गृहजिल्लामै कमल थापालाई संगठन विस्तारमा धौधौ, २० महिनामै राजसंस्थाको एजेन्डामा युटर्न

गृहजिल्लामै कमल थापालाई संगठन विस्तारमा धौधौ, २० महिनामै राजसंस्थाको एजेन्डामा युटर्न

A+ A A-

करिब दुई वर्षअघि राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) को महाधिवेशनमा अध्यक्षमा पराजित भएपछि कमल थापा गृहजिल्ला मकवानपुरमा व्यस्त देखिन्थे ।

राजेन्द्र लिङ्देनसँग अध्यक्षमा पराजित भएपछि उनले हेटौँडामा आफूनिकटका नेता-कार्यकर्ता जम्मा पारेर भेला गर्दै आएका थिए । त्यत्तिकैमा २५ माघ २०७८ मा थापाको सचिवालयबाट एउटा सूचना आयो, विशेष पत्रकार सम्मेलन छ ।

हेटौँडा-१० स्थित होटल प्रकाशको सभाहलमा नेता-कार्यकर्तासँग राप्रपाको महाधिवेशनमा भोगेको पराजय र नयाँ राजनीतिक यात्राका लागि थापाले आन्तरिक प्रशिक्षण चलाएका थिए । प्रशिक्षण चल्दाचल्दै पत्रकारहरू भेला भएपछि होटलको छुट्टै क्याबिनमा कमल थापाले विशेष पत्रकार सम्मेलन राखेका थिए । उनी गृहजिल्लाका पत्रकारहरूसँग ३१ वर्ष दुःख गरेको राप्रपाबाट बिदा भएको सन्देशसहित भावुक बनेका थिए ।

राप्रपाबाट राजीनामा दिएको बताउँदै उनले भनेका थिए, ‘म भारी मन र पीडा बोधका साथ राप्रपाबाट अलग्गिएको छु ।’ २० महिनासम्म पीडा बोकेका उनै थापा अहिले राप्रपा, पूर्वराजा र राजसंस्थाप्रति नरम देखिएका छन् । पार्टी निर्वाचन हारेपछि राजाको चर्को विरोधमा उत्रिएका थापाले राप्रपा नेपाल पार्टी ब्युँताएपछि राजसंस्थाको एजेन्डा त्यागेका थिए ।

४ मंसिर २०७९ को प्रतिनिधिसभा निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा हेटौँडास्थित उनकै घरमा शिलापत्रसँगको भेटमा उनले राजसंस्थाको एजेन्डा आफूले छोडिसकेको र गणतन्त्रको एजेन्डामा नजिकिएको बताएका थिए । उनी त्यतिबेला मकवानपुरको क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचन लड्दै थिए ।

नेकपा एमालेको सूर्य चिह्नबाट निर्वाचनमा होमिएका थापाले सार्वजनिक रूपमै आफूले राजसंस्थाको एजेन्डा छोडेको जनाएका थिए । तर, अब उनले पुरानै राजसंस्थाको एजेन्डामा युटर्न हुने संकेत देखाएका छन् । थापाले बिहीबार पार्टीको केन्द्रीय समिति बैठकमा अबको मुख्य एजेन्डा राजसंस्थाको पुनःस्थापना भएको बताएका छन् । उनले राजसंस्था पुनःस्थापनाको एजेन्डा पार्टीले महत्त्वपूर्ण एजेन्डाका रूपमा अघि बढाउने बताएका हुन् ।

थापाले विगतमा पार्टीको एजेन्डा राजसंस्था नरहेको भए पनि देशको वर्तमान अवस्था, पार्टीका सहयोगी, शुभचिन्तक र आम कार्यकर्ताको भावनालाई समेट्दै राजसंस्थासहितको प्रजातन्त्र राप्रपा नेपालको मुख्य एजेन्डा हुने उल्लेख गरे । थापाले राजनीतिलाई स्वच्छ तुल्याउन विद्यमान निर्वाचन प्रणालीमा आमसुधार हुन आवश्यक रहेको बताएका थिए ।

