[दीर्घायु भवः] के हो बच्चाहरूमा देखिने अल्बिनिज्म ? (भिडियो)

A+ A A-

कोही पनि व्यक्ति सामान्य व्यक्तिभन्दा फरक भएमा सामाजिक रूपमा उसलाई हेर्ने दृष्टिकोण अझै पनि परिवर्तन भएको छैन । अरुभन्दा फरक भएकै कारण उनीहरूले विभिन्न खाले समस्या भोग्ने गरेका छन् । जसमध्ये एक मानिन्छ, ‘अल्बिनिज्म’ ।

अल्बिनिज्म भएका व्यक्तिहरू आफ्नो छालाको रङकै कारणले धेरै प्रकारका भेदभाव भाेग्ने गरेका छन् । उनीहरू शिक्षा, स्वास्थ्य, राजनीतिक र सामाजिक रूपबाट समेत बहिष्कृत हुने गरेका छन् । कतिपय देशहरूमा उनीहरूलाई मार्नेसमेत गरेको पाइन्छ । केही वर्षअगाडि उप–सहारा अफ्रिकी क्षेत्रका २९ देशहरूमा अल्बिनिज्म भएका २ सय ५० जनालाई मारिएको थियो भने ६ सय जनामाथि आक्रमण गरिएको थियो ।

विश्वमा सबैभन्दा बढी अल्बिनिज्म भएका व्यक्तिहरू उप–सहारा अफ्रिकी क्षेत्रमा हुने गरेका छन् । अल्बिनिज्म भएका व्यक्तिहरूको शारीरिक रूपलाई लिएर अक्सर गलत धारणा राख्ने गरेको पाइन्छ । जुन कुराले अल्बिनिज्म भएका व्यक्तिहरूलाई विभिन्न असर पुग्ने गरेको विज्ञहरू बताउँछन् ।

वशांणुगत रोग विशेषज्ञ डा. निलम ठाकुरका अनुसार अल्बिनिज्म एक किसिमको अनुवांशिक अवस्था हो । जसका कारण कपाल, छाला र आँखामा पिग्मेन्टेसन (मेलानिन) को कमी हुन्छ । जसले गर्दा आँखा, छाला र कपालमा असर पुग्छ । यो समस्या भएका बालबालिकाहरूको छाला र कपाल सेतो हुने गर्छ ।

‘कहिलेकाहीँ गाउँघरतिर अमेरिकनजस्तो बच्चा जन्मियो भन्ने सुनिन्छ । त्यो भनेको अल्बिनिज्म रोग बच्चाहरूलाई लागेको हो । उनीहरूको कपाल, अनुहार सेतो हुन्छ,’ उनले भनिन् ।

मुख्यतया यो रोगले छालालाई असर गर्ने गर्छ । छालामा हुनुपर्ने पिग्मेन्टजस्तै कालो गोरो हुनुपर्नेमा त्यसो नहुने डा. ठाकुर बताउँछिन् ।

उनी भन्छिन्, ‘हाम्रो शरीरमा चार/पाँचवटा जिन हुन्छन् । त्यसको केही ‘डिफेक्ट’ले गर्दा या केही खराबीले गर्दा यस्तो खालको रोग हुन्छ ।’

दुर्लभ रोग

अल्बिनिज्म एउटा दुर्लभ, अनुवांशिक रूपमा जन्मजात हुने एउटा अवस्था हो । यो संसारभरका पुरुष र महिला दुवैमा हुने गरेको पाइन्छ । यो वंशाणुगत रोग भए पनि यसको उपचार आँखा, छाला, कपाललगायत शरीरको जुन भागमा समस्या देखियो त्यहीअनुसार गर्नुपर्ने डा. ठाकुर बताउँछिन् ।

उनी भन्छिन्, ‘यो रोग पूर्ण रूपमा निको हुँदैन । तर, यसलाई ‘मेन्टेन’ गरेर राख्न सकिन्छ ।’

अल्बिनिज्मले निम्त्याउने जटिलता

डा. ठाकुरका अनुसार अल्बिनिज्म भएका बच्चाहरूलाई घामले असर गर्न सक्छ । उनीहरूको छाला एकदमै संवेदनशील हुने गर्छ । उनीहरू घरबाहिर निस्कँदा छालाको एलर्जी वा छालासम्बन्धी समस्या हुन सक्ने सम्भावना धेरै हुन्छ ।

‘त्यस्ता व्यक्तिहरूमा छालाको क्यान्सरको सम्भावना उच्च रहन्छ,’ उनी भन्छिन् ।

त्यस्तै, एक अध्ययनका अनुसार अफ्रिकामा अल्बिनिज्म भएका मानिसहरूको मृत्युको प्रमुख कारण छालाको क्यान्सर हो । जसले उनीहरू सानै उमेरमा जीवन गुमाउन बाध्य छन् ।

अल्बिनिज्म भएका व्यक्तिहरूको स्थिति

विभिन्न अध्ययनहरूका अनुसार अल्बिनिज्म भएका उत्तर अमेरिका र युरोपमा २० हजार मानिसमध्ये एक जनामा ‘कलर ब्लाइन्डनेस’को समस्या छ । जिम्बाब्वे र दक्षिणी अफ्रिकाका केही समुदायहरूमा अनुवांशिक अवस्थाले १ हजार मानिसहरूमध्ये एक जनालाई असर गर्ने गरेको छ ।

त्यस्तै, भारतमा हाल अल्बिनिज्मको सस्मस्या भएका व्यक्तिहरूको संख्या करिब १ लाख रहेको विभिन्न प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । नेपालमा भने यसका बारेमा अनुसन्धान नै गरिएकाे छैन ।

कसरी थाहा पाउने ?

डा. ठाकुरका अनुसार कुनै पनि बच्चालाई अल्बिनिज्म भएको छ भने उसलाई हेर्नेबित्तिकै थाहा हुन्छ । उनले भनिन्, ‘किनभने उनीहरूको शरीर, कपाल सेतै हुन्छ । विदेशीजस्तै हुन्छन् । उनीहरूमा पिग्मेन्ट कम हुन्छ । हामी एसियन हौँ, एसियनहरूमा पिग्मेन्टेसन हुन्छ । त्यो छैन भने अल्बिनिज्म भएको हो ।’

डा. ठाकुरका अनुसार यसका एक, दुई र तीनवटा प्रकार छन् । जसमध्ये कुनै गम्भीर हुन सक्छन् ।