'छोरा, बाइक बिस्तारै चलाउनू'

A+ A A-

अफिसबाट थाकेर फर्केको थिएँ कोठामा । लौ ल्यापटप त बन्द गर्न नै भुलेछु । चार्ज १२ प्रतिशत आइपुगेको रहेछ । चार्ज गर्नुपर्‍यो भनेर हेर्दै थिएँ, एउटा मेलको नोटिफिकेसन देखेँ ।

केही महत्त्वपूर्ण मेल हो कि भन्ने लागेर खोलेर हेरे लामो चिट्ठी देखेँ । माथि सम्बोधन गरिएको थियोे– प्यारो छोरा ! यति त अब आकलन गर्न सकिने नै भयो– मेल बाबाको रहेछ ।

त्यसपछिको विवरण यस्तो थियो:

छोरा, कति कुरा लेख्न सकिँदैन भन्नुपर्छ, अनि केही कुरा भन्न सकिँदैन, लेख्नुपर्छ । यसलाई यस्तैत्यस्तै सोच्नू ।

बाबु, हरेक ठाउँ हिँड्दा बाइक चलाउँदा बिस्तारै चलाउनू । बाइक चलाउँदा तिम्रो श्वास तिम्रो हातमा हुनेछ । बाइकको स्पिड जब बढाउनेछौ, तिम्रो मुटुको धड्कन पनि बढ्नेछ । मेडिकल भाषामा मुटुको धड्कन बढ्नु भनेको ट्याकिकार्डिया हो । अनि जब स्पिड कम गर्नेछौ, तिम्रो मुटुको धड्कन पनि घट्नेछ, जसलाई ब्याकिकार्डिया भनिन्छ ।

छोरा, मलाई थाहा छ– तिम्ले सानै उमेरमा सरकारी सेवा रोज्यौ । तिमी कहिलेकाहीँ अत्तालिन्छौ पनि । ममीलाई फोन गरेर गुनासो पनि गर्छौ रे ।

छोरा, तिम्लाई थाहा नै होला- बच्चाहरूले आमासँग कुरा लुकाउँदैनन् । बाबाहरूसँग लुकाउँछ्न् । अनि बच्चाहरूको कुरा आमाले बुबाहरूसँग लुकाउँदैनन् ।

छोरा, तिमी अत्तालिनु हुन्न । अन्दाज नै सही, आजभन्दा भोलि पक्का समस्या बढ्नेछ । तिमी परिपक्व पनि हुनेछौ । श्वाससँग सहकार्य गर्नुपर्छ । अस्तित्व जोगाउने होडबाजीमा तिम्ले सयौँको साथ लागी हिन्नुपर्छ । तिम्रो परिकल्पनाभन्दा विल्कुलै भिन्न छ बाहिरको जगत् ।

छोरा, तिम्लाई अर्को कुरा थाहा छ ? भाग्यले भ्रम पैदा गरिदिन्छ । अनि त्यही भ्रममा दुगुरिरहेका सारा मनुवाहरू एकदिन उसै सकिन्छन् । प्राणपखेरु उसै उडी जान्छ । मानव जीवन नै एउटा भ्रममय संसार हो । कृत्रिमताले भरिएको पाषाण सम्बन्धलाई अँगालिरहनु केवल बाँचेको देखाउनु मात्र हो ।

तिम्ले विवेकवादी, साम्यवादी, साम्राज्यवादी र समाजवादी हुन सक्नु तिम्रो फोक्सोमा श्वास कुदिरहेको संकेत हो । यो कहिले नसोच्नू कि हरेक चीज शून्य छ । शून्यतामा तिमी पनि बिलाउनेछौ । याद गर्नू, बिग्रेको घडीले त दिनमा दुईपटक सही समय बताउने गर्छ । सधैँ आफूलाई चिन्ने प्रयास गर्नू । यो सिङ्गो जगत्‌मा साराले आफूलाई चिन्न नसकेर दु:ख पाइरहेछ्न् । म चाहन्छु– तिम्ले छिट्टै आफूलाई चिन्न सक्षम हुनेछौ ।

एउटा बाबु सन्तानको प्रत्येक पदचाप अनि उमेरका हुर्काइहरूमा सँगै हुनुपर्छ । तर, मलाई माफ गर्नू है छोरा, मैले तिम्रा हुर्काइहरूलाई नजिकबाट नियाल्न सकिनँ । म त तिम्रो हुर्काइमा घामछायाँ, हुरीबतास नपरोस् भनेर बलियो छानो बनाउन नै ब्यस्त भएँ ।

तिम्रो कलिलो मुस्कानका केही खण्डहरू मैले छुटाएको छु । तिम्ले लड्दैउठ्दै गरेका केही हिँडाइहरू मैले छुटाएको छु । तिमी अपरिपक्व ठान्दाठान्दै परिपक्व भएको मान्छे हौ ।

सन्तान बाबाआमाको काँध चढ्दा उनीहरू बच्चा हुन्छ्न्, त्यही बच्चाको काँध चढेको दिन बाबाआमा लास भएका हुनेछ्न् । छोरा, मैले भन्न बाँकी धेरै कुरा छ्न् तिमीलाई । तिम्ले बुझ्नुपर्ने पनि धेरै कुराहरू छ्न् ।

हामीले पुज्ने कुल देवताको नाम के हो ?