नेपाली राजनीतिमा चलाख राजनीतिज्ञका रूपमा चित्रित थापाको राजनीति भने उतारचढाब छ । शाहीकालमा पटक–पटक मन्त्री बनेका उनी गणतन्त्र नेपालमा पनि मन्त्री बनिरहे । तर, २०४६ सालपछिका प्रत्यक्ष निर्वाचनको नतिजा थापाका लागि सुखद भने छैन । मकवानपुरको राजनीतिक इतिहासमा एउटा परिचित नाम हो, कमल थापा । राजतन्त्रको जगजगीका बेलादेखि नै थापा जिल्लादेखि केन्द्रसम्म हाबी थिए ।

यो पनि : राप्रपामा राजेन्द्र लिङदेनविरुद्ध गठबन्धन बनेसँगै राजतन्त्रकाे पक्षमा फर्किए कमल थापा (प्रतिवेदनकाे पूर्णपाठ)

तर, उनले मकवानपुरबाटै पटक-पटक निर्वाचन हारेका छन् । उनले अधिकांश निर्वाचनमा एमालेसँग पराजय भोगे । एमालेसँगै गएको निर्वाचनमा उनले समर्थन लिए र सूर्य चिह्नबाटै उम्मेदवार बने । उनकै भनाइले थापा एमालेसँग सन्तुष्ट छैनन् । २०७४ को निर्वाचनमा कांग्रेसको समर्थनमा निर्वाचन लड्दा उनी एमालेका कृष्णप्रसाद दाहालसँग पराजित भएका थिए । त्यसपछि थापा कांग्रेससँग पनि असन्तुष्ट बनेका थिए ।

थापाले सञ्चारमाध्यममा राजेन्द्र लिङ्देनलाई नेता मानेर राप्रपामै सम्मिलित हुन तयार रहेको सार्वजनिक भएको छ । राप्रपा छोडेको र पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहसँग सम्बन्ध बिग्रिएको २० महिनामै थापा कसरी युटर्न भए ? अहिले धेरैलाई उत्सुकता छ । तर, राप्रपामै फर्कनु पर्ने र राजसंस्थाको एजेन्डामा युटर्न हुनुपर्ने थापाको बाध्यता हो वा रहर ? त्यो भने उनलाई नै थाहा होला । तर, राप्रपा नेपालको संगठन विस्तारको एउटा संकटले थापालाई युटर्न गराएको त हैन भन्ने आशंका धेरैलाई छ ।

थापाकै गृहजिल्लामा राप्रपा नेपालको संगठन विस्तार कछुवाको गतिमा छ । मकवानपुरमा विद्युत् तथा खानेपानी विस्तारसँगै पूर्वाधार निर्माणमा योगदान दिएका, मकवानपुरलाई तत्कालीन क्षेत्रीय सदरमुकाम बनाउनेदेखि बागमती प्रदेशको अस्थायी राजधानी हेटौँडालाई तोक्ने भूमिका खेलेका थापालाई गृहजिल्लामै संगठन विस्तार गर्न धौधौ परेको छ ।

जिल्लाले सधैँ सम्झिरहने उनै थापाको राजनीतिक जीवन भने यतिबेला ओरालो लागिरहेको छ । भर्खरै जन्मिएका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीदेखि जनमत पार्टीसम्मको संसदीय भूमिकादेखि नागरिकस्तरमा देखिएको आशालाग्दो परिणामका अगाडि थापाले राप्रपाबाट छुट्टिएर बनाएको राप्रपा नेपालको स्थिति कमजोर छ । राप्रपा नेपालले आफ्नो संगठन विस्तार, वडा तहसम्मै कमिटी गठन गर्दै नयाँ पार्टीमा सन्तुलन मिलाउन खोजिरहेको देखिएपछि अगाडिको बाटो सहज भने नभएको विगतका अवस्थालाई हेर्न सकिन्छ ।

राप्रपा नेपाल मकवानपुरका अध्यक्ष गुरु सापकोटा भने राप्रपा नेपालप्रति जनस्तरमै उत्साह देखिएको दाबी गर्छन् । उनले राप्रपा नेपालप्रति उत्साह देखिएको र छिट्टै ठूलो पार्टी बन्ने दाबी गरे । मकवानपुरमा राजेन्द्र लिङ्देन नेतृत्वको राप्रपाका अगाडि राप्रपा नेपाल फिक्काफिक्का नै छ । पुराना नेता र दलहरूप्रति नागरिकको तीव्र वितृष्णा र नयाँ दलप्रतिको उत्साहले थापा र उनको पार्टी राप्रपा नेपाल संकटमा छ ।

