नेपाल किन खाली हुँदै छ ?

A+ A A-

धेरैपटक राजनीतिक परिवर्तन भए पनि यथार्थमा त्यो राजनीतिक परिवर्तनले फाइदा सीमित व्यक्तिहरूले मात्र लिए । नेतृत्वतहमा बसेका कसैले पनि १८ देखि ४५ वर्षसम्मका व्यक्तिहरूका समस्या र आवश्यकतालाई बुझ्न सकेनन् । जसले गर्दा केही गरौँ भन्ने उमेरको युवाशक्तिहरूले आज कमाइ गरेर परिवार पाल्नका लागि रोजगारीको गन्तव्य खोज्दै विदेशिनुपरेको छ । यता गाउँमा खेतबारी बाँझो त छँदै छ, वृद्ध भइसकेका बाआमालाई बिरामी पर्दा औषधि र तातो पानी तताएर दिने छोराछोरी पनि कोही हुन्नन् । नेपालमा भएका राजनीतिक परिवर्तनबाट कांग्रेस, एमाले, माओवादीका नेता कार्यकर्ता र टाठाबाठाहरू मात्र लाभान्वित भए । तर, गरिब जनताका लागि भएन । गणतन्त्र अर्थात् पछिल्लो राजनीतिक परिवर्तन त झन् कस्तो खालको आएछ, दैनिक हजारौँ युवायुवती विदेशिनुपर्ने ।

राजनीतिक शक्तिहरूले चाहेअनुरुपको परिवर्तन हुँदा पनि नेपालमा चरम भ्रष्टाचार, बेरोजगारी, अस्थिरता र जनताकोे रोजीरोटीको समस्या जस्ताको त्यस्तै रहनु व्यवस्थाको दोष कि व्यक्तिको ? साँच्चै नेपाल सतीले सरापेकै देश हो ? के यही वाक्यलाई सार्थक तुल्याउन अहिलेको परिवर्तनले सहयोग पुगेको हो ?

चलिरहेका उद्योग कलकारखाना किन बेचिए ? किन आज आर्थिक अपारदर्शिता र आर्थिक संकट बढ्दै छ ? किन हाम्रो वैदिक सनातन धर्ममाथि धावा बोल्ने काम भइरहेको छ ? किन अराजकता बढेको छ ? आजको यक्ष प्रश्न यही हो । आज देश आर्थिक विकासको द्रुत गतिमा अगाडि बढ्न सकेको छैन । यसको जिम्मेवारी कसले लिने ? अझ पछिल्लो समय त नेपालको पूर्वी क्षेत्रमा पहिचानको नारा, पश्चिमतिर जात र धर्मका फरकफरक मुद्दा किन उठ्दै छ ।

यसबाट के प्रस्ट हुन्छ भने नेपालमा अशान्ति फैलाएर धमिलो पानीमा माछा मार्ने विदेशीहरूको घुसपैठ छ । विदेशीको डलर खाएका र नेपालमा कहिल्यै पनि शान्ति नचाने समूह र तत्त्वहरूले देशलाई खोक्रो बनाउँदै छन् । प्रत्येक नागरिकको पहिचान भनेको के हो ? नेपाल वैदिककालदेखि नै सत्यको जगमा उभिएको देश हो । देश यस्तो भद्रगोल स्थितिमा रहेको बेला स्वदेशमा आफ्नो भविष्य नदेखेर युवापुस्ताहरू विदेशिनु कुनै नौलो कुरा होइन । हामी शान्ति चाहन्छौँ, आफ्नो भविष्य उज्ज्वल स्वदेशमै बसेर बनाउन चाहन्छौँ भने खोइ त देशमा समृद्धिको वातावरण ? खोइ त समयसुहाउँदो रोजगारी ? खोइ त व्यावसायिक प्रतिस्पर्धी शिक्षा ? खोइ त न्याय ? खोइ त भोकाएको पेटमा अन्न ?

