भाषण सुन्न सभागृह पुगेकाहरू जब चौरमै व्यस्त बने...

A+ A A-

माओवादी प्रदेश विशेष कमिटी सदस्य रमा घिमिरे ब्रतबन्ध र बिहेको पार्टी छाडेर २ बजे सभागृह पुगिन् । सानेपामा ब्रतबन्धको भिख दिएर उनी आफन्तको बिबाहमा सरिक हुन कलंकी पुगिन् । खानासमेत नखाएर २ बजेको चर्को घाममा हतारिँदै उनी सभागृह पुगेकी थिइन् ।

माओवादी केन्द्र, विप्लव नेतृत्वको नेकपा, एकीकृत समाजवादी र जसपाको समाजवादी मोर्चा घोषणासभामा उनी पुग्दा गर्ने के बस्ने कहाँ अत्तोपत्तो थिएन । ५३२ जनाको सिट क्षमताको सभाकक्ष भरिइसकेको थियो । साढे ५ बजे उनी सभागृह परिसरमा अरु पार्टीका कार्यकर्तासँग गफिँदै थिइन् । ‘हामी यत्रो सयम बस्यौं कही सुन्न केही पाइएन', उनको गुनासो थियो ।

सभागृहको प्रवेशद्वारमा वाइसिएलका कार्यकर्ता

बल्ल तल्ल ५ बजे हलको ढोकाबाट चियाउन पाइन् । तर हपहपी गर्मी र भिडले एकैछिन बस्न सकिनन् । ‘एकैछिनभित्र गएको माधव दाई (माधव नेपाल) बोल्दै हुनुहुँदो रहेछ । बासिसाध्य भएन अनि निस्किएँ,’ उनी भन्दै थिइन् ।

उनी एकीकृत समाजवादीकी केन्द्रीय सदस्य रमिला गुरुङसँग कुरा गर्दै थिइन् । परिचयसमेत भर्खर भएको उनीहरूलाई गफ गर्ने मेसो मिलाइदिएको थियो भद्रगोल आयोजनाले । ‘पार्टीको कार्यक्रम भनेपछि मान्छे कहाँबाट आउँछन्, भाडा तिरी तिरी । १० काम छाडेर हिँड्ने चलन छ पार्टीको काम भनेपछि । यहाँ यस्तो छ,’ कार्यक्रमको भद्रगोल बारे उनले गुनासो गरिन् ।

अपराह्न सभागृह पुगेका कार्यकर्ता मूल गेटमा साथीहरूलाई फोन गर्दै थिए । भिड बढेकाले समयमा पुग्न उनीहरूको आग्रह थियो । उनीहरूको कुराकानी हुन्थ्यो, ‘बाहिर यत्रो भिड छ । भित्र झन् कहाँ बस्ने ?’

कार्यकर्ताको भिड, ब्यानरसम्म नटाँगिएको मञ्च देखेर सभाकक्षमा पुगेका कार्यकर्ताको गुनासो थियो, ‘६– ७ बज्छ ।’
३ः४५ बजे स्टेजमा ब्यानर टाँगियो । बैग्लै उत्साह लिएर पुगेका कार्यकर्ताको हुटिङ थियो । ठेलमठेल भिडमा एकीकृत समाजवादीका उपमहासचिव गंगालाल तुलाधर पुगे । सभा कस्तो हुने वस्तुस्थितिको रेकी गर्न पुगेका उनलाई सञ्चारकर्मीले सहज वातावरण बनाउन आग्रह गरे ।

morcha 11687189564.jpg

मिलाउँछु भन्दै उनी अर्को कुरा नियाल्न लागे । ‘एक्कासी जस्तो भयो ठूला कार्यक्रम अलि अलि भद्रगोल हुने देखियो,’ उनले भने, ‘माथि छोटो बोल्ने बरु ...’

कार्यक्रममै भेटिए एकीकृत समाजवादीका अर्का पदाधिकारी । उनले भद्रगोल होस् भनेरै यस्तो गरिएको सुनाए । ‘थोरै भद्रगोल होस् भनेर यस्तो गरेका हौं । हेरौं कस्तो हुन्छ,’ उनले भने ।

साढे तीन बजे माओवादी नेता लिलामणि पोखरेल कायक्रम स्थल पुगे । उनको गाडी प्रदर्शनी मार्गको जाममा थियो । गाडी सभागृह परिसर लान नमिल्ने बताएपछि उनी ओर्लिएर कार्यक्रम स्थल पुगे ।

समाजवादी मोर्चाबाट पूर्व माओवादीहरूबीच पार्टी एकतसम्म पुग्ने उनको आकलन थियो । ‘विप्लवजीसँग पार्टी एकता हुन्छ । उपेन्द्रजी पनि पूर्व माओावदी हुनुहुन्छ । एकीकृत समाजवादीसँग पनि कुरा त भएको हो नि खै के हुन्छ ।’ चार पार्टीबीच एकतासम्म पुग्छ ? भन्ने शिलापत्रको प्रश्नमा उनले भने ।

morcha 81687189535.jpg

४ बजे आसपासमा प्रमुख अतिथि प्रधानमन्त्री तथा माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड लगायतका अतिथि पुगे । राजसी ठाँटमा पुगेका उनीहरूलाई कार्यकर्ताले दर्शन चाहेका थिए, उनीहरूको भाषण सुन्न लालायित थिए । तर व्यवस्थापन झुर थियो । स्क्रिनको त परको कुरा स्पिकरसमेत थिएन ।

