व्यवस्थाविरुद्धकाे आन्दोलनमा किन मौन छ कांग्रेस ?

A+ A A-

संसदको सबैभन्दा ठूलो र सत्तारुढ दल नेपाली कांग्रेस समसामयिक विषयमा ढिलो प्रतिक्रिया दिन्छ । बिहीबार गणतान्त्रिक व्यवस्थाको विरुद्धमा व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंको प्रदर्शन र त्यसको काउन्टरमा दोस्रो दल तथा प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेले सडक प्रदर्शन गर्दा पनि याे विषयमा कांग्रेसकाे धारणा आएकाे छैन ।

उनीहरूको प्रदर्शनबाट काठमाडौं उपत्यकाको शान्ति सुरक्षा मात्र खलबलिएको छैन, काठमाडौंका सडकमा बाक्लो सुरक्षाकर्मी तैनाथ छन् । एमालेले प्रदर्शन प्रदेशस्तरमा विस्तार गर्ने भनेर कार्यक्रममा अल्पविराम लगायो । तर, प्रसाईंको कार्यक्रम रोकिएको छैन । शुक्रबार तीनकुनेमा प्रदर्शन गर्ने भनेका उनलाई घर (भक्तपुर) मा 'नजरबन्द'मा राखिएको छ । उनका समर्थक भएको आशंकामा केहीलाई प्रहरीले धरपकडसमेत गरेको छ ।

गणतन्त्रसम्म आइपुग्दा प्रमुख राजनीतिक दलहरू कांग्रेस, एमाले र माओवादीले आफूलाई परिवर्तनको अगुवा मान्छन् । त्यसमा पनि प्राय: राजनीतिक परिवर्तनको नेतृत्व गरेको कांग्रेसले आफूलाई अरुको भन्दा बढी ‘क्रेडिट’ पाउनुपर्ने दाबी गर्छ ।

तर जनतालाई मुक्त आवाज बोल्न दिएको दाबी गर्ने कांग्रेस एमाले र प्रसाईंको सडक प्रदर्शनमा मौन छ । मानौँ, यसमा बोल्दा आफूलाई अबगाल आउँछ या मौन स्वीकृति दिएको छ । कांग्रेस प्रचार विभाग प्रमुख मीन विश्वकर्मा व्यक्तिगत रिसइबीलाई बहाना बनाएर सरकारविरुद्ध प्रदर्शन गर्नु अदूरदर्शिता रहेको बताउँछन् ।

‘अर्थतन्त्र कमजोर भएको, राजनीतिक अस्थिरता भइराखेको बेलामा परिवर्तन ल्याउन भूमिका खेल्ने राजनीतिक दलले यो तहको विरोधका कार्यक्रम नगरेर संसदभित्रबाट आफ्ना आवाज बुलन्द गर्नुपर्थ्यो । अरु दललाई पनि आऊ भन्नुपर्थ्यो । प्रसाईंसँगको व्यक्तिगत रिसइबीबाट सिर्जना भएको कुरालाई लिएर उनले व्यवस्थाविरुद्ध बोले भनेर सरकारविरुद्ध बोल्न खोज्नु अलि अदूरदर्शिता हो,’ उनले शिलापत्रसँग भने ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई सडक प्रदर्शन नगर्न सुझाएको विश्वकर्माले बताए । बिहीबारको सडक प्रदर्शनमा एमालेले प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई सुध्रन चेतावनी दिएको थियो । उसका नेता महेश बस्नेतले नसुध्रिए प्रधानमन्त्रीलाई माइतीघर या तीनकुनेमा पछार्ने ल्याकत राख्ने बताएका थिए ।

‘प्रधानमन्त्रीले ओलीलाई सम्झाउनुभएको हो कार्यक्रम नगर्नुस् भनेर । उहाँले निषेधित क्षेत्रमा गर्दिनँ, व्यवस्थित गर्छु, भड्किलो गर्दिनँ भन्नुभयो । यो बेलामा दलहरू जिम्मेवार हुनुपर्थ्यो,’ विश्वकर्माले भने ।

‘असंगठित भिड भएकाले केही पनि होइन भन्न मिल्छ । केही गर्न सक्छ भनेर अनुमानभन्दा बाहिर जान पनि सक्छ भन्ने आकलन गर्न सकिन्छ । संगठन हो भने लामो समय टिकिराख्ने र लडिरहने हुन्छ । कहिले पाँच सयको मास होला, कहिले पाँच हजारको होला । यो असंगठित भिड भएकाले यसको पछाडि केही छ भनेर अध्ययन गर्नुपर्ने अवस्था आएको छ,’ विश्वकर्माले भने, ‘देशभित्र मात्र छ कि बाहिर पनि छ । राजनीतिक शक्ति मात्र छ कि धार्मिक वा जातीय शक्ति छ । सरकारको विशेष निकायले अध्ययन गरिराखेको छ । दलहरूको संयन्त्रले हेरिरहेको छ । केही दिन पर्ख र हेरमा सरकार छ । हामी पनि त्यसमै छौँ ।’

