जलहरी प्रकरणले आस्थाको केन्द्र पशुपतिमा अख्तियारको प्रवेश, अहिलेसम्म के के भयो ?

जलहरी प्रकरणले आस्थाको केन्द्र पशुपतिमा अख्तियारको प्रवेश, अहिलेसम्म के के भयो ?

A+ A A-

पशुपतिनाथको गर्भगृहमा चढाइएको सुनको जलहरीमा अनियमितता भएको भन्दै अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा उजुरी परेको दुई वर्षपछि आइतबार साँझ यो प्रकरण अनुसन्धान गर्न तोकिएका अनुसन्धान अधिकृतको नेतृत्वमा अख्तियारको टोली पशुपति मन्दिर पुग्यो । मन्दिरको दर्शानार्थीलाई बाहिर निकालियो, सेना परिचालन गरियो । अस्थायी सीसीटीभी जडान गरियो । र गर्भगृहबाट सुनको जलहरी निकालियो । रातिसम्म प्रहरी, वडाका जनप्रतिनिधि, सुनचाँदीका विज्ञको रोहवरमा अख्तियारको टोलीले जलहरीको तौल लियो ।

यसरी हिन्दु धर्मावलम्बीको आस्थाको केन्द्रमा भ्रष्टाचारको अनुसन्धान गर्न अख्तियार पुग्नुपर्ने अवस्था आउनु नै लज्जाको विषय भएको कतिपयको भनाइ छ । तर, संवैधानिक निकाय अख्तियारमा उजुरी मात्र होइन, यो विषय संघीय संसदमै उठेको र महालेखाको वार्षिक प्रतिवेदनले औँल्याएको विषय हो ।

महालेखाको ५९ औँ प्रतिवेदनले जलहरीका लागि चढाइएको सुनामा हिनामिना भएको आशंका गरेको थियो । महालेखाको प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘ जलहरी बनाएर बाँकी रहेको सो सुनको सम्पूर्ण परिमाण (१० किलो ९७६ ग्राम) रिङ बनाउने कार्यमा प्रयोग भएको पुष्टि हुने विवरण पेस गरेको छैन ।’

अख्तियारको यही प्रतिवेदनका आधारमा संसदमा माओवादी केन्द्रका सांसद लेखनाथ दाहालले जलहरीमा अनियमितता भएको बताए । उनले तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको नाम लिएपछि प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेले संसद अवरोध नै गर्‍यो । जुनपछि राजनीतिक संवादमा सहमति गरियो ।

संसदमै कुरा उठेपछि अख्तियारको टोली आइतबार साँझ पश्पति पुगेको हो । अख्तियारका प्रवक्ता भोला दाहालले जलहरी प्रकरणको अनुसन्धान भइरहेको शिलापत्रलाई बताए । उनले भने, ‘अख्तियारको टोली पशुपति गएर जलहरीको तौल लिएको छ । बाँकी कुरा अहिले भन्न मिल्दैन ।’

पशुपतिमा राखिएको सुनको जलहरी र रिङको कूल तौल १०७ किलो ४७ ग्राम रहेको स्रोतहरूको दाबी छ । तर, अख्तियारले तौल कति भयो भन्ने औपचारिक जानकारी दिएको छैन ।

पशुपतिमा जलहरी राख्न नेपाल राष्ट्र बैंकबाट १०३ किलो ७९३.१०० ग्राम सुन खरिद गरिएको थियो । त्यसमा २ किलो ८ सय ८८ ग्राम तामा, चाँदी १ किलो २ सय ५३ ग्राम र १२ ग्राम ७५ मिलिग्राम जिन्कसमेत मिस्याइएको थियो । ९६ किलो ८ सय २२ ग्रामको जलहरी बनाइएको छ भने १० किलो ९ सय ७६ ग्रामको रिङ हालिएको थियो । महालेखाको प्रतिवेदनमा यही रिङ बनाउने काममा प्रयोग भएको सुनको परिमाणबारे प्रश्न उठाएको हो । जलहरी र रिङमा अन्य धातुसमेत गरी कूल १०७ किलो ९४६.८५ ग्राम हुनुपर्ने थियो । तर अख्तियारले लिएको तौलमा ८९९.८५ ग्राम तौल कम भएको देखिएको छ । यद्यपि यो तौलमा अख्तियारले आधिकारिक पुष्टि गरिसकेको छैन । अख्तियारका प्रवक्ता भोला दाहालले अहिले तौल पनि भन्न नमिल्ले जनाए ।

