अँध्यारोमा धिपधिपाउँदो टुकी हुन् मेयर बालेन

A+ A A-

झट्ट हेर्दा कालो चस्मा लगाएको, सानो अनुहार, र्‍यापरजस्तो देखिने ख्याउटे ह्यापर, उचाइ साढे पाँच फिट भएको । हल्का चिम्से आँखा, चुच्चे नाक भएको अधबैँसे ठिटो । जब्बर ठिटो, हम्मेसी कोही कसैसँग नझुक्ने र नडराउने काठमाडौंका साहसी मेयर बालेन्द्र शाह 'बालेन' । उनी स्वदेश तथा विदेशमा इन्जिनियरको पढाइ पूरा गरी अब स्वदेशमै केही गर्छु भनी दृढतापूर्वक संकल्प बोकेर आएका थिए र त्यसअनुरुप विभिन्न क्षेत्रमा काम पनि गरे ।

सामाजिक काममा त्यति धेरै सक्रियता पनि थाहा नपाइएको । जनतामा राजनीतिक दलले गर्दा देखिएको नैराश्यता भनौँ या अरु केही, तर २०७९ को स्थानीय चुनावमा उनलाई काठमाडौंका बासिन्दाले काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरमा निर्वाचित गराए ।

उनीसँग कुनै दल थिएन । अघिपछि हिँड्ने कार्यकर्ता थिएनन् । उनी स्वतन्त्र थिए सबै जनताको आवाज बोलेका थिए । उनी चुनावी मेलामा एक्लै होमिएका थिए । चुनाव नजिकिँदै गर्दा लागे चुनावी प्रचारप्रसारमा । उनीसँग अन्य पार्टीको जस्तो हजारौँ संख्याको हुल थिएन । उनले आफूले सकेको र जनताले बुझेअनुरुपको राजनीति र प्रचारप्रसार गर्दै हिँडे । चोक-चोक पुगेर चुनाव प्रचार गरे । अन्तत: उनी काठमाडौंका जनताको मनमा डेरा जमाउन सफल भए । उनको नाम धेरैले सुने, चिने र उनका भिजन पनि सुने । चुनाव भयो । अन्य प्रतिस्पर्धीभन्दा भारी मत ल्याएर काठमाडौं महानगरपालिकाबाट विजयी भएरै छाडे । प्रयास गरे असम्भव केही पनि छैन भन्ने कुराको पुष्टि गरिदिए ।

चुनावमा उनको एउटा वाचा थियो– काठमाडौं महानगरलाई सफा र सुन्दर राजधानी शहर बनाउने, दिगो र भरपर्दो पूर्वाधार निर्माणमा अग्रसर हुने ।

बालेन शाहले लेखेको कविता यस्तो छ:

जब देशमा सबै मरेका हुन्छन्,
तब एक जनाले सास फेरेर देखाउनुपर्छ कि, म बाँचेको छु ।
मेरो देशलाई कसैको गुलाम नभई, देश मानेको छु ।
म सबैभन्दा ज्ञानी त हैन, तर नागरिक हुन जानेको छु ।
मैले म ठूलो, मेरो देश सबैभन्दा ठूलो भनिनँ,
तर, मेरो देशलाई, देश त ठानेको छु ।

यस्तैयस्तै क्रियाकलापमा सहभागिता जनाउँदाजनाउँदै उनी काठमाडौंमा मात्र नभई सामाजिक सञ्जालमार्फत संसारभरि चर्चित हुनुका साथै तारिफयोग्य व्यक्ति बन्न सफल भए । अहिले कस्तो बन्ने भनेर स–साना वा अलि ठूला कसैलाई सोध्यो भने त झट्ट जवाफ नै बालेन शाह भन्ने आउँछ ।

उनका खुट्टा तान्ने धेरै जना निस्के होलान् तर अझ विस्तारमा भन्नुपर्दा हाम्रो देशमा राम्रो काम गर्ने व्यक्तिलाई असफल बनाउने परिपाटी छ । त्यसमा पनि उनी डटेर, आँटेर अथवा हिम्मतका साथ काम गरिरहेका छन् । अहिलेको ताजा ७५३ वटा स्थानीय तहका प्रमुखको कामको तुलना गर्ने हो भने मेयर बालेन शाह पहिलो नम्बरमा पर्छन् ।

अँध्यारोमा रहेका जनतालाई सिधै उज्यालोका लागि बिजुली वा सीएफएल होइन, धिपधिपाउँदो लालटिन वा टुकी बत्तीले पनि भरोसा दिन्छ भनेजस्तै बालेन शाह अहिले एक आशाको केन्द्र बनेर अगाडि आएका छन् ।

