कांग्रेस भ्रातृसंस्थाः भएका सबै भद्रगोल, १९ पाइपलाइनमा

A+ A A-

कानुनी शासन र लोकतान्त्रिक मूल्य मान्यतालाई आफ्नो मूल मन्त्र बनाएको नेपाली कांग्रेसले विधान बमोजिम अधिकांश भ्रातृ संस्थाको महाधिवेशन गरी व्यवस्थित गरी नसक्दै १९ भ्रातृ तथा शुभेच्छुक संस्था दर्ताको तयारी गरेको छ ।

भ्रातृ संस्थाको तुलनामा शुभेच्छुक संस्थाले भने नियमित महाधिवेशन गरी आ–आफ्ना गतिविधिलाई निरन्तरता दिएका छन् ।

कांग्रेसका १३ भ्रातृ संस्थामध्ये नेपाल महिला संघ, नेपाल मुस्लिम संघ र नेपाल मगर संघले मात्र निर्धारित समयमा महाधिवेशन गरेका छन् । बाँकी १० भ्रातृ संस्थामध्ये अधिकांशले निर्धारित समय गुजारेको १५ बर्ष वितिसक्दा पनि महाधिवेशन गरेका छैनन । नेपाल तरुण दल ४ पदाधिकारीमा सीमित छ ।

तरुण दलका अध्यक्ष जीतजंग बस्नेतले महासचिव भुपेन्द्रजंग शाहीलाई साधारण सदस्यबाट हटाए पछि ३ सदस्यमा सीमित रहेको बेला पार्टी शीर्ष नेता यतिबेला दैनिक जसो निवेदन दिएका १९ भ्रातृ तथा शुभेच्छुक संस्थालाई दर्ता गर्ने वा नगर्ने भन्ने विषयको छलफलमा जुटेका छन् ।

पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवासहितको उपस्थितिमा पार्टी केन्द्रीय कार्यालयमा हुने गरेको शीर्ष नेता र पदाधिकारीहरुको बैठकले संगठन बिस्तारको लागि निबेदन दिएका संगठित संस्थालाई दर्ता गर्ने तयारी गरिरहँदा अस्तित्वमा रहेका भ्रातृ संस्थाको विषयमा भने निष्कर्ष निकाल्न सकेका छैनन् ।

नेपाली कांग्रेसका तीन भ्रातृ संस्था नेपाल किसान संघ र नेपाल आदिवासी÷ जनजाति संघले १५ वर्षदेखि, भूतपूर्व सैनिक संघ, नेपाल तामाङ संघ, नेपाल ठाकुर समाज र राष्ट्रिय लोकतान्त्रिक अपांग संघले १० वर्षदेखि र नेपाल दलित संघले ७ वर्षदेखि महाधिवेशन गरेका छैनन् ।

कांग्रेसले देशब्यापी रुपमा राष्ट्रिय जागरण अभियान २४ भदौदेखि ७ असोजसम्म सञ्चालन गरिरहेको बेला पार्टी शीर्ष नेता र भातृ संस्थाको विधानलाई एकरुपता दिने उद्देश्यले एनपी साउद नेतृत्वको समितिले विधान निर्माणको गृहकार्य गरिरहेको छ ।

समितिले विगत चार वर्षदेखि भ्रातृ संस्था र शुभेच्छुक संस्थाको रुपमा काम गर्न पाउँ भनी निवदेन दिएका १९ संस्थाको छानबिन र अध्ययन गरिरहेको छ । निवेदन दिएका संस्थाहरु मध्ये कतिपय एउटै प्रकृतिका रहेका छन् भने कतिपय जातीय संस्था छन् ।

‘पार्टीको अस्तित्वमा रहेका भातृ संस्थाको विधानमा एकरुपता ल्याउन, समान प्रकृतिका संगठनलाई एकीकृत गर्न र संगठनको संरचना तथा औचित्यको विषयमा अध्ययन गरिरहेका छौं’, समिति सदस्य गुरुराज घिमिरेले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेसका कतिपय भ्रातृ संस्थाको नाममा एकरुपता समेत छैन । कुनै संगठनले नामको अघि राष्ट्रिय राख्ने, कुनैले प्रजातान्त्रिक र कसैले लोकतान्त्रिक राख्ने गरेका छन् ।

दर्ता भइसकेका केही जातीय संस्थाको कारण कतिपयले अन्य जातीय संस्थालाई भ्रातृ संस्थाको रुपमा दर्ता गर्न खोजेपछि समिति सदस्यबीच एक मत भएको छैन । भ्रातृ संस्थाको विधानमा एकरुपता कायम गर्न डेमोक्रेटिक लयर्स एसोसिएसन (डीएलए) का पदाधिकारीले भ्रातृ संस्थाको विधान अध्ययन गरिरहेका छन् ।

