किन चिप्लिन्छन् उच्चपदस्थ ?

A+ A A-

संसद् सचिवालयमा कार्यरत एक कर्मचारीले बलात्कारको आरोप लगाएपछि सभामुख कृष्णबहादुर महराले पदबाट राजीनामा दिएका छन् । छानबिन सहज बनाउन भन्दै उनले ‘नैतिकताका आधार’मा राजीनामा दिएका हुन् । यद्यपि, महरालाई राजीनामा दिन उनीसम्बद्ध नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी र नागरिकस्तरबाट तीव्र दबाब आएको थियो ।

उनले आइतबार साँझ मदिरामा लट्ठिँदै कर्मचारीको कोठामा पुगेर बलात्कार गरेको आरोप प्रमाणित भइनसके पनि अनुसन्धान सहज बनाउन दिएको राजीनामालाई सकारात्मक रूपमा हेरिएको छ ।

नेपालमा यौनजन्य आरोप र बोली चिप्लिएका कारण पद गुमाउन परेकाको सूची लामो छ । पछिल्लो दुई वर्षमा यस्ता आरोपकै कारण संघीय सरकारका एक मन्त्री र प्रदेश सरकारका दुई मन्त्रीको पद गएको छ ।

‘मीटू’ले लग्यो केशव स्थापितको मन्त्री पद

विगतदेखि नै विवादित छविका नेता केशव स्थापितलाई ‘मीटू’ लाग्यो । प्रदेश नम्बर तीनका भौतिक योजना तथा निर्माणमन्त्री स्थापितलाई त्यहीं मुख्यमन्त्री डोरमणि पौडेलले पदबाट बर्खास्त गरिदिए ।

यौन दुव्र्यबहारको आरोप लागेका स्थापित र मुख्यमन्त्री पौडेलबीच मन्त्रिपरिषद् बैठकमै भनाभन भएपछि स्थापितलाई पौडेलले बर्खास्त गरेका हुन् । सञ्चारकर्मी रश्मिला प्रजापतिले कात्तिक ४ गते सामाजिक सञ्जालमार्फत काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयर रहेको बेला स्थापितले यौन दुव्र्यवहार गरेको आरोप लगाएकी थिइन् ।

त्यसअघि अर्की सञ्चारकर्मी उज्ज्वला महर्जनले पनि स्थापितले राति अबेरसम्म पटकपटक फोन गरेर दुःख दिने गरेको भन्दै ‘मीटू’ लगाएकी थिइन् ।

फोन रेकर्डले लग्यो सोडारीको मन्त्री पद

पदीय आचरणमा नबसी महिलामाथि यौन दुव्र्यवहार गरेको आरोपमा सुदूरपश्चिम प्रदेशका सामाजिक विकास मन्त्री दीर्घबहादुर सोडारी पदबाट बर्खास्त भए । उनलाई उनीसम्बद्ध नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीले साधारण सदस्यसमेत नरहने गरी निष्कासन गरिदियो ।

तत्कालीन मन्त्री सोडारीले एक महिलालाई टेलिफोनमा मनलाग्दी भनेको अडियो रेकर्ड बाहिरिएको थियो । सोडारी गत वर्ष सम्पन्न प्रदेशसभामा निर्वाचनमा कैलाली ४ ‘क’ बाट १६ हजार १ सय ११ मत ल्याएर निवार्चित भएका थिए ।

राेपाईंमा अश्लील हर्कत गर्दा मन्त्री हरि पराजुलीको पद गयो

२०७२ सालको असार १५ गते धान दिवस मनाउने क्रममा तत्कालीन कृषिमन्त्री हरि पराजुलीले रोपाईंमा सहभागी एक महिलामाथि यौन दुव्र्यवहार गरे । मदिराले लट्ठिएर रोपाईंमा महिलामाथि दुव्र्यवहार गरेकै कारण पराजुली पदबाट राजीनामा गर्न बाध्य भए ।

बोली चिप्लिँदा शेरबहादुरको मन्त्री पद गयो

एक कार्यक्रममा मन्तव्य दिने क्रममा बोली चिम्लिँदा संघीय सरकारका तत्कालीन कानुनमन्त्री शेरबहादुर तामाङको पद गयो । बंगलादेशमा एमबीबीएस अध्ययन गर्न जाने नेपाली छात्राबारे नकारात्मक टिप्पणी गरेको भन्दै चौतर्फी आलोचना भएपछि तामाङले ‘नैतिकताका आधार’मा पदबाट राजीनामा दिएका हुन् ।

स्थापित, सोडारी र महराको भन्दा तामाङको परिस्थिति फरक हो । यद्यपि, बोली र व्यवहार चिप्लेकै कारण पदमुक्त हुनेको सूचीमा तामाङको पनि नाम पर्छ । बोली र व्यवहार चिम्लिएकै कारण पदमुक्त हुनु बाध्य चारै उच्चपदस्थ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीसम्बद्धका हुन् ।

उल्लेखित घटना र पात्र त प्रतिनिधि मात्रै हुन् । नेपालमा यौनजन्य वा अरू कुनै गलत बोली तथा व्यवहारका कारण पदमुक्त भएका थुप्रै नजीर छन् । उच्चपदस्थले आफ्नो पदीय मर्यादा भुल्दा यस्ता नतिजा देखिने गरेका छन् ।

किन चिप्लिन्छन् उच्चपदस्थ ?

मूलतः आफ्नो पदीय मर्यादा ख्याल नगर्दा उच्चपदस्थहरू चिप्लने गरेका छन् । सँगै आफ्नो पद र शक्तिको आडम्बरका कारण उनीहरूमा गलत सोच आउने गरेको मनोसामाजिक विश्लेषकहरू बताउँछन् ।

सँगै, उच्चपदस्थलाई कमजोर बनाउन कतिपयले नियोजित रूपमा गलत प्रचारबाजी गर्ने गरेको तथ्य पनि सार्वजनिक भएको छ । यसर्थ, आरोपको पछि नलागी सत्यतथ्य बुझ्न जरुरी भएको विश्लेषकहरू बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असोज १४, २०७६ १५:१७