जुन काम आजसम्मका मेयरले गर्न सकेका थिएनन्, ती काम बालेनले गरेर देखाएका छन् । उनले एक वर्षमै सिस्टम परिवर्तनदेखि कानुनी राज्यको महसुससमेत महानगरवासीहरूलाई गराउन सफल भएका छन् । उनले त्यस्ता कार्यलाई सफल बनाउन दिनरात नभनी लगातार आफ्ना व्यक्तिगत कार्यलाई थाँती राखेर 'म जनताको सेवक हुँ, मैले जनताका लागि केही गर्नुपर्छ र जनताको जीवनस्तरमा परिवर्तन ल्याउनुपर्छ' भनेर विभिन्न अभियानसमेत सुरु गरेका छन् । त्यही अभियानमध्येको एक हो, शिक्षामा सुधार गर्नुपर्छ भनेर सुरु गरिएको 'बुक फ्री अभियान' ।

यस अभियानअन्तर्गत प्रत्येक हप्ताको शुक्रबारका दिन मेयर बालेन शाह सरकारी स्कुलमा विद्यार्थीसँग भलाकुसारी गर्न जान्छन् । मेयर बालेन शाह आएकाे देखेपछि विद्यार्थी पनि खुसीले गदगद हुन्छन् । यसो गर्दा शिक्षामा सुधार ल्याउन उनलाई सफलता पनि मिलेको छ ।

अहिले सडकवारिपारि गमलामा ढकमक्क फूल फुलेर हाँस्दै छन् । सँगसँगै विभिन्न खाले फलफूलका बोटबिरुवा पनि हुर्किन थालिसकेका छन् भने त्यसले काठमाडौंलाई सुन्दर शहरको रूपमा परिचित गराएको छ । रानीपोखरी, कमलपोखरीलगायका ऐतिहासिक ठाउँमा गुलाबी पारिजात र सयपत्री खुलेर फुल्न आँट्दै छन् । जे होस्, काठमाडौंका जनताको आशालाई जगाइराख्दै छन् बालेन शाहले ।

देश र जनताका लागि केही गर्छु भनेर लागेका व्यक्तिलाई छिर्की लगाएर लडाउनेको कमी नभएर होला, सुनिँदै छ– बालेनले गरेका कामबापत उच्च र सर्वोच्च अदालतमा मुद्दा परेका छन् रे । आशा छ, जित सत्यकै हुनेछ ।

आफूलाई बौद्धिक भन्नेहरूलाई हेर्दाखेरि लाग्छ कि यी त सत्य नबाेल्ने पो रहेछन् । तर, हामीलाई वाचा गरेर बारम्बार झुक्याउने, सत्ता र शक्तिमा पुगेपछि स्रोतको चरम दुरुपयोग गर्ने, आफन्त र आसेपासेहरूका कुरा सुन्ने, तिनै आसेपासेहरूलाई जागिर लगाइदिने नेता वा प्रतिनिधिभन्दा त त्यागी, इमानदार, सादगी नेता बालेनलाई समर्थन गर्नुमा आनन्द र गर्भ लाग्छ ।

बालेनले धेरै ठूलठूला काम गर्न नसक्लान् तर कमसेकम जनतालाई झुक्याउने छैनन् भन्ने कुराप्रति विश्वस्त हुन सकिन्छ आजसम्मको यात्रामा । जनताकै भेषमा जनतासँगै रहनेछन्, रहून् पनि । उनको नाममा प्रशंसाका शब्द खर्च गर्दा अर्को कुनै युवा उनीजस्तै भएर राजनीतिमा आउन चाहोस् पो भन्छु म त ।

हामीलाई मालिक नेता होइन, साथी र सच्चा इमानदार नेता चाहिएको हो । हामीलाई देशै बनाउन नसके पनि कम्तीमा देश नबिगार्ने नेता चाहिएको हो । बालेन निर्दल छन् तर राम्रो काममा साथ दिन उनकाे पछाडि परिवर्तन खोजिरहेको ठूलो युवापुस्ता र दलबल छन् । ऐतिहासिक भनाउँदा ठूला राजनीतिक दलबाट वाक्कदिक्क बनेका जनता त चाहिरहेका छन्, महानगर मात्र होइन, यो देशै बालेनजस्तै नेतामार्फत सञ्चालन होस् ।

अन्त्यमा,

अँध्यारोमा रहेका जनतालाई सिधै उज्यालोका लागि बिजुली वा सीएफएल होइन, धिपधिपाउँदो लालटिन वा टुकी बत्तीले पनि भरोसा दिन्छ भनेजस्तै बालेन शाह अहिले एक आशाको केन्द्र बनेर अगाडि आएका छन् । शिक्षा, स्वास्थ्य र राेजगारी हुँदाहुँदै राष्ट्रियतासम्म उनका काम र अडानले निराश जनतालाई जगाउन महसुस गराएको छ । केही समयपहिले भारतले नेपालको भूभागसमेत समेटेर आफ्नो संसदमा सांस्कृतिक नक्सा राख्दा बालेनले आफ्नो कार्यकक्षमा ग्रेट नेपालको नक्सा राखेर सांकेतिक विरोध जनाए भने हालका राजनीतिक पार्टीलाई राजनीतिको राम्रो सबक पनि सिकाइदिए ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन ११, २०८० ०६:५५