कांग्रेस-एमाले गठबन्धनकाे सम्भावना सर्‍याे कि टर्‍याे ?

A+ A A-

बजेटकै विषयलाई लिएर अहिलेकाे सत्ता गठबन्धन फेरिने र नयाँ गठबन्धनबाट नयाँ सरकार बन्ने बजार हल्लालाई बुधबार प्रतिनिधिसभाले विनियाेजन विधयेक बहुमतले पारित गरेपछि गलत सावित गरिदिएकाे छ । बजेटकाे मुख्य विधेयक विनियाेजन विधेयकमाथि निर्णय हुँदा प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेले मतविभाजनकाे माग गर्‍याे । उसले मतविभाजन मागेपछि विनयाेजन विधेयकमाथि मतविभाजनबाट निर्णय लिइयाे । विधयेककाे पक्षमा स्पष्ट बहुमत भएकाले पारित भयाे ।

बजेट पारित हुन्छ भन्ने जान्दाजान्दै एमालेले मतविभाजनकाे रणनीति किन लियाे भविष्यमा खुल्दै जाला तर हाललाई उसले एक राजनीतिक मुद्दा भने पाएकाे छ । १० पुसमा एमालेलगायत दलकाे समर्थनमा प्रधानमन्त्री बनेका पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले २६ पुसमा विश्वासकाे मत लिँदा ९९.९९ प्रतिशतम मत पाएका थिए ।

राष्ट्रपति चुनावका कारण सत्ता सहयात्री बदलेर प्रचण्डले दाेस्राेपटक विश्वासकाे मत माग्दा समर्थककाे संख्या घट्याे । पहिलाेपटक २६८ मत पाएका उनले दाेस्राेपटक ६ चैतमा १७२ मत पाए । सरकारकाे समर्थनकाे परीक्षण नभए पनि सरकारी विधयेकमाथि बुधबार मतदान हुँदा प्रचण्ड सरकारकाे संसदमा तेस्राे परीक्षण थियाे । जसमा समर्थन अझै घटेकाे देखियाे । बुधबार सरकारी विधेयककाे पक्षमा १४७ मत मात्र पर्‍याे ।

त्यसैले एमालेले प्रचण्ड सरकारले संसदकाे विश्वास गुमाउँदै गएकाे भन्न एमालेलाई सहज मुद्दा फेला परेकाे छ । एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले बुधबारै प्रचण्ड सरकारकाे विश्वास घट्दै गएकाे बताइसकेका छन् ।

बजेटमाथिकाे मतदान केवल राजनीतिक मुद्दा मात्र थिएन । सरकार ढाल्नका लागि एमालेका अगाडि एक माैका पनि थियाे । र कांग्रेससँग मिलेर एमालेले सरकार ढाल्न लागेकाे चर्चा पनि तीव्ररुपमा चलेकै थियाे । संसदकाे सबैभन्दा ठूलाे दल कांग्रेस र दाेस्राे दल एमाले मिलेमा अरु दलकाे केही नलाग्ने संसदीय गणित छ । त्यसैले प्रधानमन्त्रीकाे लाेभमा कांंग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले एमालेसँग गठबन्धन गर्छन् कि भन्ने आशंका थियाे । तर बुधबारकाे संसदकाे दृश्यले त्याे आशंका हाललाई मेटाइदिएकाे छ ।

बुधबार सरकारमाथि कुनै संकट नआएकाले कांग्रेस-एमाले गठबन्धनकाे सम्भावना हाललाई टरेकाे विश्लेषण भइरहेकाे छ ।

एमाले सचेतक महेश बर्तौलाले कांग्रेसले नचाहेपछि सत्ता समीकरण बदलिन नसकेको बताए । एमालेले चाहे एक हप्तामा सरकार ढल्ने कुरा असार पहिलो सातामा उनले भनेका थिए । तर उनले भनेजस्तो परिवर्तन देखिएन । ‘कांग्रेसले मानेन, कुरा अघि बढेन,’ गठबन्धन परिवर्तन हुन नसकेकाे बारे उनले शिलापत्रसँग छोटो प्रतिक्रिया दिए ।

अहिलेलाई कांग्रेस-एमाले गठबन्धनकाे सम्भावना टरे पनि त्याे आगामी दिनमा फेरि जागृत हुँदैन भन्ने बलियाे आधार छैन । कांग्रेस र एमाले नेपाली संसदीय इतिहासका सदाबाहर प्रतिस्पर्धी हुन् । त्यसैले यी दुई पार्टीबीच गठबन्धन बन्दैन भन्नेहरू पनि नभएका हाेइनन् । तर इतिहासमा उनीहरू प्रतिस्पर्धी मात्र हाेइन सत्ता सहयात्री पनि बनेका छन् । दाेस्राे संविधानसभाकाे चुनावपछि पहिलाे दल बनेकाे कांग्रेस र दाेस्राे दल बनेकाे एमालेबीच सत्ता गठबन्धन भएकाे थियाे । र साेही गठबन्धनकाे अगुवाइमा देशले संविधान पाएकाे थियाे ।

कांग्रेसलाई सहयाेग गर्न एमाले तयार नै रहेकाे उसका नेताहरूकाे भनाइले देखाउँछ । कांग्रेस पहिलो दल भएकाले उसको नेतृत्वमा दोस्रो दल एमालेले प्रस्ताव गर्नु स्वाभाविक रहेको सचेतक बर्ताैलाले बताए ।

‘कांग्रेस संसदको ठूलो दल हो । उसको नेतृत्वमा सरकार बन्नु स्वाभाविक हो । मुलुकलाई आवश्यक पर्दा पहिलो र दोस्रो दल मिलेको इतिहास छ,’ उनले भने । आर्थिक र अन्य समस्याहरू समाधान गर्न वर्तमान सरकार असक्षम भएकाले विकल्पमा अर्को सरकार बन्नुपर्ने एमाले नेताहरू बताउँछन् ।

कांग्रेसबाट मन्त्री भएकाहरू सभापति शेरबहादुर देउवा देश बाहिर हुँदा सत्ता परिवर्तनकाे हल्ला चलाइएको तर त्यस विषयमा छलफल नभएको बताउँछन् । ‘सत्ता समीकरण परिवर्तन हुने, कांग्रेस–एमाले मिलेर सरकार बनाउने भन्ने हल्ला आए । कुनै कुरा भएको छैन । सभापति ज्यू देश बाहिर हुँदा हल्ला चलाइएको रहेछ,’ महिला तथा बालबालिका मन्त्री सुरेन्द्रराज आचार्यले शिलापत्रसँग भने । हाललाई कांग्रेस-एमाले गठबन्धनकाे सम्भावना टरे पनि भविश्यमा हुनसक्ने सम्भावना भने जीवितै छ । कांग्रेसकाे एक इसारा मात्र एमालेलाई चाहिएकाे हाे । किनकी एमाले पनि सत्ता बाहिर रहँदा उकुसमुकस हुने अवस्थामा छ । ०६२‍-०६३ पछि लगतार सरकारमा सहभागी एमालेका लागि विपक्षीकाे भूमिकाले चैन नदिएकाे उसका गतिविधिले देखाउँदा । साना साना कुरामा पनि उसले संसद अवराेध गरिरहेकाे देखिन्छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असार १४, २०८० १८:१६