‘कतिपय समान प्रकृतिका भ्रातृ संस्थाको प्रस्तावना असाध्यै लामो र कतिपयको एकदमै छोटो भएकाले त्यसमा एक रुपता ल्याउने उदेश्य छ’, केन्द्रीय सदस्य घिमिरेले भने, ‘तिनका संगठनात्मक संरचना र संख्यामा समेत एक रुपता ल्याउने गरी तयारी गरिरहेका छौं ।’

नेवि संघका सबै तहका संगठनको कार्यकाल २ वर्ष भए पनि महिला संघ र तरुण दलमा भने तीन वर्ष कायम गरिएको छ ।

‘१५ वर्षदेखि महाधिवेशन गर्न नसकेका संगठनलाई पार्टीले महाधिवेशनको लागि पत्राचार समेत गरेको छैन । तर नेविसंघको कार्यकाल तीन वर्ष नपुग्दै विघटन गरियो’, समितिका एक सदस्यले भने ।

शुभेच्छुक संस्थाको विधानको बारेमा भने सामान्य सिद्धान्तका विषयमा मात्र समितिले अध्ययन गर्ने भएको छ । शुभेच्छुक संस्थामध्ये कतिपय जिल्ला प्रशासन कार्यालय, कतिपय रजिष्ट्रारको कार्यालय र कतिपय घरेलुमा दर्ता भएका छन् ।

यी हुन् कांग्रेसका जातीय संगठन

नेपाली कांग्रेसको भातृ संस्थाको रुपमा हाल नेपाल तामाङ संघ र नेपाल मगर संघ भ्रातृ संगठनको रुपमा र नेपाल लोकतान्त्रिक शेर्पा संघ, नेपाल कुमाल संघ र लोकतान्त्रिक नेवाः खल क्रियाशील छन् ।

कांग्रेसले नयाँ दर्ताको लागि निवेदन दिएका नेपाल थारु संघ, नेपाल राष्ट्रिय धिमाल संघ, नेपाल तमु गुरुङ संघ जस्ता जातीय संस्थालाई भ्रातृ संगठनका रुपमा र नेपाल, नेपाल आदिवासी क्षेत्री महासंघले शुभेच्छुक संस्थाको रुपमा कांग्रेस केन्द्रीय कार्यालयमा निवेदन दिएका छन् ।

पार्टी केन्द्रीय कार्यालयमा इलामका विमल गुरुङको नेतृत्वमा लोकतान्त्रिक सांसद स्वकीय सचिव संघले पनि दर्ताको लागि निवेदन दिएको छ । नेपाल थारु संघको नाममा दुई वटा संस्थाले निवेदन दिएका छन् भने पर्यटन व्यवसायी संघको नाममा दुई वटा संस्थाले निवेदन दिएका छन् ।

कांग्रेसमा १३ भातृ संस्था छन् भने ३९ वटा शुभेच्छुक संस्था छन् । पार्टीले शुभेच्छुक संस्थाको रुपमा १७ वटा संस्थालाई मान्यता दिएको छ । त्यसबोहक नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेस मातहत २५ संगठीत संस्था छन् ।

नेपाल शिक्षक संघ र नेपाल प्रेस युनियनलाई भने पार्टीले र नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेस दुवैले शुभेच्छुक संस्थाको रुपमा मान्यता दिएका छन् ।

पार्टी केन्द्रीय कार्यालयमा भ्रातृ संस्थाको निवेदन दिने संगठनहरु

नेपाल थारु संघको नाममा दुई वटा संस्था, नेपाल राष्ट्रिय धिमाल संघ, नेपाल लोकतान्त्रिक निर्माण संघ, नेपाल तमु गुरुङ संघ, नेपाल लोकतान्त्रिक खेलकुद संघ र नेपाल इसाई संघ रहेका छन् ।

शुभेच्छुक संस्थाको लागि निवेदन दिएका १२ संस्थाहरुमा

नेपाल लोकतान्त्रिक पर्यटन व्यवसायी संघ, राष्ट्रिय पर्यटन व्यवसायी संघ, लोकतान्त्रिक होटल व्यवसायि संघ, नेपाल लोकतान्त्रिक व्यापार संघ, लोकतान्त्रिक गैरसरकारी संघ, स्थानीत तह कर्मचारी युनियन, भाषा साहित्य संघ नेपाल, नेपाल आदिवासी क्षेत्री महासंघ, नेपाल प्रजातान्त्रिक राष्ट्रिय यातायात व्यवसायी संघ, लोकतान्त्रिक शैक्षिक परामर्श संघ नेपाल, लोकतान्त्रिक सांसद स्वकिय सचिव संघ र नेपाल को अपरेटिभ संघ रहेका छन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज ३, २०७६ ००:५४