गाउँशहर खाली, युवाजति खाडी

यता नेताले सम्यवाद र समाजवादको कुरा गर्छन्, उता जनताका घरमा चुलो बल्न छोडिसकेको छ । समाजवाद नेपालमा वैदिककालदेखि नै थियो । मानिस मर्दा मलामी जाने, सामूहिक रूपमा सरसहयोग गर्ने र जुनसुकै धर्म र सम्प्रदायको भए पनि आपसी सद्भाव राख्ने, सबैले एउटै मुहानको पानी खाने, ऐँचोपैँचो आदि जस्ता कुराहरू त हाम्रो समाजमा वैदिककालदेखि नै चलिनै रहेको कुरा हो । अहिलेका नेताहरूले त वैज्ञानिक समाजवाद रे, साम्यवाद रे, केके नामका हुनै नसक्ने वादहरू थोपरेर जनतालाई ठगिरहेका छन् ।

वैश्विक रूपमा प्रतिस्पर्धी र गुणस्तरीय शिक्षाबाट वञ्चित छन् यहाँ पढेर देशका लागि केही गर्छु भन्ने अठोट गरेका युवापङ्क्तिहरू । जसले गर्दा त्यस्तो विद्यार्थी वर्ग विदेशिन बाध्य बनेको छ । यहाँ त के छ भने, परीक्षामा उत्तीर्ण तर व्यवहारमा अनुत्तीर्ण हुने समस्या छ । अझ भनौँ, हेर्दा पूर्ण शिक्षा तर शून्य दीक्षा । यहाँको शिक्षाले त खालि बेरोजगारीको संख्या मात्र थपिरहेको देखिन्छ ।

आज गाउँमा मानिस मर्दा मलामी जाने मान्छे हुँदैन । यो गणतन्त्रकै उपहार हो । भूगोलले मात्र देश बन्दैन । नागरिकको सहभागिता, सहयोग, समयसुहाउँदो वातावरण आजको मूल आवश्यकता हो ।

श्रमप्रति उचित सम्मानको अभाव, शक्ति, चाकडी, भनसुन र पहुँचका आधारमा मात्र न्याय प्राप्त हुनु, सोझासिधा सर्वसाधारणले न्याय पाउन नसक्नु यो कस्तो परिवर्तन ? यो कस्तो गणतन्त्र ?

राज्यका विभिन्न निकायमा रहेका कर्मचारी तथा जनप्रतिनिधिहरू जनताका सेवक हुन् भन्ने कुरा संविधानमा उल्लेख भए पनि व्यवहारमा त्यो नदेखिनु अहिलेको व्यवस्थाको सबैभन्दा ठूलो समस्या हो । जनताले उचित शिक्षा, सुर्वसुलभ स्वास्थ्य सेवा र सामाजिक सुरक्षाजस्ता आधारभूत कुराहरू नै राज्यबाट पाउन सकेका छैनन् । यस्ता कुराहरूमा राज्यको ध्यान किन पुग्न सकेको छैन ? राज्य धर्मको विषयमा पनि मौन छ । यहाँका ९४ प्रतिशत सनातनीमाथि प्रहार हुँदा पनि मौन बसेको छ । आधुनिकताको नाममा रहेको छाडापन, सामाजिक संजालको दुरुपयोग हुँदा राज्य चुप लागेर बस्नु अपराधलाई मौन समर्थन होइन र ?

यति धेरै राजनीतिक परिवर्तन हुँदा पनि नेपालीहरूले सरकार भएको महसुस गर्न सकेका छैनन् । नेपालभित्रै फरक–फरक नेपाल रहेको महसुस हुन्छ । जनताका समस्या ज्युँका त्युँ छन् । देशमा तीन तहको सरकार छ, गाउँगाउँमा सिंहदबार छ । तर, दु:खको कुरा, गाउँमा युवा छैनन्, बालक र वृद्धहरू मात्र छन् ।

आज वैदेशिक रोजगारले गर्दा सामाजिक अपराध, सम्बन्धविच्छेद, धर्म परिवर्तनजस्ता समस्याले समाज भाँडिएको छ ।कम विकसित मुलुकले लिएको खुल्ला बजारनीतिका कारण स्वदेशी उत्पादनले प्रतिस्पर्धा गर्न नसकेर धराशायी हुनाले हामी विदेशीको उत्पादनमा निर्भर रहन बाध्य छौँ ।

विभिन्न विधामा उत्कृष्टता हासिल गरेका सिर्जनात्मक सोचका आविष्कारक, वैज्ञानिक, इन्जिनियर, डाक्टरहरूलाई राज्यले उचित अवसर, सम्मान र सुविधा दिएर देश विकासमा लगाउन राज्य चुकेको छ । आज सिर्जनात्मक सोच भएका नेपाली युवाहरू विदेशिइरहेका छन् । यसमा सम्बन्धित निकायको ध्यान जानुपर्छ ।

आज गाउँमा मानिस मर्दा मलामी जाने मान्छे हुँदैन । भूगोलले मात्र देश बन्दैन । नागरिकको सहभागिता, सहयोग, समयसुहाउँदो वातावरण आजको मूल आवश्यकता हो ।

लेखक भौगर्भिक इन्जिनियर हुन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, पुस १३, २०८० ११:४४