नेपालमा झाँगिदै चिनियाँको अपराध जालो, नेपाली जेलमा कति छन् विदेशी ?

A+ A A-

गत शनिबार विभिन्न बैंकका एटीएम बुथबाट पैसा लुट्दै गर्दा काठमाडौं प्रहरीले पाँच जना चिनियाँ नागरिकलाई पक्राउ गर्‍यो । उनीहरूले दबारमार्ग र ठमेल क्षेत्रका विभिन्न बैंकका एटीएम बुथबाट बैंकिङ प्रणाली ह्याक गरेर करिब २ करोड रुपैयाँ निकालेका थिए ।

एटीएम बुथबाट अस्वाभाविक रूपमा रकम निकालिएको सूचना पाउनासाथ खटिएको प्रहरी टोलीले एक जना चिनियाँ नागरिकलाई नबिल बैंकको एटीएम बुथबाटै पक्राउ गरेको थियो । अन्यबारे सोधीखोजी गर्दै जाँदा अन्यलाई जय नेपाल हलनजिकैको होटल माया मनोहर बुटिकबाट पक्राउ गरेको हो ।

पक्राउ पर्नेमा झु लियाङग्याङ, लिन जेलनेमाङ, लुयो जेलालिले, क्यु योङ र चेङ विनविन रहेका छन् । त्यस्तै, आइतबार थप एक जना फ्रेन्च मूलका चिनियाँ छु लिङ त्रिभुवन विमानस्थलबाट चीन जाने तयारीमा रहेको बेला पक्राउ परे । यसरी बैंकिङ प्रणाली ह्याक गरेर रकम लुट्ने योजनासाथ नेपाल आएका आठ जनामध्ये छ जनालाई काठमाडौं प्रहरीले पक्राउ गरिसकेको छ ।

अन्य दुई जना अझै फरार सूचीमा उनीहरूको समेत तीव्र खोजी भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ । फरार रहेका चिनियाँ नागरिकको पैसा सटही गर्ने तीन जना नेपालीसमेत प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । उनीहरूले अवैध रूपमा ल्याएको करिब ३० लाख नेपाली रुपैयाँ साटेर डलर उपलब्ध गराएका थिए । पक्राउ पर्नेमा डिको मनी एक्सचेन्जका सञ्चालक देवनाथ लामिछाने, नेपालय मनी एक्सचेन्जका सञ्चालक रोशन प्रधान श्रेष्ठ र म्यानेजर रेवती दवाडी रहेका छन् ।

यसको एक दिनअघि मात्रै प्रहरीको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरोले विवाहको बहानामा चीनमा यौनदासी बनाउन नेपाली युवतीलाई लिन खोज्ने चार जना चिनियाँ नागरिकलाई पक्राउ गरेको थियो ।

उनीहरूलाई त्रिभुवन विमानस्थल हुँदै चीन जाने क्रममा सोधपुछ गर्दा आशंका लागेर नियन्त्रमा लिएपछि विवाहको बहानामा यौनकर्मीको रूपमा नेपाली युवतीलाई लिन खोजेको खुलेको हो । पक्राउ पर्नेमा झाङ डोङ हुई, क्वान हाङ पिङ, क्वीन लियाङ र जेङ छिङडाङ छन् ।

त्यस्तै, चिनियाँहरूलाई विवाह गर्न नेपाली युवती मिलाइदिने ६ जना नेपालीसमेत पक्राउ परेका थिए । पक्राउ पर्ने नेपालीहरूमा लमजुङ बेंसीशहर–३ की पार्वती गुरुङ, सोही ठाउँकी अमृता गुरुङ, भरत तामाङ र उषाकुमारी घिमिरे रहेका छन् ।

त्यस्तै, सिन्धुपाल्चोक हेलम्बु–२ की रिना तामाङ भनिने बिबिरानी तामाङ, नुवाकोटको ककनी गाउँपालिका–४ का रोज तामाङ रहेका छन् । उनीहरूमाथि ब्यूरोको टोलीले थप अनुसन्धान गरिरहेको छ ।

यसरी एक दिनको अन्तरालमा जघन्य अपराधसँग संलग्न १० जना चिनियाँ नागरिक काठमाडौंमा पक्राउ परेका छन् । यसअघि समेत विभिन्न आपराधिक गतिविधिमा संलग्न चिनियाँ नागरिक पक्राउ हुँदै आएका छन् ।

