अस्ट्रेलियाबाट ऐँसेलुखर्क बजार सम्झिँदा

A+ A A-

झसङ्ग भएँ ! बिहान पो भइसकेको रहेछ । राति कति बेला उज्यालो हुन्छ भन्दाभन्दै निदाएको रहेछु । ब्युझिँदा मन खुसी र फुरुंग पो छ, एकछिन आफैँ अलमल्लमा परेँ ।

आज किन यस्तो भइरहेछ ? एकछिन घोत्लिएँ...। बल्ल पूरा होसमा आएँ, ओहो ! आज शनिबार ऐँसेलुखर्क बजार जाने दिन पो हो त । सिरक खुट्टाले गुटुमुटु पारेर कुनातिर ठेलेँ, अनि उठेर दगुरेँ हँसिया भएतिर ।

त्यो दिन म निक्कै खुसी थिएँ । खुसी नहुने कुरै थिएन किनभने सालैपिच्छे ‘आमा यसपालिचाहिँ लाखे हेर्न बजार जान्छु है’ भनेको तीन वर्षपछि उहाँले बल्ल 'ल ल जा' भन्नु भा’थ्यो ।

तर, आमाको एउटा सर्त थियो– बजार जानुअघि र आएपछि एक–एक भारी घाँस काट्ने । नमान्ने कुरै थिएन । उहाँले त्यसो भनिनसक्दै मैले 'हुन्छ' भनिसकेको थिएँ ।

मेरा प्रायः साथीहरू नेपाने गाउँबाट बजार गइसकेका थिए । स्कुलमा बजारमा यस्तो छ, उस्तो छ भनेर सुनाउँथे । बजारका कुरा सुन्दा रमाइलो लाग्थ्यो मलाई । तिनै कुराहरू सुनेर बजारको एकखाले चित्र बनिसकेको थियो मस्तिष्कमा ।

हतारमै काटियो घाँस पनि । गोठमा वस्तुलाई पुगोस् नपुगोस् आफ्नो भारी पुगे भो । जसोतसो भारी पुर्‍याएँ नाम मात्रैको । बोकेर घरतिर कुदेँ ।

घरनजिक आएपछि खुट्टाको गति अलि घटाएँ । अलि कुप्रो परेँ, डोको गह्रौँ भएको नक्कल गर्दै यस्सो छड्के आँखाले आमालाई हेरेँ । चुलोमा खै के गर्दै हुनुहुन्थ्यो । मलाई वास्ता गर्नु भो भएन पत्तो पाइनँ । ढोका काटेपछि फेरि अघिकै गतिमा कटेरोसम्म कुदेर पुगेँ, डोको बिसाएँ । बिहानको ड्युटी सकियो ।

बजार जानका लागि भएकोमध्ये सबैभन्दा राम्रो लुगा झिकेर लगाएँ, चिटिक्क परेँ । अब बजार जान रेडी भयौँ । भान्सामा पन्यु कराएको आवाज सुनेँ । खाना तयार भइसकेछ । पसेँ भान्सा कोठातिर आमाले पुलुक्क हेर्नु मात्रै भयो, केही बोल्नु भएन ।

'भरे छिटो आइज है' भन्दै खाना दिनुभयो । किन हो कुन्नि, मलाई खानै रुचेन । खाना थालमै छाडेर त्यत्तिकै उठेँ । बल्ल–बल्ल आँट गरेर आमासँग खर्च मागेँ । आमाले पैसाको सट्टा एउटा झोला पो दिनुभो ।

बजारको माझतिरै होला, अलि भिरालो सानो साँघुरो ठाउँ खाली रहेछ । यहीँ बसौँ भनिन् बोजूले । अनि म पनि बसेँ उहाँकै छेउमा । खुर्सानी मालिक म, व्यापारीचाहिँ बोजू ।

कतै बिहे वा आफन्तकहाँ जाँदा रक्सीको कठुवा बोक्ने झोला । हतार–हतार अर्को कोठामा गएर हेरेँ, झोलामा प्लास्टिकभित्र खुर्सानीको पोका रहेछ । भान्सा कोठाबाटै आमाको आवाज आयो– 'त्याँ तल दिदी बजूहरू आउँछन् । सँगै जा । के–के बोक्छन्, बजारमा सँगै बस्नू र बेच्नू ।'

ल अब परेन त फसाद ! स्कुलका साथीहरू सबै जान्छन् । खुर्सानी बेच्दै गरेको देखे भने स्कुलमा कसरी मुख देखाउनु । सम्झँदै भित्र कता–कता काउकुती लागेर आयो ।

फेरि बजार सम्झेँ, लाखे सम्झेँ, मन चंगा भो । मास्तिर डिलमा निस्केँ र उँधो फर्केर बसेँ, बजारे आउने बाटो ताकेर । धेरै बेर बसेँ, कोही पनि आएन । धेरै समयपछि बल्ल एक हुल बजारे हल्ला गर्दै आए ।

हुल भित्रबाट एक जना दिदी कराइन्– 'ए...आज त साइँला पनि बजार ? लु–लु जाम । के छ झोलामा ?' कस्तो अप्ठ्यारो प्रश्न । तर, केही बोलिनँ । खिस्स हाँस्दै मिसिएँ हुलमा । अब आफू पनि भइयो बजारे ।

गाउँको सिरान पुग्दा हुल निकै ठूलो भइसकेकाे थियो । कसले के भन्ने कसले के, बाटो हिँड्न खुब रमाइलो भो । लगभग एक घण्टा उकालो चढिसकेपछि समथर ठाउँ आयो । कतै चिल्लो डाँडा, कतै जंगल । आहा कति रमाइलो ठाउँ ! सिरिरी हावा आइरहने । जंगलको बीचैबीच चिल्लो बाटो । मैले कल्पना गरेजस्तै ।

हिँड्दै गर्दा एक जना बोजूछेउ गएर सुटुक्क भनेँ– 'बोजू, म पनि तपाईंसँगै खुर्सानी बेच्न बस्छु है !'