आइतबार साँझ अख्तियारको टोली पशुपति पुगेको विषय सोमबार प्रतिनिधिसभामा पनि उठ्यो । सत्तारुढ दल कांग्रेस र माओवादी केन्द्रका सांसदले यो विषय संसदमा प्रवेश गराएका हुन् । माओवादी केन्द्रका सांसद देवेन्द्र पौडेलले यो प्रकरणबारे संसदमा जानकारी हुनुपर्ने बताए । उनले भने, ‘पशुपतिनाथ मन्दिर परिसरको गर्भगृहमा रहेको जलहरीको बारेमा यो सदनमा निकै चर्चा भयो । आज पनि देशका प्रमुख मिडियाहरुमा यो बारेमा प्रश्न उठेको छ । म के भन्न चाहन्छु भनेदेखि भएको के हो त्यहाँ ? आज पशुपति क्षेत्र विकास कोष, नेपाल प्रहरी, सुनचाँदी व्यवसायी संघ, गुणस्तर तथा नापतौल विभाग, पुरातत्व विभाग, खानी तथा भूगर्भ विभाग र जनप्रतिनिधिहरुले त्यहाँको सुनको खोजी गरेर तौलिँदै हुनुहुन्छ भन्ने हामीले सुनेका छौँ । कति सुन हराएको हो ? कति सुन बाँकी छ ? के स्थिति हो ? यो कुनै ट्रकमा ल्याएको सामग्री जोख्ने कुरा होइन । यो सदनमा सत्यतथ्य जानकारी गराउनको निम्ति सम्बन्धित निकायलाई अनुरोध गर्न चाहन्छु ।’

कांग्रेस सांसदले यो प्रकरणमा छानबिनका लागि संसदीय समिति बनाउनुपर्ने माग गरे । उनले भने, ‘केही दिन अगाडि यही सदनमा एकजना माननीयज्यूले पशुपतिनाथको मन्दिरमा राखिएको जलहरी सम्बन्धमा कुरा उठाउँदा त्यसलाई रेकर्डबाट हटाइयो । मेरो बिचारमा यसबाट संसदले त्यस विषयलाई ढाकछोप गर्न खोजेको सन्देश गएको छ । भ्रष्टाचार कहीँ पनि हुनुहुँदैन । धार्मिक आस्थाको केन्द्रमा भ्रष्टाचार जोडिँदा संसार सामु हाम्रो शिर निहुरिएको छ । यसले केही प्रश्नहरु उठाएका छन् । यस्ता विषयमा तत्कालीन सरकारले गरे जस्तै गरी अब निर्णय गर्न पाइने कि नपाइने ? उजुरी परेको दुई वर्षपछि बल्ल अख्तियारले छानबिन गरेको छ । महालेखाको प्रतिवेदनमा प्रष्ट आएको विषयलाई अख्तियारले यति ढिलो गरी छानबिन किन गर्‍यो ? यसको निर्णय प्रक्रिया र कार्यान्वयनको सन्दर्भमा थुप्रै विषयहरु जोडिएका छन् ।’

सोमबारै अख्तियारले यो जलहरी राख्नेबेला पशुपति क्षेत्र विकास कोषका सदस्य सचिव रहेका डा. प्रदीप ढकालविरुद्ध विशेष अदालतमा भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ । अख्तियारले डा. ढकाल २०७४ देखि २०७९ सम्म पदमा रहँदा आर्जन गरेको १ करोड ४४ लाख ११ हजार ७८१ रूपैयाँ ७१ पैसाको स्रोत देखाउन नसकेको भन्दै उनीमाथि हदैसम्मको कारबाही माग गरी मुद्दा दायर गरेको छ ।

ओलीको घोषणाअनुसार राखियो जलहरी

तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले २०७७ सालमा पशुपतिनाथ मन्दिर पुगेर दर्शन गरेपछि मन्दिरमा सुनको जलहरी राख्न ३० करोड रुपैयाँ दिने घोषणा गरेपछि यो विषय अगाडि बढेको थियो । सरकारले दिएको ३० करोड र पशुपति क्षेत्र विकास कोषको ५० करोड गरी ८० करोडमा सुन किनेर जलहरी बनेको हो । २०७७ साल फागुन १२ गते तत्कालीन राष्ट्रपति विद्यादेवि भण्डारीले जलहरीको साइत गरेकी थिइन् ।