रास्वपाका नेता र सांसदसँग जनताको गुनासो- प्रदेशको अनुभूति गर्न पाइएन

रोल्पाको लिबाङमा सभापति रवि लामिछाने । तस्वीर : लामिछानको फेसबुकबाट ।

A+ A A-

‘शासकीय स्वरुपमा प्रश्न छन् । संविधानमा विमति राख्नेहरू छन् । समाधान लोकतान्त्रिक पद्धतिबाट गर्नुपर्छ । ब्यालेटबाट परिवर्तन गर्न सकिन्छ,’ पार्टीको दस्तावेजलाई मूर्त रूप दिन जनस्तरबाट सुझाव संकलन गर्न रोल्पाको थवाङ पुगेका सभापति रवि लामिछानेले भने ।

परिवर्तनका लागि रोल्पालीले रगत बगाएका छन्, शहीद बनेका छन् । रोल्पालीले ज्यानको आहुति दिए । तर, परिवर्तनको आभास नपाएको अनुभूति जनताले सभापति लामिछानेसँग साटेका छन् । नेताले सपना र आश्वासनको पोका मात्र देखाएको रोल्पाली जनताको निचोड छ ।

०००

रोल्पा मात्र होइन, रास्वपाका नेता तथा सांसद पहिलो चरणमा १९ जिल्ला पुगेका थिए । गाउँगाउँ पुगेका रास्वपाका नेतासँग अधिकांश जनताले उस्तै मर्म सुनाएका छन् । ‘चुनाव जितेपछि नेता गाउँ नफर्किने गरेको गुनासो धेरै आयो । परिवर्तनका लागि लडेकाहरूको अवस्थामा खासै परिवर्तन आएको रहेनछ,’ कर्णालीको कालीकोट पुगेका रास्वपाका महामन्त्री डा. मुकुल ढकालले भने, ‘प्रदेशको अनुभूति गर्न नपाएको अधिकांश जनताको गुनासो थियो ।’

प्रदेश संरचनाले काम नगरेको जनताको निष्कर्ष रहेको बताउँछन् महामन्त्री ढकाल । ‘अधिकांशले प्रदेश खारेज गर्नुपर्छ भन्ने मत राख्नुभयो । भ्रष्टाचारको अन्त्य र धर्मको नाममा राजनीति गर्न नहुने सुझाव जनताले दिए,’ ढकाल भन्छन् ।

उनका अनुसार, स्थानीय पालिकालाई भने प्रभावकारी बनाउनुपर्ने राय जनताले दिएका छन् । ‘पालिका ठीक छ, अझै राम्रो बनाउनुपर्छ भन्ने सुझाव जनताको छ । कतिपयले पालिकाको नाम फेर्नुपर्ने प्रस्ताव पनि आयो । नगरपालिका भनिएको छ तर सेवा सुविधा केही छैन । नगरपालिकाको सट्टा गाउँपालिकामा झार्नुपर्ने तर्क थियो,’ ढकाल भन्छन् ।

०००

चीनसँगको सीमा नाका जोडएको रसुवा पुगेका थिए सांसद शिशिर खनाल । उनलाई पनि जनताले प्रदेशसँग जोडिन नसकेको गुनासो राखेका थिए । ‘वडा पालिका हुँदा सहज भएको तर प्रदेशसँग जोड्न नसकिएको गुनासो आयो । धेरैले प्रदेशको अनुभव गर्न नपाइएको बताउनुभयो,’ खनाल भन्छन् ।

रसुवाका जनताले युवा पलायनको विषयमा प्रश्न गरेको बताउँछन् खनाल । ‘युवा पलायनको चिन्ता धेरैमा दखियो,’ उनी भन्छन् । पर्यटनको अथाह सम्भावना भएर पनि विकास हुन नसकेको निचोड जनताको छ ।

‘पर्यटनको सम्भावना छ । तर, धुन्चेदेखि रसुवागढी नाकासम्मको बाटो खराब छ । नेपालतर्फ चिन्ताजनक छ । उता चीनतर्फ भव्य संरचना बनेको छ । बाटो पनि राम्रो छ । हाम्रोतर्फ अन्तर्राष्ट्रिय नाका भन्न पनि लाजमर्दो स्थिति रहेछ,’ उनी भन्छन्, ‘यसलाई सुधार गर्न जनताको सुझाव आएको छ ।’ रसुवाको सदरमुकाम धुन्चे पनि हिजोआज सुनसान बनेको अनुभव सुनाउँछन् खनाल ।

‘पहिले जिल्ला सदरमुकाम आएर बस्थे । अहिले पालिकाबाट नै काम हुने भएपछि सदरमुकाम सुनसान बनेको रहेछ । पालिका भएपछि सदरमुकाम ओझेलमा परेको रहेछ,’ उनी भन्छन् ।

379637801_707920307873107_3540821309952321055_n1696231585.jpg

०००

प्रशिक्षण विभागका सचिव कमल सुवेदी रौतहट पुगेका थिए । उनी १६ वटा नगरपालिका र दुईवटा गाउँपालिका गरी १८ वटा पालिकामा पुगेका थिए । गौर घटना अझै पनि जनताले बिर्सन नसकेको अनुभूति उनीसँग साटेका छन् । ‘गौर घटना र अफताव आलम प्रकरणले अझै जनतामा तरंग रहेछ । सुरक्षित रहन राजनीतिमा जोडिनुपर्ने गुनासो जनताबाट आयो,’ सुवेदी भन्छन् । भूमिहीन, सुकुम्बासी, मिटरब्याजलगायतको समस्याबाट पिल्सिएको गुनासो आएको बताउँछन् उनी ।

