माधव नेपालले १४ वर्षसम्म खुसी साट्न नसकेको ‘गौरीटार रंगशाला’को व्यथा

A+ A A-

सन्तान जन्माउनुअघि ‘व्यथा’ले च्यापेका महिलाको प्रशव पीडाको मापन हालसम्म हुन सकेको छैन, सायद हुँदैन पनि ।सार्वजनिक कार्यक्रमहरूमा सन्तान प्राप्ति गरेका महिलाहरूले व्यथा लागेको बेलाको प्रशव पीडाको अनुभव सुनाउँदा सबैले भन्ने गरेका छन्, ‘त्यो बेलाको पीडा म यहाँ व्यक्त गर्नै सक्दिँन ।’ हेटौँडाको एउटा रंगशाला (केन्द्रीय खेलकुद प्रतिष्ठान)लाई लिएर सम्भवतः नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का अध्यक्ष तथा पूर्वप्रधानमन्त्री माधव नेपाललाई यस्तै पीडा भएको हुनुपर्छ ।

पीडा पनि किन नहोस्, आफू प्रधानमन्त्री भएको बेला शिलान्यास गरेको हेटौँडा–६, स्थित गौरीटार रंगशाला १४ वर्षसम्म पनि अधुरै छ । नेपालले चार दिनअघि आफ्नो सामाजिक सञ्जालबाट प्रधानमन्त्री भएको बेला शिलान्यास गरेको गृहजिल्ला रौतहटस्थित गौर बहुप्राविधिक शिक्षालय गौरमा प्रमाणपत्र तहको नर्सिङ र फार्मेसी कार्यक्रमसँगै शैक्षिक सत्र २०८०/०८१ देखि मिडवाइफ्री सञ्चालन हुने भएछ भन्दै खुसी मनाए ।

नेपाललाई गौरीटार रंगशाला निर्माण भएकोमा पनि खुसी साट्न मन लाग्दो हो । तर, उनै प्रधानमन्त्री हुँदा २८ जेठ २०६६ मा शिलान्यास गरेको गौरीटार रंगशाला अझै अलपत्र छ । ५ वर्षमा सम्पन्न गर्ने भनेर शिलान्यास भएको रंगशाला १४ वर्षसम्म पनि बनेन् । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डपछि माधवकुमार नेपाल १ वर्ष प्रधानमन्त्री हुने सहमति भएको समाचार यसअघि नै सार्वजनिक भएका थिए । उक्त सहमति टिक्दो हो त, नेपाल दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री पनि बन्न सक्छन् ।

उनी दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बनिरहँदा १४ वर्षसम्म बन्न नसकेको गौरीटार रंगशालालाई हेरेर कति भावुक बन्छन् होला ? यसको उत्तर पाउन केही समय कुर्नुपर्ने हुन सक्छ । शुक्रबार हेटौँडाको सीमाचोकमा नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले गरेको जनसभालाई सम्बोधन गरेका नेपालले भनेका थिए, ‘देशमा तीव्र विकास आवश्यक छ । विकासलाई अगाडि बढाउन हामी तयार छौँ ।’ उनै नेपालको भाषणले भने करिब ६ किलोमिटरको दूरीमा रहेको गौरीटार रंगशालाले गिज्याइरहेको थियो ।

गौरीटार रंगशाला शिलान्यास गरे यता नेपालको सत्ता वरिपरि नै थिए । तर, उनी सत्ता वरिपरि घुमिरहँदा गौरीटारको वालभित्र झाडी झाँकिएको थियो । २०७४ मा आएर प्रदेश सरकार स्थापनापछि प्रथम मुख्यमन्त्री डोरमणि पौडेलले गौरीटार रंगशालाको काम अगाडि बढाएका थिए । प्रदेश सरकारले क्रमागत योजनाअन्तर्गत् निर्माण कार्य अगाडि बढाउँदा पनि केन्द्रीय खेलकुद प्रतिष्ठान (गौरीटार रंगशाला) अझै अपूर्ण छ ।