बेँसी खेतमा कति मुरी धानको बिउ राख्नुपर्छ ?

कुन खेतमा पानी लगाउन कुन खेतको समाहा थुन्नुपर्छ ? कुन डिलको समाहा खोल्नुपर्छ ?

घरबारीमा कति पाथीको मकै कोदोको बिउ राख्नुपर्छ ? कति लाठे रोपाहार लाग्छ्न् ?

घरको कुन चैँ काठको ठेकी चुहुने भाको छ ?

कोदालीमा पाता फेर्ने समय भएको छ कि छैन ?

मैले भनेको दिन यो सम्झिने छौ होला । भन्दै नभनेको दिन के गर्छौ भनेर मात्र हो ।

सम्बन्धहरू बिकाउ हुन्छन् । सम्बन्धहरू टिकाउ पनि हुन्छन् । कुन सम्बन्ध टिक्छ, कुन सम्बन्ध बिक्छ, यो पनि तिम्ले बुझ्नुपर्छ ।

तिम्रो भविष्यको नक्साङ्कन तिमी आफैँले गरिसकेका पनि छौ । घरको नक्सा बिगार्ने इन्जिनियरले पनि आफ्नो जिन्दगीको नक्सा निकै सुन्दर बनाउने गर्छन् ।

महत्त्वाकांक्षी हुनु स्वभलो चिताउनु हो । प्रत्येक आशा निराशामा बदलिनु महत्त्वाकांक्षी हुनु हो । त्यसैले महत्त्वहीन बनिदिनु नै निर्वाण प्राप्त गर्नु हो । निर्वाण प्राप्त गर्नु नै आफूलाई पाउनु हो ।

बाबु, बच्चामा तिम्ले धेरै कुरा भन्थ्यौ । हामीले थोरै बुझ्नुपर्थ्यो । अहिले मैले थोरै कुरा भन्दै छु, तिम्ले धेरै बुझ्नुपर्छ ।

छोरा, तिम्लाई हरेक कुराहरू प्रिय लाग्दालाग्दै अप्रिय लाग्छ्न्, यो पनि बुझ्नुपर्छ । तिम्रो पहिलाका साथीहरू सँगै छ्न् त ? छैनन् नि । दिनमा कतिपटक कुरा हुन्छ ? हप्तामा कि महिनौँ कुरा हुन्न । कतिलाई त वर्षौं भयो होला नि नभेटेको । बाबु, यस्तै हुन्, यही नै सत्य हो । हामी लत हटेपछि हरचीज भुल्न सक्छौँ । बदलिँदो समयसँगै हामी पनि बदलिनेछौँ । बदलिनुपर्छ । श्रीमान्‌को लास सेलाएर मलामी घर नपुग्दासम्म हो श्रीमती रुने । यहाँ पनि त बदलिएका छ्न् । भाव, भावना, चेतना ।

छोरा, तिम्लाई अर्को कुरा थाहा छ ? भाग्यले भ्रम पैदा गरिदिन्छ । अनि त्यही भ्रममा दुगुरिरहेका सारा मनुवाहरू एकदिन उसै सकिन्छन् । प्राणपखेरु उसै उडी जान्छ । मानव जीवन नै एउटा भ्रममय संसार हो । कृत्रिमताले भरिएको पाषाण सम्बन्धलाई अँगालिरहनु केवल बाँचेको देखाउनु मात्र हो । महत्त्वाकांक्षी हुनु स्वभलो चिताउनु हो । प्रत्येक आशा निराशामा बदलिनु महत्त्वाकांक्षी हुनु हो । त्यसैले महत्त्वहीन बनिदिनु नै निर्वाण प्राप्त गर्नु हो । निर्वाण प्राप्त गर्नु नै आफूलाई पाउनु हो ।

छोरा तिम्रो ममीले बोलाई । खोइ कुन्नि किन हो । अहिलेलाई यति नै ।

उही तिम्रो बुबा ।

(शिलापत्रमा शनिबार प्रकाशित सम्पूर्ण सामग्रीहरू पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुहाेस्)

प्रकाशित मिति: शनिबार, असार १६, २०८० ०९:३०