‘खान, लगाउन, बस्न नपाउने गुनासा छन् । रोजगारको समस्या, विदेश जान कठिनाइ हुने गरेको जनगुनासो आयो,’ सुवेदी भन्छन्, ‘स्वास्थ्य र शिक्षाको अवस्था पनि नाजुक रहेछ,’ उनले भने ।

तराईका जनताले पनि प्रदेश संरचानाको विषयमा प्रश्न उठाएको सुवेदी बताउँछन् । ‘पालिका ठीक छ तर प्रदेश खारेज गर्नुपर्ने सुझाव आयो । मन्त्री र सांसद धेरै भएकाले घटाउनुपर्ने सुझाव आएको छ,’ उनी भन्छन्, ‘धार्मिक विषयय राजनीतिमा प्रवेश गराउन नहुने धारणा जनताबाट आएको छ ।’

०००

संगठन विभागका सचिव शंकर श्रेष्ठ पूर्वको इलाम पुगेका थिए । पूर्वका जनताले पनि प्रदेशमा असन्तुष्टि राखेको बताउँछन् श्रेष्ठ । ‘प्रदेशमा जनताको असन्तुष्टि देखियो । स्थानीय तहको संख्या घटाएर प्रशासनिक खर्च पनि घटाउन सकिने सुझाव आएको छ । त्यो खर्च जनताको हितमा लगाउनुपर्ने राय आयो,’ उनी भन्छन् । प्रदेशको नाम कोशी राखेपछि पहिचानको आन्दोलन चलिरहेकाले सबैको भावना समेट्ने गरी नाम राख्नुपर्ने सुझाव जनताले दिएका छन् ।

‘किँरात सभ्यताको थलो भएकाले पहिचानको सम्बोधन हुनुपर्छ भन्ने तर्क पनि आएको छ । कोशीको सट्टा सबैले स्वीकार गर्ने नाम राख्नुपर्नेमा अधिकांशको जोड छ,’ श्रेष्ठ भन्छन् । धर्मलाई स्वतन्त्र भनेर उल्लेख गर्नुपर्ने सुझाव जनताले दिएको बताउँछन् उनी । इलाममा व्यावसायिक खेती भइरहेकाले बजारको व्यवस्थापनमा जनताले जोड दिएका छन् ।

०००

सुझाव संकलन गर्न गाउँगाउँ पुगेका रास्वपा नेता सांसदलाई ‘स्टन्ट’ गरेको आरोप पनि लाग्यो । सांसद तोसिमा कार्की सुझाव संकलन गर्न डोटी पुगेकी थिइन् । र, उनले दलितको हातबाट पानी पीएको विषय विवादित पनि बन्यो । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले दस्तावेज लेखनका लागि जनस्तरबाट सुझाव संकलन गर्न नेता–सांसद ३ असोजदेखि ७ असोजसम्म गाउँगाउँ पुगेका थिए । पहिलो चरणमा १९ जिल्ला पुगेका नेताहरूले यो अभियानलाई निरन्तरता दिने निर्णय रास्वपाले गरेको छ । ‘जनआवाज सुन्ने कार्यक्रम प्रभावकारी रहेको र यस्तो कार्यक्रमलाई पार्टी जीवनकालमा निरन्तरता दिने निर्णय गरेका छौँ,’ प्रवक्ता ढकालले भने ।

अब दस्तावेजका लागि बौद्धिक वर्गसँग पनि विमर्श गर्ने निर्णय रास्वपाले गरेको छ । ‘पार्टीको राजनीतिक दस्तावेज निर्माणका लागि विभिन्न क्षेत्रका विज्ञ, बौद्धिक, पेसा व्यवसायीहरूसँग पनि छलफल गर्ने गरी नीति विचार मन्थन कार्यक्रम आयोजना गर्ने निर्णय गरेका छौँ,’ ढकालले भने । त्यसका लागि सांसद डा.स्वर्णिम वाग्लेको संयोजकत्वमा समिति गठन गर्ने निर्णय रास्वपाले गरेको छ । रास्वापको नीति तथा विचार विभागले तयार पारेको ‘नयाँ युगको संकल्प’ दस्तावेजमा सदस्यहरूले विरोध गरेपछि दस्तावेजलाई परिमार्जन गर्न लागिएको हो ।

‘नयाँ युगको संकल्प’ मा दश वर्षसम्म दलको सदस्य नभएको राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति खारेज, प्रतिनिधिसभा र राष्ट्रियसभा सदस्यको संख्या घटाउने, प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रधानमन्त्री, १५ सदस्य मन्त्री, प्रदेश खारेज, प्रदेश गभर्नर कायम, संवैधानिक परिषद् खारेज, राइट टु रिजेक्ट र राइट टु रिकललगायतको व्यवस्था राखिएको थियो । ३९ केन्द्रीय सदस्य र २१ सांसद रहेको रास्वपामा अधिकांश सदस्यले दस्तावेज अस्वीकार गरेपछि परिमार्जन गर्न सुझाव संकलनमा रास्वपा जुटेको हो ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज १५, २०८० १३:३९