साना हतियारका ठूला अपराध : नियन्त्रण गर्न प्रहरीलाई धौधौ

A+ A A-

पछिल्लो समय भइरहेका अपराधमा साना हतियारको प्रयोग बढेको छ । प्रदेश ५ मा भएका आपराधिक घटनालाई हेर्दा जिल्लाका सीमावर्ती क्षेत्रमा अवैध रूपमा राखिएका साना हतियारको प्रयोगले अपराध भइरहेको पाइएको छ । खुला सीमा र सहज रूपमा नेपालमा भित्रिने भएकाले त्यस्ता हतियार सुरक्षा चुनौतीको रूपमा रहेको प्रहरी अधिकारीहरु बताउँछन् । भारतीय सीमासँग जोडिएका जिल्लामा छ्यापछ्याप्ती पाइने साना हतियार र यसको किनबेचले झनै सुरक्षा चुनौती बढाइरहेको प्रहरी अधिकारीहरू बताउँछन् ।

साना हतियारको प्रयोगले भएका अपराधका केही उदाहरण हेरौंः

घटना १ः १३ चैतमा बुटवल १ गढिटोलमा गोली प्रहारबाट फिरोज खानको हत्या भयो । श्रीमती साइना खातुनकै योजनामा आफ्नै भिनाजुसँग मिलेर पतिको हत्या गर्न लगाएको अनुसन्धान खुल्यो । खानलाई गोली प्रहार गरी भागेर भारत पसेका खातुनका भिनाजु कादिर अन्सारीलाई प्रहरीले पक्राउ गर्न सकेको छैन ।

घटना २ः १७ चैतमा गते कपिलवस्तु कृष्णनगर नगरपालिका–१० विद्यानगरमा ४५ वर्षीय पारस पुरीको घरबाहिर बोलाई हत्या भयो । उनको उपचारका क्रममा लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा मृत्यु भयो । सो हत्यामा संलग्न अझैसम्म पक्राउ परेका छैनन् । गतवर्ष नै कपिलवस्तुको शुद्धोधन–४, मोतिभारीका २८ वर्षीय दीपेन्द्र चौधरीको हत्या भएको थियो ।

घटना ३ः गत असारमा रूपन्देहीको गैडहवामा अज्ञात समूहले गोली हानेर ४ लाख ६३ हजार रुपैयाँ लुटेको थियो । गैडहवा ताल सरसफाइ समितिको रकम लिएर आएकी गैडहवा गाउँपालिका–४ की रेशमकुमारी मल्लबाट रकम लुटिएको थियो । लुम्बिनीस्थित कृषि विकास बैंकबाट निकालेको सो रकम मोटरसाइकलमा आएका व्यक्तिले गोली चलाएर लुटेको प्रहरीले जनाएको छ । मल्लले आफ्नो २ लाख र बाँकी ताल सरसफाइ समितिको रकम गरी ४ लाख ६३ हजार बोकेकी थिइन् ।

घटना ४ः गत आइतबार रूपन्देहीको ओमसतिया गाउँपालिका–५ का महेन्द्र कुर्मीलाई बैंकबाट पैसा लिएर घरतर्फ फर्किंदै गर्दा आइतबार रोहिणी–३ मा अज्ञात समूहले गोली प्रहार गरी हत्या गर्यो । कुर्मीलाई ३ राउन्ड गोली प्रहार गरी उनको साथमा रहेको ५ लाख रुपैयाँ लुटियो । सो हत्यामा संलग्नलाई रूपन्देही प्रहरीले पक्राउ गर्न सकेको छैन ।

प्रहरीका अनुसार यी सबै घटनामा साना हतियारको प्रयोग भएको र त्यस्ता हतियार नै बढी मात्रामा अपराधीहरूले प्रयोग गर्ने गरेको पाइएको प्रहरीको भनाइ छ । ‘भारतबाट हतियार ल्याउने र गोली प्रहार गरेलगत्तै अपराधीहरू भारततर्फ जाने गरेका छन्,’ प्रदेश ५ प्रहरी कार्यालयका प्रमुख सुरेश विक्रम शाहले भने ।

