दक्षिण चीन सागर पूरै दावी गर्ने चीनले जल क्षेत्रमा हाल्न थाल्यो घेरा, विरोधमा उत्रियो फिलिपिन्स

दक्षिण चीन सागर ३५ लाख वर्ग किलोमिटरमा फैलिएको जलक्षेत्र हो । यो सागर समुद्री व्यापारको एउटा प्रमखु जलमार्गको रूपमा परिचित छ । बर्सेनि खर्बौं डलरको कारोबार हुने याे जलक्षेत्र सबैको रणनीतिक चासोको रूपमा रहँदै आएको छ ।

चीन एक्लैले यो सागरको ९० प्रतिशत जलमा आफ्नो हक भएको दावी गर्छ । त्यस कारण उसले यस विवादित जलक्षेत्रमा कृत्रिम टापुको निर्माण गरेर सेना तथा हतियारहरू तैनाथ गरेको छ ।

तर दक्षिण चीन सागर आफ्नो भएको दावी गर्ने अन्य मुलुकहरू पनि छन् । उनीहरूले चीनको यस कार्यको विरोध गर्दै आएका छन् । ब्रुनाई, मलेसिया, फिलिपिन्स, ताइवान, इन्डोनेसिया र भियतनामले पनि यो सागर आफ्नो भएको दावी गर्छन् ।

यस्तोमा चीनले दक्षिण चीन सागरमा फ्लोटिङ ब्यारियर राखिदिएको छ । अन्य देशका डुंगाहरू दक्षिण चीन सागरमा माछा मार्न नआउन् भनेर चीनले जलक्षेत्रमा अवरोध खडा गर्न फ्लोटिङ ब्यारियर विछ्याएको हो ।

केही समय अगाडि मात्र चिनियाँ तटरक्षकको जहाजले दक्षिण चीन सागरमा चीनको मात्र नभएर आफ्नो पनि अधिकार भएको बताउने राष्ट्र फिलिपिन्सको जहाजलाई आक्रमण गरेको थियो ।

चिनियाँ जहाजले फिलिपिन्सको जहाजलाई पानीको फोहराले आक्रमण गरेको भिडियो सार्वजनिक भएको थियो । यतिबेला आफ्ना जहाजहरूलाई माछा मार्न नदिन समुद्रमा अवरोध खडा गरेपछि फिलिपिन्सले फेरि चीनको विरोध गरेको छ । चीनले अन्तर्राष्ट्रिय जलक्षेत्रमा दादागिरी देखाएको फिलिपिन्सको आरोप छ ।

फिलिपिन्सका तटरक्षक तथा ब्यूरो अफ फिसेरीज एन्ड अक्वेटीक रिसोर्सेसले चीनको विरोध गर्दै भनेको छ, ‘हामी चीनको घोर भत्सर्ना गर्छौ‌ । चीनले फिलिपिन्सका माछामार्ने डुंगालाई समुद्रमा पस्न नदिनुले माछा मारेर खानेहरूको जीवनमा नकरात्मक असर गर्नेछ ।’

सार्वजनिक भएको भिडियोमा पनि फ्लोटिङ ब्यारिएर तैरिएको देख्न सकिन्छ । फिलिपिन्सले चीनले प्रस्तुत गरेको चुनौतीको सामना गर्न अन्य सरकारी र विदेशी एजेन्सीसँग मिलेर काम गर्ने बताएको छ ।

दक्षिण चीन सागरमा अमेरिकाको पनि उपस्थिति रहँदै आएको अवस्था छ । खुला इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रको वकालत गर्ने अमेरिकाले आफ्ना सहयोगी राष्ट्रको सुरक्षाका लागि भन्दै यस विवादित जल क्षेत्रमा सैन्य अभ्यास गर्दै आएको छ । चीनले भने अमेरिका यस क्षेत्रको दावीकर्ता नभएको र उसले यस क्षेत्रमा सैन्य अभ्यास गर्नु अन्तर्राष्ट्रिय कानुनको उल्लंघन भएको बताउँछ ।

तर, अन्य दावीकर्ता राष्ट्रहरूले अमेरिकाको उपस्थितिलाई स्वागत गरेको अवस्था छ । अन्तर्राष्ट्रिय अदालतले पनि सन् २०१६ मा दक्षिण चीन सागरलाई चीनले दाबी गर्नु अवैधानिक र आधारहीन कार्य भएको बताएको थियो ।

चीनले भने दक्षिण चीन सागरको विषय आन्तरिक मामिला भएकाले यस विषयमा हस्तक्षेप नगर्न अमेरिकालाई चेतावनी दिँदै आएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज ८, २०८० १५:१६