संगठन विस्तारमा नाम कहलिएको एमालेकै नेतृत्व गरेका माधव नेपाल अध्यक्ष रहेको नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले समेत अपेक्षाअनुसार संगठन विस्तार गर्न नसकेको अवस्थामा थापा नेतृत्वको राप्रपा नेपाल कमजोर देखिनु स्वाभाविकै हो । किनकि, थापा अध्यक्ष भएकै बेला २०७४ को निर्वाचनमा संगठन नहुँदा राप्रपा राष्ट्रिय पार्टी बन्न सकेन । २०७९ को निर्वाचनमा पनि थापा अध्यक्ष रहेकै राप्रपा नेपालले देशभरबाट १२ हजार मात्रै मत पायो । उनी आफैँ मकवानपुरको क्षेत्र नम्बर १ बाट एमालेको सूर्य चिह्नबाट प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन लडे र पराजित हुन पुगे ।

थापाको राजनीति नै ओरालो लागेकाले उनको राप्रपा नेपालको भविष्य पनि कठिन मोडमा छ । जिल्लाका १० वटा स्थानीय तहमध्ये इन्द्रसरोबर गाउँपालिका र कैलाश गाउँपालिकामा राप्रपा नेपालको संगठन छैन । हेटौँडा उपमहानगर र बकैयामा राप्रपा नेपालमा अलिक नेता-कार्यकर्ता छन् । पार्टी जिल्ला अध्यक्ष सापकोटाले इन्द्रसरोबर र कैलाशमा पार्टीको संयोजक मात्रै रहेको र छिट्टै कमिटी विस्तार गर्ने बताए ।

जिल्लाका १ सय २ वटा वडामा राप्रपा नेपालको ७५ देखि ८० वटा वडामा वडा कमिटी रहेको सापकोटाले जानकारी दिए । निर्वाचनपछि मात्रै पार्टीको गतिविधि नयाँ ढंगबाट अगाडि बढेको भन्दै सापकोटाले निकट भविष्यमै संगठन विस्तारलाई तीव्रता दिने गरी काम गरिने बताए ।

राप्रपा नेपालसँग केही समयअघि मात्रै राष्ट्रिय जनआन्दोलन मोर्चाको एकता भएको र विचार मिल्ने दल तथा मोर्चाहरूसँग एकता हुने काम भइरहेको सापकोटाले बताए । तर, सापकोटाले भने जस्तो राप्रपा नेपाललाई संगठन विस्तार गर्न सहज भने छैन । राप्रपाबाट मकवानपुर १ बाट निर्वाचन जितेका दीपक सिंहको प्रभाव कायमै रहेकाले राप्रपासँग प्रतिस्पर्धा गरेर राप्रपा नेपाललाई संगठन विस्तार गर्न कठिन भएको नेताहरू नै बताउँछन् ।

गत निर्वाचनताका सिंहलाई फकाउन थापाले धेरै प्रयास गरे पनि सफल हुन सकेका थिएनन् । सिंहले आफ्नै राजनीतिक गुरु थापा र कांग्रेस सहमहामन्त्री महालक्ष्मी उपाध्याय डिनालाई पराजित गरेका थिए । कुनै बेला मकवानपुरमा राप्रपाको गतिविधि बढाउन थापा र सिंह एक रथका दुई पाङ्ग्रा थिए । सिंहकै कारण थापाको संसद छिर्ने चाहना पूरा हुन पाएन ।

पञ्चायतकालमा मकवानपुरमा एकछत्र राज गरेका थापालाई २०४६ सालको बहुदल स्थापनापछि मकवानपुरको निर्वाचनमा फलिफाप नभएको नतिजाले देखाउँछ । आगामी निर्वाचनमा थापा कहाँबाट र कसरी प्रतिस्पर्धा गर्छन् त्यो भने हेर्न बाँकी छ । उनलाई गृहजिल्लामै पार्टी बलियो बनाउन प्रमुख चुनौती छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ ८, २०८० १२:४०