'लागुपदार्थको सेवन गर्ने बालबालिकाको मानसिक स्वास्थ्यमा ठूलो असर परिरहेको हुन्छ’ (भिडियो)

'लागुपदार्थको सेवन गर्ने बालबालिकाको मानसिक स्वास्थ्यमा ठूलो असर परिरहेको हुन्छ’ (भिडियो)

A+ A A-

के तपाईंका बालबालिका समयमा घर फर्किंदैनन् ? अनि कुनै योजनाबिना नै विभिन्न ठाउँमा जान्छन् ? आवश्यक्ताभन्दा बढी पैसा मागिरहेका छन् ? वा चोरी गरिरहेका छन् ? यसो भइरहेको छ भने याद गर्नुस्, उनीहरू कतै लागुपदार्थको दुर्व्यसनमा त परेका छैनन् ?

हरेक अभिभावकले आफ्ना बालबालिकासँग समय बिताउनुपर्छ । उनीहरू के गरिरहेका छन् भन्नेबारे निगरानी राख्नुपर्छ ।

बेलाबेलामा आफ्ना बालबालिकाले पढ्ने स्कुलमा पनि उनीहरूका बारेमा जानकारी लिनुपर्ने बालबालिका तथा किशोरकिशोरी मनोचिकित्सक डा. अरुणराज कुँवर बताउँछन् ।

उनी भन्छन्, ‘बालबालिकाको नजिक जानुपर्छ । किनकि उनीहरूमा चुरोट वा अन्य कुनै पनि नशाको गन्ध आइरहेको हुन सक्छ । उनीहरूको जीवनशैली परिर्वतन भइरहेको हुन सक्छ । समयमा नसुत्ने, समयमा नउठ्ने, भनेको ठाउँमा नपुग्ने र पढाइ खस्किँदै गइरहेको छ भने शंका गर्नुपर्ने हुन्छ ।’

शंका लागे के गर्ने ?

आफ्ना बालबालिकामा शंका भइरहेको छ भने उनीहरूलाई सोध्ने गर्नुपर्छ । उनीहरूको कोठाको तलासी लिनुपर्छ । र, बालबालिकाप्रति शंका लाग्यो भने उनीहरूलाई नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा लैजान सकिन्छ । जसले गर्दा पिसाब चेकजाँच गरेर लागु पदार्थ सेवन गरेको थाहा पाउन सकिने डा. कुवँर बताउँछन् ।

सुरुमै जाँच गर्नुभन्दा पनि पहिला बालबालिकाको व्यवहार कस्तो छ, त्यो पत्ता लगाउनुपर्छ । उनीहरू लागुपदार्थको दुर्व्यसनमा फसेका छन् भने बसेर राम्रोसँग कुरा गर्न सकिन्छ ।

डा. कुवँरका अनुसार कहिलेकाहीँबाहेक नियमित रूपमा चुरोट, गाँजा, भाङ, रक्सीलगायत सेवन गरिरहेका छन् भने उनीहरूको मस्तिष्कमा ठूलो असर पर्न सक्छ ।

उनी भन्छन्, ‘यस्ता कुरासँगै हिरोइन, कोकिन, विभिन्न किसिमका औषधिहरूको सेवन पनि गर्न सक्छन् । यस्ता बालबालिकालाई पैसाको धेरै जरुरत हुन्छ । पैसा चोर्ने, आवश्यकताभन्दा धेरै माग्ने गर्न थालेका छन् भने अभिभावक सचेत हुनुपर्छ ।’ यस्तो अवस्थामा आफ्नो नजिकैको अस्पताल पुगेर मानसिक चिकित्सकसँग मद्दत लिइहाल्नुपर्छ ।

कस्तो अवस्थामा स्वास्थ्य संस्था लैजाने ?

मुख्य कुरा अभिभावकले आफ्ना बालबालिकाको नियमित रूपमा निगरानी राख्नुपर्छ । यदि बालबालिका लागुपदार्थ दुर्व्यसनीको सिकार भइसकेका छन् भने उनीहरूलाई परामर्श र उपचारको जरुरत पर्न सक्छ ।

त्यसका लागि लागुपदार्थको दुर्व्यसनको अवस्था कति छ । धेरै छ या अलिअलि सेवन गरिरहेका छन् । यो कुरा थाहा पाउनुपर्ने हुन्छ । लागुपदार्थ छुटाउन सकिने डा. कुवँर बताउँछन् ।