'ल ल..,' उहाँले भन्नुभयो । बल्ल मनमा शान्ति छायो ।

जंगल कटेपछि जस्ताले छाएका घरहरू आए । ल बजार आएछ भन्ने भो । तर, रोकिएनन् कोही पनि, हिँडिरहे खुरुखुरु । मैले पाइला पछ्याइरहेँ । लगभग २० मिनेटजति घरै–घरका बीचबाट हिँडिसकेपछि हाम्रो भिड दायाँ मोडियो ।

अलिकति उकालो खुड्किला चढेपछि त म छक्क परेँ । कति धेरै मान्छे । हल्का भिरालो ठाउँ, कोही तेर्सो, कोही ठाडो, लहरै आफ्नो पसल थापेर बसेका । हिँड्नेहरू ठेल्दै हिँडेका छन्, किन्ने किन्दै छन्, बेच्ने बेचिरा'छन् । अब त कसैलाई केही भन्नलाई कानैमा जानुपर्ने भो । यो मैले सोचेभन्दा अर्कै बजार थियो । मैलेचाहिँ बोजू पछ्याइरहेँ ।

बजारको माझतिरै होला, अलि भिरालो सानो साँघुरो ठाउँ खाली रहेछ । यहीँ बसौँ भन्नुभो बोजूले । अनि म पनि बसेँ उहाँकै छेउमा । तौलियाले छोपेको थुन्से खोलिन्, कोदो रहेछ । झोला मागिन् र खोलेर आफ्नै अगाडि राखिन् । मन अलि शीतल भो । खुर्सानी मालिक म, व्यापारीचाहिँ बोजू ।

बोजूको कोदो आधा बिक्री भइसक्यो, मेरो खुर्सानी किनेनन् कसैले । मन अमिलो हुँदै गयो । बोजूले आफ्नै कोदोलाई मात्रै ध्यान दिएरै हो कि ! मनमा यस्तैयस्तै सोच्दै थिएँ, केही बेरमा ठूलो ताँती ढोल झ्याम्टासहित आइपुग्यो ।

निकै परपरसम्म नजर डुलाएँ, देखिनँ । ढोल बजेको आवाज मात्रै गुञ्जियो कानभित्र कता–कता । गोजीभित्रको ३० रुपैयाँले गर्दा लाखे धित् मरुञ्जेल हेर्न नपाएको पीडालाई अलिकति भए पनि मलमपट्टीको काम गरिदियो ।

एक जना मान्छे जामा, मुकुण्डो र टाउकोमा झम्लंग कपाल पारेर उफ्रिँदै आयो हामीतिरै । छेउ–छेउमा मुकुण्डो मात्रै लगाका दुई जना पनि उफ्रँदै थिए । म छक्क परेँ...। छेउछाउमा खैलाबैला सुरु भो– 'ऊ...ऊ...लाखे आयो ।' बल्ल थाहा पाएँ, मैले हेर्न जान्छु भनेको लाखे त यही पो रहेछ ।

लाखेले धुलो उडाउँदै उफ्रँदै आएर झण्डै हाम्रो पसलै कुल्चेर गयो । नजिकै आउँदा साह्रै डर लाग्यो, धन्न बोजूको पछाडि थिएँ र । अलि पर पुगेपछि तन्केर हेरेँ, मेरा साथीहरू पनि पछिपछि दौडिँदै रहेछन् । मैले सोचेँ, धन्न मलाई देखेनन् गाँठे, लाखेको धुनमा । मलाई पनि जान मन नलागेको कहाँ हो र ! तर, खुर्सानी छोडेर जाने कुरै भएन । केही क्षणमा मेरो खुर्सानी बिक्यो, ३० रुपैयाँमा । बोजूको कोदोचाहिँ थोरै बाँकी नै थियो ।

त्यत्तिकैमा मैले 'बोजू, म घुमेर आँउछु है' भनेर हिँडिहालेँ । 'चाँडै आउनू, ढिला हुन्छ है...' अरु के–के भन्दै हुनुहुन्थ्यो । माथि पुगिसकेकाले केही सुनिनँ ।

बजारको सिरानतिर पुगेर उँधो फर्कें । आम्मामा कत्ति धेरै मानिसहरू, कमिला हिँडेझैँ लाग्यो । मेरा आँखाले भने लाखे नै खोज्दै थियो ।

निकै परपरसम्म नजर डुलाएँ, देखिनँ । ढोल बजेको आवाज मात्रै गुञ्जियो कानभित्र कता–कता । मनको दुविधा मेट्न पाइनँ । गोजीभित्रको ३० रुपैयाँले लाखे धित् मरुञ्जेल हेर्न नपाएको पीडालाई अलिकति भए पनि मलमपट्टीको काम गरिदियो । गोजी गरम छ, केही खाऊँखाऊँजस्तो लाग्यो ।

लुसुक्क नजिकैको एउटा खाजा पसलमा पसेँ र थुक्पा मागेँ ५ रुपैयाँको । आहा ! कति मीठो, पेट टन्न भो । लौ बोजू गइसक्नुभो कि ! हतारिँदै कुदेँ । घर पुगेर फेरि घाँस पनि त काट्नु छ । (ऐँसेलुखर्क बजार खाेटाङमा पर्छ)

प्रकाशित मिति: शनिबार, भदौ ९, २०८० ०९:२१