनुभएको छैन ? तपाईंको शुभचिन्तक रहिरहन चाहन्छु,’ उनले भने ।

छानबिन समितिको रिपोर्ट लुकाएको समेत आरोप सभापति लामिछानेले लगाए । ‘पत्रिकामा आएको हेडलाइन देख्नेबित्तिकै छानबिन समिति गठन गर्नुभयो । तर, समितिको रिपोर्ट लुकाएर राख्नुभयो । प्रतिशोध रोग हो । प्रतिशोध शरीरभित्र नपाल्नुहोला,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठलाई लामिछानेले आग्रह गरे ।

राष्ट्रिय परिचयपत्रको वैयक्तिक र जैविक विवरण रूजु गर्ने जिम्मा विदेशी कम्पनीलाई दिने विषयमा गृहमन्त्री हुँदा लामिछाने विवादमा तानिएका थिए । सोही विषयमा आफूले बयानसमेत दिएकाले छानबिन प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्न लामिछानेले माग गरे । ‘तपाईंले छानबिन गर्नुभयो । बयान दिन गएँ । तर, त्यो ड्रोयरमा लुकाएर राख्नुभएको छ । ड्रोयरमा राख्न छानबिन नगर्नु होला । सत्यतथ्य बाहिर ल्याइदिनुहोला,’ उनले भने ।

आफूहरू सरकारमा आउन लागेको र गृह मन्त्रालय लिन लाग्यो भन्ने हल्लाले गृहमन्त्री श्रेष्ठले प्रतिशोध साँधेको आशंका लामिछानेले गरे । ‘गृहमन्त्रीज्यू कतै हामी सरकारमा आउन लाग्यौँ, अब यो सरकारमा आयो भने गृह मन्त्रालय लिन्छ कि क्या हो भन्ने कसैले भन्दिएर तपाईं त्यसमा लाग्नुभयो कि, शंका लाग्यो । मेरो दल यो रेसमा छैन । तपाईंलाई मुबारक । सरकार परिवर्तनको खेलमा हामी छैनौँ । त्यस्तो लागेको भए प्रतिशोध नराखिदिनुहोला,’ लामिछानेले भने । सभापति लामिछानेले गम्भीर प्रश्न समितिमा उठाएपछि कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाले समेत यो विषयमा ध्यानाकर्षण गराए । बहालवाला गृहमन्त्रीमाथि पूर्वगृहमन्त्रीले प्रश्न उठाएपछि स्पष्ट पार्नुपर्ने तर्क थापाले गरे ।

गृहमन्त्रीको जवाफ

सभापति लामिछानेले प्रश्नहरू राखिसकेपछि अर्को बैठकमा जानुपर्ने भन्दै गृहमन्त्री श्रेष्ठ समिति बैठकबाट निस्किए । यद्यपि, अन्तिममा गृहमन्त्री श्रेष्ठले सभापति लामिछानेले गरेका प्रश्नको उत्तर दिए । तर, सुन्नलाई लामिछाने थिएनन् । ‘केही माननीयले अरु विषय उठाउनुभयो । तर, सुनाउन मानीय हुनुहुन्न । उहाँले समितिमा भनेको हुनाले मैले पनि समितिमै भन्नुपर्‍यो,’ हाँस्दै गृहमन्त्री श्रेष्ठले लामिछानेलाई जवाफ दिन थाले ।

सभापति लामिछानेका अधिकांश प्रश्नको गृहमन्त्री श्रेष्ठले खण्डन गरे । ‘प्रहरीलाई काम गर्नै नदिने वातावरण तयार गरी हस्तक्षेप गर्ने कुरा इतिहासमा नेपाल प्रहरीमा, प्रहरीसँग बुझ्नुहोला । म गएपछि बुझ्नुहोला । भोलि बुझ्नुहोला । आईजी एआईजीसँग बुझ्नुहोला । एसएसपीसँग बुझ्नुहोला । फ्रि वातावरणमा काम गर्न दिएको छु,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले जवाफ फर्काए ।

