दाता बढेसँगै धनगढीमा रगतकाे आपूर्ति सहज

A+ A A-

कुुनै समय यस्तो पनि थियो कि अस्पतालमा उपचाररत बिरामीलाई आवश्यक पर्दा रगत खोज्न बिरामीका आफन्तलाई धौ–धौ हुन्थ्यो । एकातिर अस्पतालमा बिरामी र उपचार खर्चको चिन्ता, अर्कोतिर रगतको जोहो गर्न रक्तदाताको लिस्ट बोकेर घरघर धाउनुपर्ने बाध्यता । बिरामीका आफन्तलाई दोहोरो छटपटी हुने गर्थ्यो । तर, अहिले समय बदलिएको छ । अहिले कोही पनि बिरामीलाई रगतको आवश्यकता पर्दा रक्तदाता सहजै उपलब्ध हुने गरेका मात्रै छैनन्, रक्त सञ्चार केन्द्रमा नियमित रक्तदान गर्ने रक्तदाताहरू पनि उत्तिकै बढेका छन् ।

कुनै विशेष धार्मिक, राजनीतिक वा सामाजिक अवसर होस् अथवा कुनै संघसंस्थाको स्थापना दिवस अथवा वार्षिकोत्सवको अवसर होस्, अथवा कुनै विशेष समारोह होस्, रक्तदान कार्यक्रम आयोजना गर्ने परम्परा नै बनिसकेको छ । नेपाल रेडक्रस सोसाइटी कैलालीले धनगढीमा रक्त सञ्चार केन्द्र सञ्चालनमा ल्याएपछि विगतको तुलनामा बिरामीलाई रगत आपूर्ति सहज भइरहेको छ ।

रक्त सञ्चार केन्द्र धनगढीका प्रमुख धरणीधर पन्तका अनुसार रक्तदाताको संख्या वृद्धि भए पनि माग पनि उत्तिकै बढेको छ । अझै पनि महिला रक्तदाताको संख्यामा उल्लेख्य वृद्धि आउन सकेको छैन । रक्तदाताले रगत दान गरे पनि चाहिने जति रगत संकलन नहुँदा बिरामीहरूले ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्था आउँछ । कैलालीमा पनि विभिन्न समयमा रक्तदान कार्यक्रमहरू हुँदै आएको भए पनि मागअनुसार रगत संकलन हुन सकेको छैन ।

कैलालीमा हरेक वर्ष रक्तदान गर्नेको संख्या बढेको प्रादेशिक रक्त सञ्चार सेवा केन्द्र धनगढीले जनाएको छ । कैलालीमा वार्षिक १२ हजार पिन्ट रगत आवश्यक पर्ने गर्छ । गत वर्ष जिल्लामा १० हजार पिन्ट रगत संकलन भएको थियो । पन्तले ‘यस वर्ष अझै माग बढ्न सक्ने बताए । उनले भने, ‘पछिल्लो समय विभिन्न संघसंस्थाले स्वःस्फुर्त रूपमा रक्तदान गरिरहेका छन् । रक्तदाताको संख्या बढेसँगै माग पनि बढेको छ । यहाँबाट महिनामा १ हजार पिन्ट रगत खपत हुन्छ ।’

उनले यस वर्ष १२ हजार पिन्ट रगत संकलन गर्ने लक्ष्य रहेको उनले बताए । उनले यहाँ कैलाली कञ्चनपुरका बिरामीलाई सहज भए पनि अन्य जिल्लाबाट आउनेलाई रगत पाउन समस्या हुने गरेको बताए ।

‘कैलालीमा हरेक वर्ष अस्पतालको संख्या बढ्दै छ । यहाँ अस्पताल बढेसँगै रगतको आवश्यकता पनि बढेको छ । यहाँ सरदर हेर्ने हो भने महिनामा १ हजार पिन्ट आवश्यक छ,’ उनले भने, ‘तर, कहिले ८ सय मात्रैले पुग्छ भने कहिले १८ सयसम्म आवश्यक पर्छ ।’

कतिपयले नबुझेर रक्तदान गर्न चाहँदैनन्

रक्तदान गर्नेको संख्या बढे पनि तर कतिपयले नबुझेर रक्तदान नगर्दा रगतको कमी हुने गरेको प्रादेशिक रक्त सञ्चार सेवा केन्द्रले जनाएको छ । ‘कतिपयलाई रगत दिँदा सकिन्छ भन्ने चिन्ता हुन्छ भने कतिपयले स्वास्थ्य बिग्रन्छ भनेर गर्दैनन्,’ प्रमुख पन्तले भने, ‘स्वास्थ्य व्यक्तिले जतिपटक पनि रक्तदान गर्न सक्छन् ।’

उनले स्वास्थ्य महिला पुरुष जोसुकैले पनि १८ वर्ष पुगेपछि रक्तदान गर्न सकिने बताए । १८ वर्षदेखि ६० वर्षसम्मका मानिसले रक्तदान गर्न सक्ने उनले बताए ।

‘आफ्नै बिरामीलाई लिएर आए पनि कतिपयले रगत दिँदैनन्,’ उनले भने, ‘लिस्टमा नाम खोज्छन् । जसले पहिले रगत दिएका छन् । उनलाई नै फेरि रगत दिन आग्रह गर्छन् ।’ उनले आफूले रगत दिन सक्नेले पनि असहज मानेर रगत नदिने गरेको बताए । उनले जनचेतनाको कमीले रक्तदान गर्ने उमेर समूह रक्तदाता बन्न नसकेको बताए । उनले रगत दिन अरूलाई नै बोलाउनुपर्छ भन्ने मानसकिता अझै यहाँ कायमै रहेको बताए ।

‘रक्तदाताको संख्या बढाउन सुरुमा जनचेतना जगाउन जरुरी छ,’ उनी भन्छन् । ‘सुरुमा विद्यालयमा गएर विद्यार्थीसँग छलफल गर्न जरुुरी छ । विद्यार्थीहरूलाई १८ वर्ष पुग्नेबित्तिकै रगत दिन मिल्छ भन्ने कुराको जानकारी दिनुपर्छ,’ उनले भने, ‘उनीहरूलाई हामीले १८ वर्ष पुगेपछि पहिलो जन्मदिनको अवसरमा रक्तदान गरेर मनाउनुपर्छ भन्ने सन्देश दिनुपर्छ ।’

उनले अहिलेसम्म रगतको विकल्प नभएको हुँदा हामीले बिरामीलाई रगतको आवश्यकता परे रगत नै दिनुपर्ने बताए । ‘रक्तदानले नै मानिसको ज्यान बचाउनमा मद्दत गर्छ । त्यसैले हामीले धेरैभन्दा धेरै मानिसहरूलाई रक्तदान गर्न हौसला दिनुपर्छ,’ उनले भने ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ ३१, २०८० १३:२३