प्रसाईंको बोली गलत छ भने पनि कांग्रेसले औपचारिक रूपमा बोलेको छैन । अहिले प्रसाईं प्रतिनिधि पात्र हुन् । यस्ता प्रदर्शन विगतमा पनि भएका छन् । यस्ता गतिविधि गम्भीर प्रकृतिको रहेको बुझाइ कांग्रेसको छ ।

‘कांग्रेस झिल्के पार्टी होइन । सामान्य विषयमा धारणा पेस गरिहाल्ने पार्टी पनि होइन । राजनीतिक र सैद्धान्तिक विषयमा अपिल गर्छौं । संविधान, कानुनविरुद्धका क्रियाकलाप नगर्न पहिले नै अपिल गरेका छौँ । एकै विषयमा पटकपटक बोलिरहन उचित हुँदैन,’ विश्वकर्माले भने, ‘बेठीक हो भनेर भनिरहेका छौँ । प्रसाईंको आफ्नो व्यावसायिक विषयलाई लिएर राज्यविरुद्ध भिड जम्मा पार्नु निन्दनीय छ । सरकारमा भएकाले यसको विपक्षमा छँदै छौँ, समर्थन गर्न सकिँदैन ।’

तातो विषयमा सामाजिक सञ्जालमा टिप्पणी गर्ने कांग्रेसका महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा पनि यस विषयमा सामाजिक सञ्जालमा मौन छन् । शुक्रबार महामन्त्री थापाले अर्घाखाँची पुगेर प्रतिक्रिया दिएका छन् । कांग्रेस संस्थापनइतर समूहका नेता शेखर कोइरालासमेत सार्वजनिक मञ्चमा व्यवस्थाको विरोधमा बोल्न उचित होइन मात्र भनेका छन् । उनी पनि मौन छन् ।

कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य नैनसिंह महर प्रसाईंले चलाएको अराजकतामा एमाले र माओवादीको पनि हिस्सेदारी रहेको दाबी गर्छन् । कांग्रेस अर्घाखाँचीको प्रथम जिल्ला सम्मेलनमा उनले राजाका नाममा भइरहेको अराजकताको जिम्मेवार मार्सी चामलको भात खाएर फोटो प्रकाशन गर्ने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रण्ड र पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली भएको बताए ।

‘दुर्गा प्रसाईं एमाले र माओवादी केन्द्रको पालनकर्ता हो । आज अराजकताको जिम्मेवार मार्सी चामलको भात खाएर फोटो प्रकाशन गर्ने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली हो र हुनुपर्छ,’ उनले भने, ‘दुर्गा प्रसाईं हालको अवस्थामा पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र एमाले अध्यक्ष ओलीको बराबर सम्पर्कमा छन् । उनीहरूको दोहोरो उक्साहटमा दुर्गा प्रसाईंले आन्दोलन गरिरहेका हुन् । यसमा राजाको पनि अप्रत्यक्ष साथ होला । तर, बढी भूमिका प्रचण्ड–ओलीकै छ ।’

प्रसाईंलाई प्रयोग गरेर प्रचण्ड र ओली एकअर्कालाई तर्साउन लागेको महरको भनाइ छ । ‘ओलीले वर्तमान सत्ताको खिलापमा दुर्गा प्रसाईंलाई प्रयोग गर्न चाहिरहेको देखिन्छ । प्रचण्ड दुर्गा प्रसाईंको माध्यमबाट ओलीलाई तर्साउन चाहन्छन् । प्रचण्ड र केपी ओलीका कमजोरीसँग दुर्गा प्रसाईं परिचित छन्,’ उनले भने ।

कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापा वर्तमान व्यवस्थाको विकल्प खोज्न लागे फेरि अर्को जुनी खेर जाने बताउछन् । ‘गल्ती र कमजोरीहरू भएका छन् । सच्याउने हो । तर, यो गल्तीको भारी व्यवस्थालाई बोकाएर हुँदैन । हाम्रो आस्थालाई बोकाएर हुँदैन । समस्या जहाँ छ, त्यहीँ सुधार गर्नुपर्छ,’ उनी भन्छन् ।

महामन्त्री थापा ०५९ सालमा राजा ज्ञानेन्द्र शाहले नेताहरूलाई थुनेर देश चलाउँछु भन्दा काठमाडौँमा दीपावली भएको स्मरण गर्छन् । ‘नेताहरू भ्रष्ट भए थुन्नुपर्छ, महाराज आए भन्दै दीपावली भएको थियो,’ उनले भने, ‘तर ०५९ मा दीपावली गर्ने जनता ०६२ को चैत पुग्दा नपुग्दै सडकमा आए । ३ वर्ष पनि थेगिएन तर नेपालको कति समय खेर गयो हेर्नुस् त ।’

राजा महेन्द्रले ०१७ सालमा बिपी कोइरालालाई थुनेर नेपालको ३० वर्ष खेर गएको महामन्त्री थापाले बताए । ‘अब व्यवस्था बदल्ने होइन । नेताहरूले आचरण बदले हुन्छ भने आचरण बदलौँ । नेता बदले हुन्छ भने ता बदलौँ ,’ उनले भने ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर ८, २०८० १९:१०