सभापति लामिछानेलाई नै गृहमन्त्री श्रेष्ठले प्रश्न गरे । ‘बरु त्यो प्रश्न किन आयो भन्ने प्रश्न उठेको छ । किन त्यो भनिदै छ ? प्रश्न गम्भीर छ,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले भने । ६० किलो सुनकाण्डको अनुसन्धान राजस्व अनुसन्धानबाट सीआईबीमा ल्याउन माग गर्ने व्यक्ति लामिछाने पनि भएको दाबी श्रेष्ठले गरे । ‘त्यो माग गर्नेमध्ये एउटा उहाँ (रवि) हो । यो संगठित अपराध हो । राजस्व अनुसन्धानमा राखेर हुन्छ ? भनेर माग गर्नेमध्ये एउटा उहाँ हो । सबै पार्टीले माग गरेको हो,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले भने ।

सबैको सामूहिक निर्णयमा नै अनुसन्धान सीआईबीलाई गर्न दिइएको गृहमन्त्री श्रेष्ठले स्पष्ट पारे । ‘त्यो ठीक गर्‍यो भनेर बधाई धन्यवाद दिनेमा उहाँ पनि पर्नुहुन्थ्यो,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले जवाफ दिने क्रममा रवि नभएपछि फेरि भने, ‘उहाँ अहिले हुनु हुन्न ।’

सभापति लामिछानेले प्रमाण दिएर पनि दोषीलाई कारबाही नगरेको आरोपमा गृहमन्त्री श्रेष्ठले चुनौती दिए । ‘मैले प्रमाण दिएको थिएँ भन्नुभयो । म चुनौती दिन्छु । उहाँले दुई जना व्यक्तिका कुरा गर्नुभयो । एक जना व्यक्तिलाई सीआईबीले खोजिरहेको छ । अर्को व्यक्ति सुनकाण्डमा संलग्न देखिएन । तर, छानबिन गर्नुपर्छ भनेर सीआईबीले अझै अनुसन्धान गरिरहेको छ । त्यसमा सीआईबीलाई उहाँसँग राखेर कुरा गराएको छु । सीआईबीलाई सूचना दिनुस् भनेर,’ प्रहरी प्रमुखतिर फर्कंर्दै गृहमन्त्री श्रेष्ठले भने ।

गृहमन्त्री श्रेष्ठले सभापति लामिछानेले पत्रकार सम्मेलन गरेर बोल्दै हिँडेको विषय पनि उठाए । ‘म धेरै बोल्ने, रियाक्टिभ हुने बानी छैन । उहाँले पत्रकार सम्मेलन गरेर केके भन्नुभएको थियो । मैले एक शब्द पनि बोलेको छैन,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले भने ।

गृहमन्त्री श्रेष्ठले सभापति लामिछानेलाई पहिले नै खुट्टा नउचाल्न चेतावनी दिए । ‘कुनै कुरामा पर्छु कि क्या हो म भनेत त्योभन्दा अगाडि केही भन्दिऊ भनेर हो कि । दोषी छ भने सबैलाई कानुनको दायरामा ल्याइन्छ । तर प्रतिशोध शून्य,’ गृहमन्त्री श्रेष्ठले थपे, ‘तर, केही गर्ला कि भनेर पहिल्यै खुट्टा उचाले पनि समाइन्छ । कानुनको कार्यान्वयनमा निष्पक्षतापूर्वक दृढतापूर्वक अगाडि बढाइन्छ ।’

गृहमन्त्री श्रेष्ठले प्रहरी संगठनमा राजनीतिक हस्तक्षेप नरहेको दाबी गरे । ‘राजनीतिक हस्तक्षेप करिब करिब छैन । १०० प्रतिशत त कसरी भनौँ । सरकार भनेको म मात्र होइन । पूरै प्रहरी संगठनलाई आफ्नो सिस्टम मापदण्डअनुसार काम गर्ने वातावरण बनाइएको छ । ५० वर्षपछि छानबिन गरे पनि पत्ता लाग्दैन । प्रमोसन गर्दा सरुवा गर्दा पैसाको चलखेल शून्यमा झरेको छ,’ मन्त्री श्रेष्ठले दाबी गर्दै भने ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, पुस १६, २०८० १८:३६