प्रदेश ५ मा कति भए हतियार बरामद

प्रदेश प्रहरी कार्यालय प्रदेश ५ को तथ्यांकअनुसार आर्थिक वर्ष ०७४/०७५ मा कटुवा पेस्तोल २६ वटा, सोही पेस्तोलमा लाग्ने २३ वटा गोली बरामद गरेको छ । त्यसबाहेक एसएसए पेस्तोल एउटा, इटालियन पेस्तोल १, रिभल्वर १ र भरुवा बन्दुक ३८ वटा बरामद गरेको प्रदेश प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायव उपरीक्षक नवराज पोखरेलले जानकारी दिए । ‘तुलनात्मक रूपमा हेर्दा गएको आर्थिक वर्षमा केही हतियारहरू बरामद भएको कमजस्तो देखिन्छ । तर, अपराधीले साना हतियार प्रयोग गर्ने र आफैंले पेस्तोल लगेका कारण हाम्रो तथ्याङकमा आउँदैन,’ उनले भने ।

त्यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा प्रदेश नं. ५ का १२ जिल्लाबाट २ सय १६ थान भरुवा बन्दुक बरामद भएको तथ्यांकमा उल्लेख छ । त्यसबाहेक घरेलु रिभल्वर २ थान, यूएसए अटो पेस्तोल ६ वटा, यूएसए म्याग्जिन ४ थान, कटुवा पेस्तोल ९ वटा, एयर पेस्तोल २ वटा बरामद भएको प्रदेश प्रहरी कार्यालयले बताएको छ ।

त्यसैगरी एसएमजी २ वटा, कटुवा रिभल्वर १ र ३०३ राफलको गोली १४ वटा बरामद भएको डीएसपी पोखरेलले बताए ।

५ हजारदेखि ६० हजारसम्ममा पाइन्छ हतियार

घरेलु हिंसाबाहेक हुने अपराधका घटनामा साना हतियारको प्रयोग हुन्छ । त्यस्ता हतियार भारतमा ५ देखि बढीमा ५० हजार रुपैयाँसम्म पर्ने गर्दछ । खुल्ला सिमानाका कारण अपराधीहरूले सजिलै भित्र्याउने त्यस्ता हतियार प्रहरीले सजिलैसँग भेट्टाउन सक्दैन । जसका कारण साना हतियार प्रहरीका लागि सुरक्षा चुनौती बनिरहेको छ ।

‘साना हतियार लुकाउन पनि सजिलो, त्यसमाथि सस्तोसमेत भएपछि अपराधीहरूले आँखा छलेर र कतै खेतैखेतको बाटो प्रयोग गरेर नेपालमा हतियारमा भित्रिएका छन्,’ शाहले भने– ‘अहिले त अपराध गर्ने (सुटर) समेत भारतबाट नेपालमा आउन थालेका छन् ।’

त्यसैगरी, कटुवा पेस्तोल भारतको रक्सौल, रूपैडियालगायत सीमाक्षेत्रमा ४ हजारदेखि ६ हजार रुपैयाँमा पाइने प्रहरीहरू अधिकारीहरू बताउँछन् । त्यहाँबाट नेपालको तराईसम्म आउँदा उक्त पेस्तोलको ८ हजारदेखि १० हजार पर्छ भने त्यही हतियार काठमाडौंसम्म आइपुग्दा १५ देखि २० हजारमा विक्री हुने गर्छ । त्यसैगरी, सिक्सर पेस्तोलको भारतमा १० हजारदेखि १२ हजार रुपैयाँ पर्छ । खरिद गरी तराई क्षेत्रमा आइपुग्दा ३० देखि ४० हजारसम्म पुग्छ भने काठमाडौंमा उक्त हतियार मूल्य ५० देखि ६० हजार रुपैयाँमा पाइन्छ ।

यसैगरी आधुनिक पेस्तोल भारतमा २० देखि ३० हजारमा खरिद हुन्छ । तराईमा आउँदा ३५ देखि ५० हजार पुग्छ भने काठमाडौंमा आउँदा त्यो हतियार १ लाख रुपैयाँसम्ममा खरिद–विक्री हुने प्रहरी बताउँछ ।

प्रदेश ५ मा दुई वर्षमा बरामद भएका हातहतियारको तथ्यांक यस प्रकार छ :