उपाधि दाबेदार मानिएको नेपाल कहाँ चुक्यो ?

A+ A A-

घरेलु टिम नेपाललाई काभा महिला भलिबल च्यालेन्ज कप प्रतियोगिताको उपाधि प्रमुख दाबेदारका रूपमा हेरिएको थियो । यसअघि लगातार दुई पटक उपाधि जितेको नेपाल ह्याट्रिक उपाधिको लक्ष्यमा थियो । तर, प्रतियोगितामा तेस्रो बनेको नेपाली टिममा केही कमजोरीहरू भने प्रस्टै देखियो ।

सन् २०१९ मा बंगलादेशमा नेपालले एभीसी सेन्ट्रल जोन सिनियर महिला भलिबल च्याम्पियनसिपको उपाधि जित्दै ऐतिहासिक सफलता पायो । सन् २०२१ मा बंगलादेशमै भएको एभीसी एसियन सेन्ट्रल जोन सिनियर महिला तथा पुरुष भलिबल च्याम्पियनसिपको पनि उपाधि जित्दै नेपाली महिला भलिबलले अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा आफ्नो छवि दरिलो बनायो ।

काभा महिला भलिबल च्यालेन्ज कप हुँदा यो पटक भने भारतसहित बलियो टिम कजाकस्तानले पनि भाग लिए । तर, युवा खेलाडीले भरिएको नेपाली टिमलाई उपाधि जित्ने प्रमुख राष्ट्रका रूपमा हेरियो । प्रतियोगिता सुरु हुनुअघि नै महत्त्वपूर्ण खेलाडी गुमाएको नेपालले आफ्नै कमजोरीका कारण उपाधि गुमायो ।

कमजोर स्पाइक

नेपाली टिमका सरस्वती चौधरी, उषा भण्डारी, निरुता ठगुन्ना र कामना विष्ट ओपन स्पाइकर हुन् । रिमा कुँवर, पुनम चन्द र पूजा चौधरी ब्याक स्पाइकर (अपोजिट स्पाइकर) हुन् ।

सरस्वती चौधरी नेपालकी मुख्य स्पाइकर हुन् । तर, सरस्वती पनि घुँडाको समस्याबाट गुज्रिरहेकी छिन् । चोटका कारणका बाबजुद सरस्वतीले राम्रो खेलिन् तर उनी पूरानै लयमा भने फर्किन सकिनन् । यो प्रतियोगितामा नेपालको मुख्य समस्या नै स्पाइकमा देखियो । कमजोर स्पाइक हुँदा नेपालले हार्न पुग्यो ।

समूह ‘ए’ मा रहेको नेपालले आफ्नो पहिलो खेलमा किर्गिस्तानलाई २५–११, २५–१९ र २५–११ को सेटमा पराजित गर्दै सानदार सुरुवात गर्‍यो । यसपछि आफ्नो दोस्रो खेलमा बंगलादेशलाई २५–१०, २५–८ र २५–९ को सेटमा हराउँदै नेपाल एक खेलअघि नै सेमिफाइनल पुग्यो । समूह चरणको अन्तिम खेलमा भारतसँग नेपाल ३–१ को सेटमा पराजित भयो ।

पहिलो सेट २५–१२ ले हारेको नेपालले दोस्रो सेटमा पनि अग्रता बनाउँदा बनाउँदै अन्तिममा गएर भारतलाई २६–२४ ले सुपिएको थियो । तर, तेस्रो सेटमा भने उत्कृष्ट पुनरागमन गर्दै नेपालले २५–२१ ले भारतलाई पन्छ्याउन सफल भयो ।चौथो सेटमा भने नेपाल भारतसँग २५–२१ पराजित भएको हो । योसँगै नेपालले भारतविरुद्ध ऐतिहासिक जित निकाल्नबाट फेरि चुक्यो । भारतविरुद्ध अहिलेसम्म नेपालले जित्न सकेको छैन ।

सेमिफाइनलमा कजाकस्तानसँग नेपालले पहिलो सेट ३०–२८ ले गुमायो । चारपटक म्याच पोइन्टमा पुगे पनि नेपालले पहिलो सेट जित्न सकेन । तर, उत्कृष्ट पुनरागमन गर्दै नेपालले दोस्रो २५–१६ र तेस्रो सेट २५–१५ ले आफ्नो पक्षमा पार्‍यो । तर, त्यसपछि फेरि लगातार दुई सेट गुमाएसँगै नेपाल उपाधि दौडबाट बाहिरियो । चौथो सेट २५-१८ र पाँचौँ सेट १५–७ ले नेपालले नजिता कजाकस्तानलाई सुम्पियो ।