पछिल्लो समय चिनियाँ नागरिकहरू नेपाल आउने र आपराधिक गतिविधिमा संलग्न हुँदै गरेको काठमाडौं प्रहरी परिसर प्रमुख एसएसपी उत्तमराज सुवेदीको भनाइ छ । उनले भने, ‘केही वर्षअघिसम्म विभिन्न आपराधिक घटनामा चीनबाहेकका विदेशी नागरिकको संलग्नता हुने गरेको देखिन्थ्यो । अब चाइनिजहरूको संलग्नतासमेत धेरै हुन थाल्यो ।’ यसरी आपराधिक गतिविधि गर्ने चिनियाँ नागरिक पक्राउ गरे पनि भाषाका कारण अनुसन्धानमा समस्या हुने गरेको उनको भनाइ छ ।

चिनियाँ नागरिकले सामान्य तरिकाले नेपाली भिसा पाउने र विभिन्न व्यापारिक उद्देश्य र पर्यटकीय भिसा लिएर नेपाल आउने अनि आपराधिक गतिविधिमा संलग्न हुने गरेको प्रहरीको भनाइ छ ।

प्रहरी प्रधान कार्यालयको तथ्यांकअनुसार आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा ९ सय ३६ जना विदेशी नागरिक विभिन्न अभियोगमा पक्राउ परेका छन् । यसमध्ये ६७ जना महिलासमेत रहेका छन् । पक्राउ पर्नेमा अधिकांश भारतीय नागरिक रहेका छन् । त्यसपछि बंगालादेशी, चिनियाँ र पाकिस्तानी नागरिक रहेको प्रहरीले जनाएको छ । पक्राउ परेकामध्ये केही अदालतबाट सफाइ पाउने गरेका छन् । केही धरौटी बुझाएर छुट्ने गरेको प्रहरीको भनाइ छ ।

कारागार व्यवस्थापन विभागको तथ्यांकअनुसार देशभर १ हजार १ सय ९५ जना विदेशी कैदीबन्दी रहेका छन् । उपत्यकाका तीनवटा कारागारमा मात्रै ३ सय ३२ जना विदेशी नागरिक रहेको विभागका सूचना अधिकारी वासुदेश घिमिरेले बताए ।

यसरी कैद भुक्तान गर्नेहरूमा बालयौन दुराचार, मानव बेचबिखन, नक्कली पैसा, लागूऔषध कारोबार, राजस्व छली, ज्यान मार्ने उद्योग र बलात्कार अभियोग मुद्दाका रहेका छन् ।

उपत्यकाका कुन कारागारमा कति कैदी ?

उपत्यकामा सबैभन्दा बढी विदेशी कैदी केन्द्रीय कारागार सुन्धारामा रहेका छन् । सुन्धारा कारागारमा साना ठूला अपराध गरी कैदी जीवन भुक्तान गर्नेको संख्या २ सय ५ जना रहेको छ ।

यसपछि उपत्यकाको ललितपुर जिल्लास्थित नख्खु कारागारमा १ यस ५ जना विदेशी नागरिक रहेका छन् । डिल्लीबजार कारागारमा १८ जना विदेशी नागरिकले कैदी जीवन बिताइरहेका छन् । यसमध्ये चार जना महिलासहित ९ जना चिनियाँ नागरिक रहेको कारागारले जनाएको छ ।

कति हुन्छ खर्च ?

कारागार व्यवस्थापन विभागका अनुसार सरकारले विदेशी कैदीलाई दैनिक ७ सय ग्राम चामल र ६० रुपैयाँ भत्ता दिने गरेको छ ।

यसबाहेक विभिन्न चाडबाडको समयमा प्रतिव्यक्ति ३ सय रुपैयाँका दरले पैसा दिने र बिरामी हुँदा औषधि उपचारसमेत सरकारले गर्ने गरेको छ ।
एक वर्षभन्दा बढी कैद भुक्तान गर्नेको हकमा भने वार्षिक दुई जोर कपडा पनि दिने गरेको विभागका सूचना अधिकारी घिमिरे बताए । कैदीबन्दीको हकमा नेपाली विदेशी नहेरी एउटै नियम लागू हुने उनको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, भदौ १८, २०७६ ००:४६