फोटो र फुटेज खिच्दै कैलाश पर्वत उक्लिँदा (भिडियोसहित)

A+ A A-

सन् २०१३ र २०१४ मा गरी दुईपल्ट कैलाश मानसरोवर गइसकेको थिएँ । तेस्रोपल्ट त्यहाँ पुग्ने उत्कट इच्छा थियो । झण्डै १० वर्षपछि गत साता यो पनि पूरा भयो । तर मैले यसपल्ट कैलाश मानसरोवरमा पहिलाभन्दा केही फरक अनुभव गरेँ । चाहे त्यहाँको नजारा होस् वा आफ्नै स्वास्थ्यमा देखिएको बदली ।

५८ किलोमिटर हिँडेर माउन्ट कैलाशलाई परिक्रमा पनि गरियो । पुण्य कमाइयो, कमाइएन थाहा भएन, तर मनचाहिँ शान्त भयो । किनकि, सबैभन्दा कठिन ठाउँहरू पार गरियो । सुन्दरता, भयानकता र रहस्यहरूको साक्षी बनियो ।

जम्बो टोली थियो हाम्रो । ४३ जना मलेसियाबाट आएका थिए । ती सबै हिन्दु थिए । उनीहरूको फोटोग्राफरका रूपमा म टोलीमा समावेश भएको हुँ । टिममा डाक्टर, पण्डितदेखि शेर्पाहरू गरेर १६ जना नेपाली थियौँ । आफ्ना लागि मलेसियनहरूले नौवटा हेलिकोप्टर बुक गरेका थिए । म, डाक्टर र पण्डितजी हेलिकोप्टरमा जानेहरूको सूचीमा परेका थियौँ ।

२८ जूनमा हामी काठमाडौंबाट उड्यौँ । पहिलो दिन स्याफ्रुबेसी पुगियो । अबको यात्रा बसमा हुनेवाला थियो । त्यो दिन त्यहीँ बसेर भोलिपल्ट टिमुरेतिर लाग्यौँ । र, रसुवागढी सीमा कटेर चीनतिर प्रवेश गरियो ।

चीनको सीमामा कोरोना भाइरसविरुद्धको नियमहरू अझै कडाइका साथ लागू गरेको पाइयो । हाम्रो काेराेना परीक्षण पनि भयो । खासगरी दलाइ लामाको विषयमा चीन निकै संवेदनशील रहेछ । नाकामा हाम्रो मोबाइल नै स्क्यान गरियो ।

हामी चीनको केरुङ पुग्यौँ । यो शहर अत्याधुनिक छ । समुद्री सतहबाट २८ सय मिटरको उचाइमा रहेको केरुङमा बसियो ।

त्यहाँबाट दोस्रो रात ब्रह्मपुत्र नदी किनारमा अवस्थित सागा शहरमा पुगेर बसियो । ४६ सय ५० मिटर उचाइमा रहेको यो शहरमा हामीलाई अल्टिट्युडका कारण केही असहज भएको थियो । अब हामीलाई त्यहाँबाट ४ सय ७० किलोमिटर छिचोलेर मानसरोवर पुग्नु थियो ।

मानसरोवर समुद्रजस्तै विशाल ताल हो । कैलाशचाहिँ पर्वत हो । दक्षिणतिर रहेको तालबाट कैलाशको मनमोहक दृश्य देखिन्छ । तालमा नुहाइन्छ, पूजाआजा गरिन्छ र कैलाशको दर्शन गर्न गइन्छ । धेरैले रुद्री पूजा गर्छन् । पानी परेकाले यसपालि मानसरोवरबाट कैलाशको दृश्य खासै मजाले देख्न सकिएन ।

मानसरोवरबाट माउन्ट कैलाशको बेस क्याम्प धार्चेन पुग्न ५० किलोमिटर छ । डेढ घण्टा बसमा जानुपर्छ । समुद्री सतहबाट धार्चेन ४८ सय मिटरको उचाइमा छ ।

धेरैजसो तीर्थयात्री धार्चेनबाट कैलाशको दर्शन गरी फर्किन्छन् । किनभने त्यहाँबाट उता जान धेरै नै मुस्किल छ । गाडी पाइँदैन । तीन दिन लगाएर घोडामा जान अचाक्ली महँगो पर्छ । कैलाशको परिक्रमा गर्ने हो भने ५८ किलोमिटर हिँडेरै पार गर्नुपर्छ । हिँडेर कैलाश पर्वत परिक्रमा गर्न तीन दिन नै लाग्छ ।

धार्चेनबाट १४ किलोमिटर हिँडेपछि ५१ सय मिटरको देरापुक पुगिन्छ । सुरुको दिन हिँड्न सकिने यति नै हो । देरापुकबाट कैलाशको ‘नर्थ फेस’ दर्शन गरिन्छ । त्यहाँबाट बिहान झिसमिसेमा हिँडियो भने १२ घण्टामा ५७ सय मिटरको ड्रोमालापास पुगिन्छ । यो यात्रा २२ किलोमिटरको हो ।

र, सबैभन्दा कठिन यात्रामध्ये एक यो रुट हो । ठाडो उकालो, ठाडो ओरालो हिँड्नुपर्छ ।

ड्रोमालापास एक भन्ज्याङ हो । त्यहाँ पुगेपछि धेरै यात्रुको मृत्यु हुने गरेकाले पूजाआजा गर्ने गरिएको छ । पूजा गरेपछि त्यो क्षेत्रमा पाँच मिनेटभन्दा बढी बस्न अनुमति छैन ।

त्यहाँबाट अब तल झर्ने हो । पार्वती कुण्डहुँदै हिमनदी पार गर्नुपर्ने हुन्छ । २२ किलोमिटर हिँडेपछि जुतुलपुक पुगिन्छ । त्यहाँ बसेपछि तेस्रो दिन धार्चेन पुगिन्छ । यसरी ट्रेक सकिन्छ ।

अब फेरि बसमा चढ्ने, सागा, केरुङहुँदै नेपालतिर छिर्ने । हामी ८ जुलाईमा फर्केका थियौँ ।

यो लेखमा मैले भ्रमणकाे मुख्य सार सरर लेखेँ, भनेँ । तर, भिडियोमा मैले त्यहाँको दृश्य पनि देखाएको छु र यहाँभन्दा अझ बढी जानकारी बाँड्ने प्रयास गरेको छु ।

हेर्नुहाेस् भिडियाेः