हारपछि कप्तान अरुणा शाहीले भनिन्, ‘हाम्रो डिफेन्स र रिसिभ पहिलेको भन्दा धेरै राम्रो भएको छ । सर्भिस पनि राम्रो भएको थियो । तर, आज टार्गेटमा हान्दा निकै मिस भएको छ । हाम्रो ब्लकिङमा निकै समस्या छ ।’

हारको मुख्य कारण नै कमजोर ब्लक

सबै खेलमा खड्किरहेको मुख्य समस्या नै कमजोर ब्लक देखियो । राम्रो ब्लक गर्न नसक्दा विपक्षी स्पाइकरहरू नेपालविरुद्ध हाबी भए । यो कुरामा न्यु डायमण्डका प्रशिक्षक कुमार राई सहमत छन् । उनी भन्छन्, ‘नेपालको कमजोर पक्ष नै ब्लकिङमा लाग्यो । अग्ला खेलाडीका थिए विपक्षी टिमका । उनीहरूसँगै उफ्रिदा छेक्नै सकेनन् । अलिकति ढिलो गरी उफ्रिनुपर्ने नआत्तिएर । सँगसँगै जम्प पनि नपुगेको देखियो ।’

कप्तान अरुणा पनि ब्लकिङमा समस्या रहेको स्वीकार्दै नयाँ खेलाडीको प्रदर्शनमा आफू खुसी भएको बताउँछिन् । ‘नयाँ सबै खेलाडीको प्रदर्शनबाट खुसी छु । बलियो टिमसँग खेल्दा पनि उहाँहरूले राम्रो खेलिरहनुभएको छ । पहिलेको भन्दा टिमको स्तर धेरै नै राम्रो भएको छ ।’

प्रतिभाको अभाव

प्रतिभा माली, नेपाल महिला भलिबल टिमकी धरोहर हुन् । उनी टिममा हुँदा सबैलाई प्रेरणा मिल्छ र खेल जित्ने शक्ति मिल्छ पनि ।

यो प्रतियोगितामा सबैले मिस गरेको एउटै पात्र हुन्- प्रतिभा । ट्रेनिङका दौरानमा घाइते भएकी प्रतिभाले प्रतियोगिता नै गुमाउन पुगिन् । यो नै नेपालका लागि सबैभन्दा ठूलो ब्याड लक थियो । २०७६ साल माघ १० गते एनभीए कपमा प्रतिभाको घुँडामा चोट लागेको थियो । त्यो एपीएफ क्लबविरुद्धको फाइनल खेलमा घाइते भएकी प्रतिभा करिब एक वर्ष नै मैदान बाहिर रहिन् । त्यसपछि उनी एनभीए कपबाटै फेरि खेलमा फर्किएकी थिइन् ।

तर, अभ्यासका दौरानमा उनको पुरानै समस्या दोहोरिएपछि प्रतिभाले काभा महिला च्यालेन्ज कप खेल्न पाइनन् । टिममा प्रतिभाको अभाव प्रस्ट रूपमा देखिएको प्रशिक्षक राई बताउँछन् । ‘राम्रो खेलाडी नखेल्दा अभाव त देखिन्छ नै ।हाम्रो न्युडायमण्डबाट प्रतिभा भएन भने के हुन्छ ? नेपालकै टिमबाट पनि प्रतिभाले नखेल्दा अभाव त खड्कियो,' उनले भने ।

त्यसो त नेपालले सर्भिस, डिफेन्सदेखि रिसिभमा समेत सुधार गर्नुपर्ने छ । ‘डिफेन्समा सलिनाले पनि केही बिगारिन् । अरुको हकमा उनको राम्रो हुने थियो । उनलाई गर्न दिनु पनि पर्थ्यो,’ प्रशिक्षक राई भन्छन्, ‘सुधार गर्नुपर्नेचाहिँ सेटरले फिट्न सक्नुपर्‍यो । अरुणा स्पाइकबाट आएकी भइन् । अरुणाले खेलाएको राम्रै मान्छु । उनी खास सेटर बेसबाट आएकी होइनन् । प्रगति नाथ १-२ वर्ष मात्रै हुँदैछ । एक वर्षमा कोही सेटर बन्दैन । मैले भनेको जस्तो खेल्न प्रगतिलाई अझै ३–४ वर्ष लाग्छ ।’

तस्वीरः सुशील श्रेष्ठ/शिलापत्र

प्रकाशित मिति: सोमबार, जेठ १५, २०८० १३:१८