हेटौँडामा प्रथम अन्तरनगर खेलकुद प्रतियोगिता–२०३९ हुने समयमै गौरीटारमा अत्याधुनिक सुविधा सम्पन्न रंगशाला निर्माण गर्ने घोषणा गरिएको थियो । चार दशक अघि गौरीटार रंगशालामा खेलकुदको अभ्यास गर्ने सपना देखेका कतिपय खेलाडीले यो संसारबाट बिदा लिइसकेका छन् भने कतिपय खेलाडीले खेलजीवनबाट सन्यास लिइसकेका छन् ।

राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रियस्तरका खेलकुद प्रतियोगितामा सहभागी हुने नेपाली खेलाडीलाई बन्दप्रशिक्षणमा राख्न भन्दै गौरीटार रंगशाला बनाउन थालिएको हो । शिलान्यासकर्ता नेपालकै राजनीति उथलपुथल भइसक्यो तर, एउटा देशकै महत्वपूर्ण खेलकुद संरचना भने अझै अपूर्ण छ । तत्कालीन राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्ले पाँच वर्षभित्र निर्माण सक्ने गरी २ अर्ब ५० करोडको लागतमा काम सुरु गरेपनि गौरीटार रंगशाला लामो समयसम्म कम्पाउण्डभित्र खुला मैदानमा सीमित बनेको थियो ।

विगतमा यहाँभित्र खेलाडीका लागि बनाइएका होस्टल ‘भुतघर’ जस्तै बनेका थिए । हाल होस्टललाई प्रदेश खेलकुद विकास परिषद्ले आफ्नो कार्यालयको रूपमा प्रयोग गरिरहेको छ । पाँच वर्षभित्र सञ्चालनका लागि तयार गर्ने भनिए पनि केन्द्रीय खेलकुद प्रतिष्ठान आयोजनाले बजेट नै पाएन । जसका कारण निर्माण थालेको १४ वर्ष बितिसक्दा पनि केन्द्रीय खेलकुद प्रतिष्ठानमा बन्द प्रशिक्षणका लागि पूर्वाधार तयार हुन नसकेको हो । महत्वको योजनामा बजेटले निरन्तरता नपाउँदा देशका थुप्रै पूर्वाधार निर्माण अलपत्र छन् ।

जसमध्ये खेलकुद क्षेत्रमा कोसेढुंगा सावित हुने गौरीटार रंगशालाको योजना भने कछुवाको गतिमा अगाडि बढिरहेको छ । यहाँ फुटबल, भलिबल, क्रिकेटका लागि मैदान, स्विमिङ पुल, छात्र र छात्रा होस्टल, प्रशासनिक भवनलगायतको संरचना निर्माण गर्ने राखेपको योजना थियो । योजना पूरा गर्न विगतमा सरकारले ८ वर्षमा ५ करोड बजेट छुट्यायो ।

यही बजेटबाट ब्वाइज होस्टल, कम्पाउन्ड वाल र गेट निर्माण गरियो । मुलुकमा संघीयता आएपछि बागमती प्रदेश सरकारले क्रमागत बजेटबाट फुटबल ग्राउन्ड, रनिङ ट्रयाक सिन्थेटिक, भीआईपी प्याराफिट र लाइटिङ गर्नेगरी ९० करोड रुपैयाँको लागत अनुमान तयार पारेको छ । १३ करोड ३८ लाख रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भई केसी–सप्तकोसी–ओमसाई जेभीले फुटबल ग्राउन्ड, रिटेनिङ वाल, रनिङ ट्रयाक र भिआईपी प्याराफिट निर्माणको काम गरिरहेको छ ।

