'पीडित त्रिपाल र कम्बल नपाएर तड्पिएका छन्, आएको राहत पनि एकद्वार भनेर सीडीओले थुपारेर राखे'

'पीडित त्रिपाल र कम्बल नपाएर तड्पिएका छन्, आएको राहत पनि एकद्वार भनेर सीडीओले थुपारेर राखे'

A+ A A-

बारेकोट, शुक्रबार राति ११ बजेर ४७ मिनेटमा गएको ६ दशमलव ४ म्याग्निच्युटको भूकम्पको इपिसेन्टर । जाजरकोटको बारेकोट- १, रामीडाँडा केन्द्रविन्दु भएर गएको भूकम्पबाट जाजरकोट र रुकुम पश्चिममा ठूलो भाैतिक तथा मानवीय क्षति पुगेको छ । भूकम्पबाट मृत्यु हुनेको संख्या १ सय ५३ पुगेको छ भने २ सयभन्दा धेरै घाइते छन् । सयाैँ घर भत्किएका छन् ।

मध्यरातमा मानिसहरू सुतिरहेका बेला भूकम्प गएकाले घरभित्र च्यापिएर धेरैको मृत्यु भएको छ । जाजरकोट भूकम्पको केन्द्रविन्दु बारेकोटमा मानवीय क्षति त भएन, तर भौतिक संरचनामा भने ठूलो क्षति पुगेको गाउँपालिकाका अध्यक्ष वीरबहादुर गिरी बताउँछन् । बारेकोट गाउँपालिकाकाको पछिल्लो अवस्थाबारे अध्यक्ष गिरीसँग शिलापत्रले गरेको संक्षिप्त कुराकानीको सम्पादित अ‌ंशः

कस्तो छ अहिले बारेकोट गाउँपालिकाको अवस्था ?

सिङ्गो बारेकोट भूकम्पबाट प्रताडित छ । १ हजार घर पूर्ण रूपमा क्षति भएका छन् । ती घरहरूमा दीर्घकालसम्म मानिसहरू बस्न मिल्ने स्थिति छैन । ठडिएका घरहरू पनि कतिबेला भत्किने हुन्, थाहा छैन । पुनर्निर्माण अघि नबढाएसम्म बारेकोटलाई सुरक्षित राख्न सकिने अवस्था छैन ।

भूकम्पको बढी प्रभाव कुन वडा वा गाउँमा छ ?

इपिसेन्टर नै यहीँ भएकाले सबै गाउँबस्ती प्रभावित हुने भई नै हाल्यो । त्यसमा पनि वडा नं १ को शिल्पाचौर गाउँ बढी प्रभावित छ । बयाला, लिम्सा गर्दै सबै ठाउँमा त्यस्तै स्थिति देखिन्छ । पहिले मानिसहरू डराएर घरभित्र जान्थे भने अहिले डराएर घरबाट भाग्नुपर्ने परिस्थिति बनेको छ ।

विपद्को कसरी व्यवस्थापन गरिरहनुभएको छ ?

सबै मानिसहरूलाई खुला आकाशमुनि बसाइरहेका छौँ । विभिन्न निकायहरूबाट आएका राहत सामग्रीहरू त्रिपाल, कम्बल बाँड्दै छौँ । पालिकाको तर्फबाट पनि सहयोग गर्दै सुरक्षित ठाउँमा राख्ने काम गरिरहेका छौँ ।

एकद्वार प्रणालीले पीडितहरूले राहत पाउन सहज भएको छ कि झन् अप्ठ्यारो छ ?

एकद्वार प्रणालीले हामीलाई निकै पीडा दिएको छ । पीडित त्रिपाल, कम्बल खाद्यान्न नपाएर तड्पिराखेका छौँ । सदरमुकाममा सीडीओले सबै कुरा होल्ड गरेर बसेका छन् । एकद्वार प्रणालीका नाममा राहत पुग्नैपर्ने ठाउँमा पुग्न नदिने काम भरहेको छ ।

तल हामी स्थानीय सरकार छौँ त । स्थानीय सरकारले दलाली गर्छ र ? हाम्रो पनि दायित्व हो नि नागरिकलाई सुरक्षित राख्ने । एकद्वार प्रणालीको नाममा सहज राहत वितरणको बाटो नै बन्द गरिएको छ ।

राहत आउने क्रम सुरु भएको छ ?

अहिलेसम्म रेडक्रसको मात्र राहत आइपुगेको छ । सरकारका मन्त्री/प्रधानमन्त्रीहरूले हेलिकोप्टर उडाइरहनुभएको छ । हेलिकोप्टरमा मन्त्री हैन, राहत सामग्री पठाउनुपर्‍यो ।

तपाईंले भनेअनुसार बारेकोटको स्थिति लामो समयसम्म अस्थायी बसोबास गर्नुपर्ने देखियो । यसको उपाय के हुन सक्छ ?

बारेकोट उच्च लेकाली क्षेत्र हो । हिउँपर्ने ठाँउ हो । केही सातापछि हिउँ पर्न थाल्छ । अहिले भएका र बाँडिएका पालले मात्र धान्दैन । त्यसका लागि के गर्ने ? अहिले नै सोच्नुपर्छ ।

प्रदेश र केन्द्र सरकारसँग समन्वय भएको छ ?

हामीले सहयोगको अपिल गरेका छौँ तर, प्रदेश र संघबाट हामीलाई खोज्ने काम भएको छैन । हाम्रो पीडा र अवस्था के छ भनेर प्रदेश र केन्द्रले बुझ्न सकेको छैन ।

तत्काल गर्नुपर्ने कामहरू केके हुन सक्छन् ?

तत्काल अत्यावश्यक कुराहरूको आवश्यकता छ । खाद्यान्न, पाल, कम्बल, भाँडाकुँडाको आवश्यकता छ । पुनर्निर्माणको अभियान सञ्चालन गर्नुपर्ने भयो । त्यो नगरी अर्को उपाय छैन । २०७२ सालको भूकम्पबाट शिक्षा लिएर राज्यले सुरक्षित आवासको अभियान चलाउनुपर्ने हो, चलाएन । त्यसको नियती अहिले भोग्दै छौँ । फेरि पनि त्यस्तो अभियान चलाउन सकेनौँ भने अर्कोपटक यस्तै क्षति बेहोर्नुपर्छ ।

भग्नावशेषमा रहेको खाद्यान्नलगायतका घरका सामग्री निकाल्ने काम के हुँदै छ ?

पुरिएको सामान निकाल्ने काम भइरहेको छ । नेपाली सेना, प्रहरी, राजनीतिक दलका नेता-कार्यकर्ता, स्थानीय सबै लागेर त्यो काम भइरहेको छ ।

राहतका लागि तत्काल गर्नुपर्ने काम के छ ?

एकद्वार प्रणालीबाट वितरण गरिएको राहत वितरण काम तत्काल पालिकास्तरमा झार्नुपर्छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, कात्तिक २०, २०८० १४:२८