प्रदेश ५ मा आत्महत्याको तथ्याङ्क कहालीलाग्दो

A+ A A-

बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर २ का वडाध्यक्ष रमेश नेपालले शनिवार बिहान आत्महत्याको प्रयास गरे । घरकै सिलिङको पंखामा झुण्डिएका उनलाई परिवारका सदस्यले देखे र तत्कालै अस्पताल पुर्याए । उनको स्वास्थ्य अहिले सामान्य बनेको परिवारका सदस्यले बताएका छन् ।

उनी त प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुन् । प्रदेश ५ मा रमेश नेपालजस्ता कैंयौले दैनिक आत्महत्याको प्रयास गर्ने गरेका छन् । तीमध्ये थोरै मान्छेको प्रयास असफल हुन्छ भने धेरैजसो आफूलाई मार्न सफल हुने गरेका छन् ।

प्रहरीको तथ्याङ हेर्ने हो भने प्रदेश ५ मा आत्महत्या गर्नेको संख्या डरलाग्दो छ । प्रदेश ५ मा औसतमा दैनिक ४ जनाले आत्महत्या गर्ने गरेका छन् । प्रदेश प्रहरी कार्यालय दाङका अनुसार गत वर्ष १ हजार १ सय १८ जनाले आत्महत्या गरेका छन् । त्यसको अघिल्लो वर्ष १ हजार ९४ जनाले आत्महत्या गरेका थिए । गत आर्थिक वर्षमा ५ सय १७ जना महिला र ६ सय १ जना पुरुषले आत्महत्या गरेका थिए । महिलाको तुलनामा ८४ बढी पुरुषले आत्महत्या गर्ने गरेका छन् ।

बढ्दो महत्वकांक्षा र बदलिँदो जीवनशैलीले पनि आत्महत्या बढ्दै गएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय रुपन्देहीका प्रहरी नायव उपरिक्षक धर्मराज भट्टराई बताउँछन् ।

कुन जिल्लामा कतिले गरे आत्महत्या ?

आत्महत्या गर्नेमध्ये झुन्डिने विकल्प रोज्ने धेरै छन् । प्रदेशमा गत वर्ष ७ सय ५६ जना झुण्डिएर मरेका थिए भने २ सय ९८ जनाले विष खाएर आत्महत्या गरे । प्रदेशमा आफैंलाई गोली हानेर दुई जनाले आत्महत्या गरेका छन् भने आगो लगाएर ५ जनाले आत्महत्या गरेको तथ्यांक छ ।
गत वर्षमा रुपन्देहीमा २ सय २७ जनाले आत्महत्या गरेको प्रहरी तथ्यांकमा देखिन्छ । त्यसैगरी, दाङमा २ सय १२, कपिलबस्तुमा १ सय ३०, पाल्पामा ९०, नवलपरासीमा ८६, बर्दियामा ८३, प्युठानमा ६८, रोल्पामा ५७, बाँकेमा ५५, गुल्मीमा ५५, अर्घाखाँचीमा ४५ र पूर्वी रुकुममा १० जनाले आत्महत्या गरेको प्रहरीले बताएको छ ।

चालू आर्थिक वर्षमा झन् बढ्यो आत्महत्या दर

चालू आर्थिक वर्ष सुरु भएयता प्रदेशमा आत्महत्या गर्नेको संख्यमा झन् बढेको छ । प्रदेशको आन्तरिक मामिला तथा कानून मन्त्रालयको तथ्याङ्कअनुसार गत साउनमा ७८ जनाले आत्महत्या गरेका छन् ।२० भदौसम्म ४८ जनाले आत्महत्या गरेका छन् ।

सवारी दुर्घटनाबाट प्रदेश ५मा साउनमा २४ जना र २० भदौसम्म १२ जनाको मृत्यु भएको छ । यसरी सवारी दुर्घटनासँग आत्महत्या गर्नेको संख्या तुलना गर्दा सवारी दुर्घटनाभन्दा आत्महत्याबाट लगभग तीन गुणा बढी मानिस मर्ने गरेको आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयका सूचना अधिकारी नारायण अर्यालले बताए ।

कसरी घटाउन सकिएला आत्महत्या ?

मानिसमा छिटो प्रगति गर्ने चाहाना, आकांक्षा, एक्लोपनजस्ता कारणले डिप्रेसनमा पुगेकाहरु नै आत्महत्याको निर्णयमा पुग्ने गरेको मनोचिकित्सकहरु बताउँछन् । मनोरोग विशेषज्ञ डा. विक्रम काफ्ले ९० प्रतिशत डिप्रेसनकै कारण मानिसले आत्महत्या गर्ने गरेको बताए । ’विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार विश्वमा हरेक सेकेण्डमा ४ जनाले आत्महत्या गर्छन्, नेपालमा दैनिक १० देखि १५ जनाले आत्महत्या गर्ने गरेको तथ्याङक छ, यो सबै कारण डिप्रेसनमा परेरै हो,’ उनले भने ।

उनले डिप्रेसनमा पर्नुअघि डिप्रेसन भए नभएको पहिचान गर्नुपर्ने बताए । यसो गरेमा मात्र आत्महत्या कम हुने उनको भनाइ छ । ‘मानिस डिप्रेसनमा पर्नुका पनि धेरै कारण हुन्छन् । आर्थिक रुपमा सम्पन्न नभएकोमा खिन्नता हुनु, घरेलु हिंसा, एक्लोपनजस्ता कारणले पनि मानिस डिप्रेसनको सिकार हुन्छ । त्यसैले हामीले यसको पहिचान गर्न सक्नुपर्छ, त्यो बेला उसँग बोल्ने, हाँस्ने गर्नुपर्छ,’ उनले भने ।

त्यसबाहेक डिप्रेसनको पहिचान गरी मनोरपरामर्शदाता कहाँ लैजाने र सचेतनामूलक कार्यक्रम गरेमा पनि आत्महत्याको सम्भावना कम हुने उनको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, भदौ २८, २०७६ २०:५६