सामाजिक विकास मन्त्रालय हेटौँडाका सूचना अधिकारी कृष्ण आचार्यले एकै वर्षमा पर्याप्त बजेट दिन नसकिने र बजेट भए पनि एकै वर्षमा काम सम्पन्न हुन नसक्ने अवस्थाले गर्दा प्रदेश सरकारबाट बहुवर्षीय क्रमागत आयोजनाको रूपमा स्वीकृत गरेर काम गरिरहेको बताए । उनले डीपीआरअनुसार हरेक वर्ष बजेट छुट्याएर काम गरिरहेको जानकारी दिए । क्रिकेट मैदानका लागि ७१ करोड १९ लाख र स्विमिङ पुल निर्माणका लागि ५० करोड ३२ लाख रुपैयाँ लाग्ने अनुमानसहित डीपीआर तयार भएको छ ।

प्रदेश खेलकुद विकास परिषद् मार्फत खर्च गर्ने गरी यसवर्ष स्विमिङ पुल निर्माण गर्न ३ करोड र क्रिकेट मैदान निर्माण गर्न ४ करोड रुपैयाँ बजेट छुट्याइएको छ । गौरीटारमा कभर्डहल, पौडीपोखरी, महिला तथा पुरुषको छुट्टाछुट्टै आवास कक्ष, रिक्रिएशन कक्ष, औषधोपचार कक्ष र प्रशासनिक भवन निर्माण गरिने बताइएको छ । शिलान्यास गर्ने समयमा तयार गरिएको गुरुयोजना अनुसार अहिले काम हुन सकेको छैन । जति बजेट निकाशा भयो त्यसैअनुरूपको काम गर्ने गरी योजना बनाइएको छ ।

प्रतिष्ठान निर्माणमा देखिएको सुस्तताले खेलाडी र खेल क्षेत्रका अगुवा चिन्तित छन् । समयमै संरचना तयार नहुँदा खेलाडी उत्पादन र खेलाडीहरूको क्षमता विकासमा बाधा पुगेको जिल्ला खेलकुद विकास समिति अध्यक्ष भेष खड्गी बताउँछन् । उनले खेलकुदका संरचना निर्माणमा तीनै तहका सरकारले तदारुकता देखाउनुपर्ने बताए ।

गौरीटार रंगशालामा बागमती प्रदेश सरकारले करिब ९० करोड रुपैयाँ बराबरको भौतिक पूर्वाधार निर्माण गर्ने गरी डीपीआर तयार गरेको हो । एउटा खेलकुद संरचना नबन्दा प्रदेश खेलकुद विकास परिषद्ले क्लबको मैदानमा प्रदेश खेलकुद प्रतियोगिता आयोजना गरिरहनुपरेको छ । निर्माणाधीन अवस्थामा रहेकाले गौरीटार रंगशाला हालसम्म खेल्नलायक छैन । प्रदेश खेलकुद प्रतियोगिता दुईपटक हेटौँडा–५ स्थित पिप्ले क्याम्पा रंगशालामा आयोजना गरिएको थियो ।

गौरीटार रंगशालामा यसअघि राष्ट्रिस्तरको महिला फुटबल भएको थियो । त्यसयता यहाँ महत्वपूर्ण खेल हुन सकेको छैन । अन्तर्राष्ट्रियस्तरको क्रिकेट रंगशाला निर्माण गर्न जग्गाको खोजीमा लागेको धुर्मुस–सुन्तली फाउन्डेशनले पनि २०७४ सालमा हेटौँडाको गौरिटार रंगशालाको जग्गा अवलोकन गरेको थियो । केन्द्रीय खेलकुद प्रतिष्ठानअन्तर्गतको जग्गामा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रंगशाला निर्माणको लागि सम्भाव्यताको खोजीमा टोली हेटौँडा आएको थियो । गौरीटार रंगशालाको जग्गामा कुरा नमिलेपछि फाउण्डेसनले चितवनमा गौतम बुद्ध अन्तराष्ट्रिय क्रिकेट रंगशाला निर्माण थालेको हो ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज २२, २०८० ०६:४६