साढे चार बजे कार्यक्रम सुरु भयो । सवा ५ बजेतिर विद्यार्थी नेताहरू बाहिर निस्कन थाले । अनेरास्ववियूका अध्यक्ष सुदेश पराजुली अलि भद्रगोल भयो भन्दै बाहिर निस्किए । ‘एमसीसी स्वाहा’ भन्दै बानेश्वरमा यज्ञ गरेका उनी एमसीसी लगायतका ३ बुँदे मागका लागि दबाब दिएको हस्ताक्षर अभियानमा हस्ताक्षर गर्दै बाहिरिए । उनीसँगै थिए अर्का विद्यार्थी नेता । उनले भने बुढा नेताको बुढो मानसिकता हुने भएकाले कार्यक्रम भद्रगोल बन्न पुगेको बताए ।

त्यसको केहीबेरमा अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीकी नेतृ पञ्चा सिंह बाहिरिइन् । उनले पनि कार्यक्रम भद्रगोल भएको गुनासो गर्दै थिइन् ।

पाल्पाबाट आएका एक अधवैसे आक्रोशित थिए । सभाको कुरा हेर्न र सुन्न नपाएको झोँकमा उनी नेताहरूलाई ‘अपराधी’ करार गर्दै बाहिर निस्किए । ‘१० प्रतिशत कार्यकर्ता पनि भित्र छैनन् । बिजोक छ,’ उनले भने । आक्रोशित उनले थप कुरा गर्न चाहेनन् । रिसाउँदै सभागृहबाट साँढे पाँच बजे बाहिरिए ।

morcha 21687189561.jpg

भित्र नेताहरूले आस लाग्दा कुरा गरेर कार्यकर्ताको वाहवाही पाइरहँदा बाहिर कार्यकर्ताको आक्रोश थियो । चर्को गर्मी सामान्य व्यवस्थापनसमेत नभएको, हेर्न नपाए पनि सुन्नसमेत नपाएकोमा उनीहरू आक्रोशित थिए । चितवनका हरि कार्की रास्वपाको वकालत गरिरहेका थिए । रास्वपाको गढ चितवन क्षेत्र नं २ का मतदाता उनी पुराना पार्टीको विकल्प हुनुपर्ने वकालत गरिरहेका थिए । ‘०८४ को चुनावमा घण्टीले सरकारका बनाउँछ,’ उनले भन्दै थिए । त्यसको प्रतिकारमा उत्रेका थिए माओवादी कार्यकर्ता । ‘कसले भनेर माओवादी कार्यकर्ता पलायन हुन्छ ?’ भन्ने उनीहरूको तर्कबाट घेरिएका थिए कार्की ।

बागबजारका ६६ वर्षीय छविन्द्रराज कँडेल एमाले फुटेपछि ५० को दशकको मध्यबाट माओवादी कार्यकर्ता भएका रहेछन् । आफूलाई खुलेर नास्तिक बताउने उनी मोर्चाबन्दीले खुसी थिए । तर, व्यवस्थापनको भद्रगोलदेखि भन्ने दिक्क थिए ।

morcha 61687189543.jpg

‘प्रचण्डले अब बुलेट रेल ड्राइभ गरिराख्याछन् । चढ्न चाहाने छिटाे चढे भने छिरिगए नत्र तलै रहन्छ,’ खाँटी माओवादी रहेका उनले भने ।

आयोजकले कमजोरी गरेकोमा उनी पनि आक्राशित थिए । ‘जनता यसरी आउँछ भन्ने आकलन नभएको हो । आयोजकले कमजोरी गरे यति मान्छे आउँछन् भनेर सोच्नुपर्दैन ?,' उनले भने, ‘ठूलो ठाउँमा कार्यक्रम गर्न पर्दैन ? आउँछन कि आउँदैनन् अझै विश्वास छैन । रविको घण्टीले पो अझै हल्लाइरहेको छ कि भन्ने छ । ज्ञानबहादुरले पो हल्लाइरहेको छ भन्ने छ ।’

स्वयंसेवकको रुपमा एकीकत समाजवादीको युवा संघ र माओवादीका वाइसीएल खटिएका थिए । भीआइपी प्रवेशद्वार वाइसीएलको कब्जामा थियो । उनीहरू मान्छे हेरेर मिडिया हेरेर प्रवेश दिने गर्थे ।

पिउने पानी एकैछिनमा सकियो । ‘पानी त पहिलो लटमै सकियो । के के भयो के के । साँघुरो ठाउँमा कार्यक्र भयो । हामीले गर्न सकेसम्म म्यानेज गरेकै हौं,’ युवासंघबाट खटिएका सोलुखुम्बुका कृष्ण किरातीले भने ।